Giới founder đứng sau những kỳ lân lớn nhất thế giới mất gần 100 tỷ USD trong năm 2022

Tháng 1/2022, startup thẻ tín dụng Brex đã huy động được 300 triệu USD từ một loạt nhà đầu tư hạng A, qua đó nâng giá trị doanh nghiệp tăng gần gấp đôi lên 12,3 tỷ USD và giúp những nhà đồng sáng lập người Brazil – Pedro Franceschi và Henrique Dubugras – trở thành tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới, theo Forbes.

Tuy nhiên, chỉ một năm sau, Forbes ước tính giá trị của công ty đã giảm xuống còn 6,4 tỷ USD – thấp hơn gần 50% so với 12 tháng trước. Trong khi đó, Francheshi và Dubugras cũng không còn là tỷ phú nữa. Hai cá nhân này hiện sở hữu khối tài sản ròng ước tính khoảng 900 triệu USD/người, giảm từ mức 1,5 tỷ USD/người một năm trước.

Tháng 3/2022, 44 nhà sáng lập của các kỳ lân (những startup được định giá từ 1 tỷ USD trở lên), sở hữu khối tài sản ròng trị giá khoảng 190 tỷ USD, theo ước tính của Forbes.

Một năm sau, với sự đi xuống của nền kinh tế toàn cầu, Forbes đã định giá lại các kỳ lân và giá trị khối tài sản ròng của những nhà sáng lập. Kết quả thật rõ ràng: Một nửa giá trị khối tài sản ròng của các tỷ phú đứng sau các kỳ lân đã bị xóa sạch, khiến nhóm khởi nghiệp này chứng kiến tổng giá trị khối tài sản ròng bị “xóa sổ” 96 tỷ USD so với một năm trước.

Đã có 12 người không còn là tỷ phú, và con số này còn chưa bao gồm hàng chục nhà sáng lập kỳ lân Trung Quốc, những người phải đối mặt với các vấn đề của riêng họ (chính trị và các vấn đề khác).

Matt Murphy, một đối tác tại công ty đầu tư mạo hiểm Menlo Ventures, cho biết: “Tôi nghĩ rằng thị trường sẽ cần một chút khoảng lặng, bởi vì trong thế giới đầu tư mạo hiểm, mọi người có thể bỏ qua bước định giá.

Thời kỳ các startup dễ dàng gọi vốn và được định giá cao ngất ngưởng đã kết thúc và sẽ không quay trở lại. Vì vậy, tốt hơn hết là hãy quay lại với những thứ hợp lý hơn và tập trung vào việc xây dựng các công ty hoạt động hiệu quả”.

Một số kỳ lân đã cắt giảm mức định giá của chính họ. Startup thanh toán trực tuyến Checkout.com đã chủ động cắt giảm mốc định giá nội bộ của mình xuống còn 11 tỷ USD vào tháng 12/2022, sau khi các nhà đầu tư định giá công ty ở mức 40 tỷ USD vào tháng 1/2022.

Điều đó đã khiến giá trị khối tài sản ròng của nhà sáng lập kiêm Giám đốc điều hành người Thụy Sĩ Guillaume Pousaz, doanh nhân công nghệ giàu nhất châu Âu trong thời gian ngắn, giảm từ mức 23 tỷ USD xuống còn 7,2 tỷ USD.

Gã khổng lồ thanh toán Ailen Stripe, do anh em Patrick và John Collison thành lập và điều hành, cũng làm như vậy, giảm định giá nội bộ ít nhất ba lần xuống còn 63 tỷ USD trong tháng này, sau khi các nhà đầu tư định giá công ty ở mức 95 tỷ USD vào tháng 3/2021. Hai anh em hiện sở hữu khối tài sản ròng trị giá 6,9 tỷ USD mỗi người, giảm từ 9,5 tỷ USD trước đó.

Klarna, công ty khởi nghiệp mua trước, trả sau của Thụy Điển, được đồng sáng lập bởi các cựu tỷ phú Victor Jacobsson và Sebastian Siemiatkowski (giá trị khối tài sản ròng hiện ước tính lần lượt là 600 triệu USD và 500 triệu USD, giảm từ mức 4 tỷ USD và 3,2 tỷ USD), đã định giá lại công ty ở mức 6,7 tỷ USD vào tháng 7/2022, sau khi được định giá lên tới 45,6 tỷ USD chỉ 9 tháng trước đó.

Tuy nhiên, cũng có những kỳ lân ngoại lệ. Ông Murphy cho biết: “Một số kỳ lân chọn cách ẩn mình sau hai đến ba năm kể từ khi họ huy động được những khoản đầu tư khổng lồ. Vì vậy, niềm tin của chúng tôi là thị trường sẽ phục hồi vào cuối năm nay”.

Ông Murphy nói thêm rằng việc sa thải nhân viên là một cách mà các công ty đang làm để giúp doanh nghiệp của họ có thể tồn tại lâu hơn. Trong số những kỳ lân đã cắt giảm nhân sự có những cái tên đáng chú ý như ScaleAI của Alexandr Wang hay sàn giao dịch tiền điện tử Gemini của Cameron và Tyler Winklevoss, cũng như Brex, Klarna và Stripe.

Không phải ai cũng đồng ý với cách tiếp cận mới của chúng tôi. Khi được thông báo rằng Forbes đã hạ mức định giá của công ty công nghệ tài chính Revolut của Vương quốc Anh xuống còn 13,8 tỷ đô la (từ 33 tỷ đô la) và tài sản của những người đồng sáng lập Nik Storonsky và Vlad Yatsenko xuống còn 3,3 tỷ đô la (từ 7,1 tỷ đô la) và 500 triệu đô la (từ 1,1 tỷ đô la), một phát ngôn viên đã phản bác lại. “Chúng tôi không tham gia đầu cơ vào việc định giá của chúng tôi. Kể từ vòng tài trợ cuối cùng của chúng tôi, trong đó chúng tôi được định giá 33 tỷ đô la, hoạt động kinh doanh có lãi của Revolut đã tiếp tục hoạt động mạnh mẽ ở tất cả các thị trường trên toàn cầu.”

Tất nhiên, giá trị của một kỳ lân có ảnh hưởng tới những gì diễn ra ở thực tại. Nhà sáng lập Eric Paley của Founder Collective cho biết: “Việc người sáng lập có phải là tỷ phú hay không có lẽ không phải là điều quan trọng nhất đối với họ. Vấn đề lớn nhất là sự dịch chuyển và khủng hoảng niềm tin. Theo một cách nào đó, tôi tin rằng người sáng lập sẽ cảm thấy tốt hơn nếu startup leo từ mức định giá 1 tỷ USD lên mức định giá 5 tỷ USD, hơn là đi từ 1 tỷ USD lên 10 tỷ USD và sau đó quay trở lại 5 tỷ USD”.