Không để lái buôn đánh quả, ép giá, ăn chênh lệch quá nhiều
Theo báo Chính phủ, tại tọa đàm "Xăng dầu giảm giá, hàng hóa không giảm – Thực trạng và giải pháp" chiều ngày 4/8, các chuyên gia cho rằng, hiện nay, cấp trung gian đang hưởng lợi quá nhiều, trong khi bản thân nhà sản xuất chưa chắc đã lãi nhiều và người dân, người tiêu dùng phải mua hàng giá đắt.
TS. Cấn Văn Lực, Kinh tế trưởng BIDV, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ Quốc gia, cho rằng đây là vấn đề lâu nay của chúng ta.
Trong đó, một trong những "điểm nghẽn" trong câu chuyện này chính là chi phí về logistics. Hiện Chính phủ đang chỉ đạo nhằm tiết giảm chi phí trong khâu này. Nếu xử lý được sẽ giải quyết được nhiều vấn đề, nhất là câu chuyện liên quan đến giá cả, từ giá đầu cho đến giá cuối qua khâu trung gian.
Điểm thứ hai cũng rất quan trọng trong câu chuyện quản lý giá cả là văn hóa kinh doanh.
“Khâu trung gian rõ ràng là không thể đánh quả, không thể ăn chênh lệch quá nhiều. Ép giá người nông dân, bởi người nông dân của chúng ta luôn là người yếu thế.
Nhiều khi là các lái buôn ép giá. Chỗ này tôi nghĩ đạo đức kinh doanh là vô cùng quan trọng. Mà rõ ràng là cần phải có biện pháp chế tài để xử lý tình trạng này", chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực nêu rõ.
Bên cạnh đó, ông Lực cho rằng nhiều nước đang làm rất tốt và chúng ta nên học tập, đó là công khai, minh bạch, để biết chắc rằng mỗi khâu đội giá bao nhiêu.
“Khi đó, mới biết chắc khâu nào cần phải xử lý, không "đánh" dàn trải bởi như thế không công bằng đối với những khâu trung gian khác", ông Lực nhìn nhận.
Chia sẻ với VnEconomy, chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú cho hay ở các quốc gia trên thế giới, siêu thị bán giá phải rẻ hơn ở chợ nhưng theo dõi ngành thương mại mấy chục năm nay, siêu thị lại đắt hơn chợ 30%, loại trừ thuế VAT, ông Phú cho rằng yếu tố chủ quan là siêu thị đẩy giá lên như chi phí tạo mã, phong bì phong bao, đầu kệ cuối kệ...
Tuy nhiên, một số siêu thị chiết khấu cao, thậm chí còn cao hơn cả lợi nhuận người sản xuất, tất cả cấu thành nên giá. Các nước còn luật hóa về phân phối lợi nhuận trong chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị. Cũng theo vị chuyên gia này, toàn bộ chuỗi cung ứng phải xem lại. Chúng ta tiết kiệm chung cho xã hội nhưng đồng thời phải hài hoà lợi ích để cả hai bên đều thắng.
Ông Phú cho rằng tại nhiều quốc gia có sàn giao dịch công khai, từ mớ rau muống, con heo cũng qua sàn. Siêu thị cũng phải lên sàn để mua về kinh doanh, chứ không phải chiếm vị trí “độc tôn”, người nông dân, sản xuất phải xin xỏ siêu thị cho gửi hàng".
Cũng do hệ thống phân phối chưa phát triển nên 10 bó rau sạch thì mới có 1 bó vào siêu thị, 9 bó phải ra thị trường bán với giá rau không sạch. Rõ ràng, giá trị của người nông dân bị suy giảm.
Chuyên gia này phân tích một bó rau muống của nông dân bán bên ngoài 2.000 đồng nhưng vào sàn giao dịch lên 6.000 đồng. Khi đó, người nông dân được hưởng lợi thêm. Người tiêu dùng cũng mua bán hết sức thoải mái, không bị ép giá và rõ ràng là điều có lợi cho xã hội.
"Rõ ràng, còn tồn tại gót chân A-sin trong phân phối. Cấp trung gian hưởng lợi nhiều trong khi người sản xuất chưa chắc lãi nhiều và người tiêu dùng phải mua hàng giá đắt. Nếu không giải quyết được điểm nghẽn này thì vấn đề "té nước theo mưa", lên nhanh xuống chậm khó chấm dứt", ông Phú khẳng định.
