Cú ngã bất ngờ của hai 'kỳ lân tỷ USD' trong năm 2018

5 'kỳ lân' hơn 10 tỷ USD có thể lên sàn chứng khoán trong năm 2019

"Bông hồng y khoa" lừa dối suốt 15 năm

Elizabeth Holmes, người mang biệt danh "đóa hồng y khoa", "thần đồng công nghệ ở Thung lũng Silicon" từng huy động hàng trăm triệu USD từ các nhà đầu tư với cam kết rằng Theranos, công ty xét nghiệm y tế mà cô ta thành lập, sẽ thay đổi ngành dược chỉ bằng một giọt máu. Hôm 14/3, Ủy ban Chứng khoán và Sàn giao dịch Mỹ (SEC) tuyên bố Holmes gian dối và buộc cô ta rời khỏi công ty mà cô ta thành lập, Bloomberg đưa tin.

Elizabeth Holmes, "bông hồng y khoa" đã lừa giới truyền thông và công chúng trong 15 năm. Ảnh: CNBC

Đơn kiện và giải pháp dàn xếp mà SEC công bố hôm 14/3 mô tả chi tiết cách thức Holmes và phó giám đốc công ty của cô ta nói dối trong nhiều năm về công nghệ, "dắt mũi" giới truyền thông và lợi dụng sự nổi tiếng để lừa các nhà đầu tư trao 910 triệu USD để duy trì hoạt động của công ty mà cô ta kiểm soát chặt, theo Bloomberg.

Holmes thu hút sự chú ý của công chúng khắp nước Mỹ vào năm 2013, khi cô ta tuyên bố Theranos đã phát triển một công nghệ y khoa có thể thực hiện điều không tưởng: Những cỗ máy bí mật của họ có thể thực hiện hàng nghìn xét nghiệm y khoa mà chỉ sử dụng máu từ một vết châm nhỏ trên ngón tay, và quá trình xét nghiệp sẽ diễn ra rất nhanh và rẻ.

Nhiều nhân vật nổi tiếng tham gia hội đồng quản trị của Theranos - bao gồm cựu ngoại trưởng Henry Kissinger, tướng James Mattis (nay là Bộ trưởng Quốc phòng trong chính quyền Tổng thống Donald Trump).

Giới đầu tư từng định giá Theranos tới 9 tỷ USD. Theranos dự đoán công ty sẽ tạo ra doanh thu 100 triệu USD vào năm 2014, nhưng thực ra công ty chỉ tạo ra doanh thu 100.000 USD, theo kết luận của SEC.

"Câu chuyện của Theranos là một bài học quan trọng đối với Thung lũng Silicon. Những nhà phát minh cố gắng tạo nên cuộc cách mạng và thay đổi một ngành nên nói với các nhà đầu tư sự thật về những việc mà công nghệ của họ có thể thực hiện ở thời điểm hiện tại, chứ không phải những thành tựu mà họ hy vọng công nghệ sẽ thực hiện được trong tương lai", Jina Choi, giám đốc văn phòng SEC tại San Francisco, bình luận.

Cú ngã tức tưởi của "kỳ lân tỷ USD" trong lĩnh vực chia sẻ xe đạp

Ofo là công ty tiên phong trong mảng chia sẻ xe đạp và nhận vốn của tập đoàn Alibaba, công ty gọi xe Didi Chuxing và nhiều nhà đầu tư khác. Startup 4 tuổi, được định giá 3 tỷ USD vào thời điểm hoàng kim, từng xử lý hơn 25 triệu lượt dùng xe đạp mỗi ngày và đã lên kế hoạch phủ kín các thủ đô toàn cầu - từ London đến Moscow.

Song, chỉ đúng 9 tháng từ khi nhận khoản đầu tư 866 triệu USD của tập đoàn Alibaba và nhiều nhà đầu tư khác, Ofo đột nhiên rơi vào tình trạng thiếu tiền mặt trầm trọng do hàng triệu khách hàng bất mãn yêu cầu hãng hoàn trả tiền đặt cọc.

Mức phí siêu thấp cùng các chương trình khuyến mại, giảm phí tạo áp lực lớn đối về tài chính đối với công ty Ofo. Ảnh: Asahi.com

“Do đánh giá sai lầm của chúng tôi về tình hình chung mà công ty đã phải trải qua áp lực lớn về dòng tiền suốt cả năm. Tôi đã cân nhắc không biết bao nhiêu lần cắt giảm chi phí hoạt động của công ty để trả nợ cho khách hàng và nhà cung cấp, thậm chí là nộp đơn xin phá sản. Rồi sẽ không ai phải chịu gánh nặng to lớn này”, nhà sáng lập Dai Wei của Ofo viết trong một email gửi tới các nhân viên của công ti gần đây.

Tình trạng “lao đao” của Ofo khi cân nhắc việc nộp hồ sơ phá sản là một trong những thất bại lớn nhất của giới khởi nghiệp Trung Quốc trong những năm gần đây.

Dai không nói cụ thể những sai lầm của Ofo khi đánh giá thị trường, mà chỉ nói công ti có ý định rút lui khỏi 7 thành phố ở các thị trường ngoài nước. Nhà sản xuất địa phương cung cấp ít nhất 5 triệu chiếc xe đạp cho Ofo ở thời kì đỉnh điểm, cho rằng việc giảm giá mạnh và nhu cầu bão hoà với xe đạp ở các thành phố lớn đã khiến họ trả giá.

Rất lâu trước đó, các nhà quan sát đã chỉ ra những lỗ hổng trong mô hình kinh doanh với những chiến lược giảm giá không bền vững. Nhà sáng lập 23 tuổi của Ofo thừa nhận “những nỗ lực gọi vốn của công ty gần như vô vọng” trong 6 tháng vừa qua, nhưng anh hứa Ofo sẽ hoàn trả lại các khoản tiền đặt cọc cho những khách hàng yêu cầu.

Hàng trăm khách hàng tập trung bên ngoài trụ sở của Ofo hôm thứ Hai (17/12) để yêu cầu trả lại tiền đặt cọc ngay lập tức. Đặt cọc là yêu cầu để đăng kí tài khoản.

Video và hình ảnh trên mạng xã hội Trung Quốc cho thấy hàng dài người xếp hàng từ văn phòng tầng 5 của Ofo cho đến tầng một toà nhà.

Dai Wei, người sáng lập công ty Ofo, mới 23 tuổi. Ảnh: China Daily

Một người dùng ở Bắc Kinh đã nộp đơn yêu cầu hoàn tiền, dựa trên số thứ tự xếp hàng đã nhận định: “Ít nhất 10 triệu người xếp hàng yêu cầu hoàn tiền”. Họ tạo ra hàng loạt các cuộc thảo luận trên Sina Weibo (một nền tảng truyền thông xã hội Trung Quốc) cùng với những người dùng Ofo trên toàn quốc, phàn nàn về việc phải chờ đợi khoản tiền hoàn trả. Thu hồi tiền đặt cọc ở Ofo trở thành chủ đề nóng trên Zihu, với gần 2 triệu lượt xem. Nhiều người dùng cho biết họ sẽ gỡ ứng dụng Ofo sau khi nhận được tiền.

Hiện tại, Ofo vẫn kiên trì giải quyết tình hình xấu. Dai kêu gọi các nhân viên giải quyết những vấn đề trước mắt của công ty, đồng thời cũng nhấn mạnh áp lực mà công ty đang phải chịu.