Hệ quả từ sai phạm các dự án nhà ở khu vực Bến Đình - Kì 2: Chủ đầu tư sai phạm ra sao?

Xây dựng sai quy hoạch

Theo Thanh tra tỉnh, nguyên nhân gây nên tình trạng ngập úng tại khu vực Bến Đình, theo phản ánh của người dân, là do nhiều chủ đầu tư trong quá trình triển khai dự án đã không tuân thủ đúng quy hoạch được duyệt, không phù hợp với điều kiện địa chất công trình.

Cụ thể, dự án khu nhà ở Decoimex do Công ty Decoimex làm chủ đầu tư được khởi công xây dựng từ năm 1998 trên diện tích đất 37.727m2 (đã hoàn thành đưa vào sử dụng năm 2007). 

Theo quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 1688/QĐ.UBT ngày 7/7/1997, dự án gồm có 116 căn nhà (trong đó 40 căn nhà liên kế và 76 căn nhà biệt thự), 2 nhà trẻ, 2 công trình dịch vụ công cộng và 1 công viên cây xanh. 

Tiếp đó, ngày 20/11/2003 UBND tỉnh đã ra quyết định phê duyệt điều chỉnh quy hoạch 1/500 tại dự án này, như sau: điều chỉnh 17 lô biệt thự phía Đông Nam thành 26 lô liên kế; điều chỉnh mặt cắt đường ven rạch Bến Đình từ 20,5m xuống còn 15m; tại khu vực giáp rạch Bến Đình cho phép bố trí thêm 1 căn nhà trẻ diện tích 1.010m2, 1 công trình dịch vụ công cộng diện tích 835m2, còn lại là khu đất công viên cây xanh với diện tích 1.238m2. 

Như vậy, dự án sau khi điều chỉnh gồm có 124 lô đất, với tổng diện tích đất ở là 20.672m2, Decoimex đã chuyển nhượng 122 lô, còn lại 2 lô sử dụng làm trụ sở văn phòng của công ty.

Thế nhưng, qua kiểm tra hiện trạng thực tế cho thấy, chủ đầu tư đã không thực hiện đúng quy hoạch được duyệt. 

Chẳng hạn, tại vị trí diện tích 674m2 xây dựng nhà trẻ, DN đã sử dụng 1/2 diện tích để xây dựng làm nhà ở, diện tích còn lại bỏ trống. Còn ở vị trí theo quy hoạch phê duyệt là nhà dịch vụ chủ đầu tư chuyển sang xây dựng 1 căn nhà ở biệt thự diện tích 463m2.

Tương tự, tại dự án khu nhà ở Decoimex mở rộng cũng do Decoimex làm chủ đầu tư cũng có những sai sót. 

Dự án này được triển khai xây dựng trên diện tích đất rộng 39.928,6m2 với quy mô, gồm: 93 căn nhà ở, 1 chung cư cao tầng, 2 công trình dịch vụ công cộng và trụ sở khu phố. Theo kết quả kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước tại Thông báo số 62/TB-KV-XIII ngày 6/2/2018, thì quy hoạch chi tiết 1/500 được phê duyệt tại Quyết định số 4824/QĐ-UBND của UBND TP.Vũng Tàu, đối với đất cây xanh là 736m2, nhưng dự án thiếu diện tích cây xanh là 268m2.

Cũng trong tình trạng xây dựng sai quy hoạch là dự án khu nhà ở Đại An do Gelexim làm chủ đầu tư. Theo quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 10.849/QĐ-UBT ngày 17/12/2001, dự án có 307 căn nhà ở, 1 khu vực trường cấp I và cấp II, 1 khu vực công viên cây xanh, sân thể thao và 1 công trình dịch vụ thương mại. 

Tuy nhiên, qua kiểm tra thực tế cho thấy, vị trí diện tích 6.313m2 được quy hoạch làm khu công viên thể dục thể thao, trồng cây xanh, xây dựng nhà trẻ thì hiện nay vẫn bỏ hoang, cây cỏ mọc nhiều. 

Tại vị trí khu đất 8.130m2 theo quy hoạch được phê duyệt là trường học cấp I, II thì nay là trường quốc tế Singapore.

Quá trình thanh tra cũng cho thấy, cao độ nền đường ở hầu hết các dự án đều thấp hơn so với cao độ quy hoạch đã được phê duyệt (từ 0,38 đến 0,81m). 

Trong đó, trục đường Tôn Đức Thắng chạy dọc theo kênh Bến Đình theo quy hoạch được duyệt có cao độ thấp nhất là 2m, nhưng qua đo đạc thực tế, chỗ thấp nhất chỉ 1,4m.

Kết luật thanh tra cũng cho thấy, tại dự án khu nhà ở Đại An do Gelexim làm chủ đầu tư có 29 hộ dân đã xây dựng nhà ở ổn định, nhưng vẫn chưa được chủ đầu tư hoàn thành thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ). 

Theo Thanh tra tỉnh, Gelexim chưa bàn giao 6.216,7m2 diện tích đường, vỉa hè trong khi theo hợp đồng hợp tác đầu tư DN này ký với 29 khách hàng thì đây là trách nhiệm của Gelexim. 

Trong khi đó, 29 khách hàng đã hoàn thành nghĩa vụ góp vốn cho Gelexim từ năm 2003. 

Từ ngày được cấp sổ đỏ cho đến nay, Gelexim chưa liên hệ với Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh để thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất đối với 29 lô đất nói trên.

Ngoài ra, một số hạng mục hạ tầng kỹ thuật chưa được chủ đầu tư thực hiện thủ tục bàn giao, nhưng thực tế các cơ quan Nhà nước đã quản lý vận hành, cụ thể như: Hệ thống cấp nước do Công ty CP cấp nước BR-VT quản lý vận hành; Hệ thống thoát nước do Công ty CP Công nghệ Việt Nam (Busadco) quản lý vận hành; Hệ thống chiếu sáng, cây xanh, vỉa hè do UBND TP.Vũng Tàu quản lý.  

Chưa hết, năm 2016 Gelexim có văn bản gửi Sở TN-MT đề nghị kiểm tra hiện trạng dự án, thẩm định về điều kiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất. 

Sở TN-MT đã xác minh hiện trạng, nhưng Gelexim không ký biên bản kiểm tra hiện trạng nên sở chưa xác nhận đủ điều kiện chuyển nhượng hay không? 

“Thanh tra tỉnh tiến hành mời Gelexim làm việc, nhưng Gelexim cũng không hợp tác để xác định nguyên nhân. 

Do đó, bước đầu có thể xác định được Gelexim đã chiếm dụng một phần vốn đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật và trốn tránh trách nhiệm trong việc đầu tư tại dự án Khu nhà ở Đại An” kết luận thanh tra nêu.

Kiến nghị xử lí các sai phạm

Trước hàng loạt các sai phạm nêu trên, tại Thông báo số 240/TB-TTr ngày 26/2/2020 về kết luận thanh tra toàn diện tất cả dự án trong khu vực kênh Bến Đình, Chánh Thanh tra tỉnh đã kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh giao cơ quan Công an xác minh làm rõ trách nhiệm pháp lý của Gelexim trong việc trốn tránh, không thực hiện đầu tư hệ thống hạ tầng kỹ thuật còn lại tại dự án Khu nhà ở Đại An; gây thiệt hại cho lợi ích Nhà nước và các hộ dân góp vốn. Đồng thời làm rõ các nguyên nhân không thực hiện thủ tục cấp sổ đỏ cho các hộ dân.

Về biện pháp xử lý đối với các dự án còn lại, Thanh tra tỉnh kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo các chủ đầu tư tiếp tục đầu tư hạng mục chưa thực hiện xong. 

Đối với cơ quan chức năng liên quan, Thanh tra tỉnh kiến nghị kiểm điểm trách nhiệm của Sở Xây dựng được giao nhiệm vụ phối hợp với các sở, ngành, địa phương hướng dẫn, kiểm tra, giám sát việc đầu tư xây dựng các dự án nhà ở tại khu vực Bến Đình nhưng không thực hiện. Xử lý dứt điểm vi phạm hành chính tại dự án khu nhà ở Decoimex.

Đối với UBND TP. Vũng Tàu, kiểm điểm trách nhiệm về việc đã nhận bàn giao các hạng mục công trình từ chủ đầu tư (tại dự án Khu nhà ở Đại An) để quản lý sử dụng, sau đó có một số hạng mục công trình bị xuống cấp, nhưng không có kế hoạch đầu tư nâng cấp, sửa chữa, cải tạo lại. 

Trong khi đó, có một số hạng mục hạ tầng kỹ thuật (tại dự án Khu nhà ở Decoimex, Khu nhà ở Bến Đình 3 và 3B) chưa được chủ đầu tư bàn giao bằng văn bản, nhưng lại thực hiện việc nâng cấp, cải tạo lại. 

Đồng thời tăng cường công tác xử lý vi phạm trật tự xây dựng tại các dự án đầu tư xây dựng nhà ở tại khu vực Bến Đình.