Hải quan có vô can trong vụ nhập lậu 41.500 tấn phế liệu?

Liên quan vụ Doanh nghiệp tư nhân (DNTN) Trường Thịnh ở Ninh Bình nhập lậu hơn 41.000 tấn rác thải phế liệu, Cơ quan CSĐT Bộ Công an phát hiện một số công chức hải quan thuộc Chi cục Hải quan cảng Sài Gòn khu vực I có dấu hiệu vi phạm pháp luật.

Cụ thể, các công chức hải quan ở đây đã cho phép DNTN Trường Thịnh sử dụng giấy chứng nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu (sau đây gọi tắt là giấy chứng nhận) hết hạn hiệu lực.

Thông báo lô hàng phế liệu nhập khẩu để kiểm tra thông quan được cấp trước khi giấy chứng nhận hết hạn để đăng ký tờ khai, thông quan 34 lô hàng phế liệu nhựa nhập khẩu, tổng trọng lượng 631,346 tấn, tương ứng 57 container, tổng giá trị tính thuế hơn 1,7 tỉ đồng trong thời gian từ 21.8.2017 - 25.9.2017.

Cụ thể như sau: các tờ khai đều đăng ký sau ngày giấy chứng nhận hết hạn là 18.8.2017; trong đó, 31 hồ sơ thể hiện ngày bốc hàng lên tàu trước thời điểm hết hạn, 3 hồ sơ thể hiện ngày bốc hàng lên tàu sau thời điểm hết hạn.

Cơ quan CSĐT Bộ Công an xác định hành vi của các công chức hải quan này có dấu hiệu vi phạm quy định tại Thông tư số 41 ngày 9.9.2015 của Bộ TN-MT quy định về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu. 

Theo đó, giấy chứng nhận là tài liệu bắt buộc phải có trong hồ sơ hải quan.

Ngày 8.7, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã có văn bản đề nghị Bộ TN-MT, Tổng cục Hải quan có quan điểm chính thức về việc “Giấy chứng nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu” đã hết hiệu lực.

“Thông báo lô hàng phế liệu nhập khẩu để kiểm tra, thông quan” được cấp trước khi hết hạn, ngày làm thủ tục hải quan sau ngày giấy chứng nhận hết hạn thì có được phép đăng ký tờ khai, thông quan không? 

Có vi phạm quy định pháp luật hay không, song đến nay chưa nhận được phản hồi từ hai cơ quan này.

Ngoài ra, Cơ quan CSĐT Bộ Công an cũng xác định một số đơn vị được DNTN Trường Thịnh thuê giám định các lô hàng phế liệu nhựa nhập khẩu, có dấu hiệu vi phạm pháp luật và đang kiến nghị lực lượng chức năng tiếp tục làm rõ.

Như Thanh Niên đã đưa tin, đến nay Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã hoàn tất kết luận điều tra, chuyển hồ sơ đến Viện KSND tối cao đề nghị truy tố 4 bị can về hành vi buôn lậu, gồm: Nguyễn Đức Trường, Giám đốc Công ty TNHH dịch vụ thương mại xuất nhập khẩu Đức Đạt (Ninh Bình); Nguyễn Văn Sơn, Giám đốc DNTN Trường Thịnh; Dương Văn Phương, nhân viên DNTN Trường Thịnh; và Phạm Quốc Huy (đối tượng làm dịch vụ thông quan hàng hóa), trú P.Phú Hữu, Q.9, TP.HCM.

Kết luận điều tra xác định DNTN Trường Thịnh được Sở TN-MT Ninh Bình cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu thời hạn 2014 - 18.8.2017, đồng thời Thông báo lô hàng phế liệu nhập khẩu để kiểm tra, thông quan nhằm kiểm soát phế liệu nhập khẩu của DN.

Tuy nhiên, đến ngày 24.5.2016, Sở TN-MT tỉnh Ninh Bình có văn bản thông báo tạm ngừng cấp Thông báo lô hàng phế liệu nhập khẩu cho DNTN Trường Thịnh với lý do đã nhập đủ phế liệu để sản xuất. 

Do không xin được các giấy tờ thủ tục này nên DNTN Trường Thịnh đã làm giả Thông báo lô hàng phế liệu và các thủ tục khác đưa vào hồ sơ hải quan.

Trong giai đoạn 2016 - 2017, các bị can đã câu kết nhau làm giả 1.569 thông báo của Sở TN-MT tỉnh Ninh Bình; 42 giấy xác nhận ký quỹ giả của Ngân hàng TMCP Đông Á; 1.614 giấy xác nhận phong tỏa của Ngân hàng TMCP Kỹ thương VN... để làm thủ tục thông quan 1.666 lô hàng phế liệu nhựa, với tổng trọng lượng gần 41.500 tấn, tương ứng với 2.871 container.

Tại bản kết luận này, Cơ quan CSĐT Bộ Công an cho rằng chưa đủ căn cứ để xem xét trách nhiệm hình sự đối với các công chức hải quan cho phép DNTN Trường Thịnh sử dụng Giấy chứng nhận hết hiệu lực để thông quan các lô hàng phế liệu nhựa. 

Tuy nhiên, cơ quan này khẳng định sẽ tiếp tục làm rõ trách nhiệm trong giai đoạn truy tố, khi có kết luận các cơ quan chức năng để xử lý theo quy định pháp luật.