Kiến nghị kiểm điểm trách nhiệm liên quan dự án đường sắt Nhổn - Ga Hà Nội
 |
| Dự án đường sắt đô thị tuyến Nhổn - Ga Hà Nội. (Ảnh: Phi Hùng) |
Việc thanh tra này được thực hiện từ tháng 5.2017, là thanh tra đột xuất theo chỉ đạo của Phó thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình.
Dự án đường sắt đô thị đoạn Nhổn - Ga Hà Nội do Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội (gọi tắt BQL) làm chủ đầu tư, tư vấn thực hiện là Công ty Systra (Pháp). Quy mô toàn tuyến dài 12,5 km, trong đó trên cao 8,5 km, đi ngầm 4 km; điểm đầu là Nhổn, điểm cuối là ga Hà Nội. Tổng mức đầu tư dự án được điều chỉnh tăng từ 783 triệu euro lên 1.176 triệu euro. Từ nhiều nội dung tố cáo của ông Lương Xuân Bình, TTCP đã xác minh và thấy có cơ sở.
Cụ thể, tháng 3.2007, Thủ tướng có văn bản đồng ý về nguyên tắc việc chỉ định Công ty Systra thực hiện gói thầu dịch vụ tư vấn thực hiện dự án. 9 tháng sau đó, BQL và Công ty Systra ký hợp đồng trọn gói dịch vụ tư vấn với trị giá hơn 10,6 triệu USD (chưa bao gồm chi phí dự phòng). Trong quá trình thực hiện, chủ đầu tư và tư vấn đã ký 3 phụ lục điều chỉnh thời gian thực hiện và giá hợp đồng. Thời gian 25 tháng (từ ngày 10.3.2008 - 10.4.2010), sau đó điều chỉnh đến 31.12.2014. Giá trị hợp đồng sau điều chỉnh hơn 17,1 triệu euro, tăng hơn 6,5 triệu euro so với hợp đồng ban đầu.
Theo kết luận thanh tra, đã có lỗi của cả 2 bên nhưng phần lớn thuộc cơ quan chức năng VN. Cụ thể BQL chưa có đội ngũ chuyên gia với chuyên môn tầm quốc tế, có đủ năng lực để xem xét và phê duyệt, thường xuyên phải tham khảo, lấy ý kiến các cấp, ngành, thậm chí phải thuê các đơn vị nước ngoài thẩm định trước khi ký duyệt... dẫn đến làm chậm tiến độ dự án, tăng chi phí do kéo dài thời gian. Đối với nhà tư vấn Systra, đây là lần đầu tiên thực hiện dự án tuyến tàu điện ngầm ở VN nên còn nhiều lúng túng, chưa hiểu hết các quy định của luật pháp VN, dẫn đến mất nhiều thời gian để hai bên đi đến thống nhất cho từng nội dung, từng hạng mục.
Đáng chú ý, kiểm tra thực hiện gói thầu về rà phá bom mìn, vật liệu nổ đoạn cầu cạn và nhà ga, do nhà thầu Tổng công ty xây dựng Lũng Lô thực hiện cho thấy chủ đầu tư thiếu chặt chẽ trong việc giám sát, nghiệm thu.
Theo kết luận của TTCP, từ năm 2014, khi còn là Phó trưởng BQL, ông Lương Xuân Bình đã có nhiều báo cáo về các sai phạm của BQL lên Thành ủy và UBND TP.Hà Nội. Chủ tịch UBND TP sau đó đã giao Chánh thanh tra UBND TP.Hà Nội lập đoàn thanh tra để xem xét, nhưng ông Bình không nhất trí và tiếp tục gửi đơn lên các cơ quan T.Ư. Trong quá trình công tác, ông Bình không bị kỷ luật và luôn hoàn thành nhiệm vụ được giao nhưng khi lấy phiếu tín nhiệm tại Hội nghị cán bộ viên chức thì không đủ phiếu để bổ nhiệm lại. Tuy nhiên, kết quả lấy phiếu tín nhiệm của tập thể Đảng ủy và lãnh đạo BQL, thì ông Bình lại đạt số phiếu tín nhiệm. Do đó, TTCP đề nghị Thành ủy Hà Nội xem xét để đảm bảo quyền lợi cho ông Bình.
Cùng với kết luận trên, Tổng TTCP đã kiến nghị Thủ tướng giao Chủ tịch UBND TP.Hà Nội chỉ đạo chủ đầu tư dự án rà soát lại trách nhiệm của tư vấn Systra trong việc thực hiện nhiệm vụ theo hợp đồng trọn gói trước khi điều chỉnh, để xác định chi phí thuộc trách nhiệm phần lỗi của tư vấn và thực hiện giảm trừ khi quyết toán. Bộ GTVT chỉ đạo các đơn vị liên quan kiểm tra, xem xét trách nhiệm trong việc thực hiện các công việc của dự án gây chậm trễ, dẫn đến tăng chi phí. UBND TP.Hà Nội tổ chức kiểm điểm và chỉ đạo BQL, Sở KH-ĐT, Sở Quy hoạch - Kiến trúc, Thanh tra TP.Hà Nội kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân qua các thời kỳ có liên quan đến các vi phạm. Bộ Quốc phòng chỉ đạo Bộ Tư lệnh công binh, Tổng công ty xây dựng Lũng Lô kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan đến các vi phạm trong việc thực hiện hợp đồng về rà phá bom mìn, vật liệu nổ đoạn cầu cạn và khu vực nhà ga.
