Giải ngân vốn vay nước ngoài chỉ đạt hơn 7,5%

Ngày 11/6, tại hội nghị với các bộ, ngành đánh giá tình hình giải ngân vốn đầu tư công nguồn vốn nước ngoài (vốn ODA) 5 tháng đầu năm 2021 và các biện pháp tăng cường giải ngân năm 2021, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà cho biết, tỷ lệ giải ngân vốn vay nước ngoài mới chỉ đạt 7,5% là quá thấp.

"Việc giải ngân các nguồn vốn đầu tư có ảnh hưởng tới tăng trưởng kinh tế, vốn ODA và vốn ưu đãi nước ngoài nếu giải ngân tốt thì sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của đất nước và chúng ta thực hiện được tốt nhiệm vụ về tài chính, ngân sách dự toán đã được Quốc hội giao. Do đó, việc giải ngân nguồn vốn này đạt thấp là là vấn đề rất quan ngại", Thứ trưởng Trần Xuân Hà nói.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà đều nghị, các bộ, ngành, chủ dự án cần triển khai các biện phát quyết liệt hơn nữa để hoàn thành được nhiệm vụ giải ngân.

Theo ông Trương Hùng Long, Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại (Bộ Tài chính), tính đến hết ngày 10/6, số liệu giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2021 nguồn nước ngoài của các bộ, ngành là 1.253 tỷ đồng, đạt 7,53% so với dự toán được giao. Mới có 5/13 bộ, ngành giải ngân kế hoạch đầu tư công vốn nước ngoài năm 2021 và vẫn có 8/13 bộ, ngành đến nay vẫn chưa giải ngân kế hoạch đầu tư công vốn nước ngoài năm 2021.

Hiện, các bộ, ngành vẫn giải ngân vốn đầu tư công nguồn vay nước ngoài theo kế hoạch vốn 2020. Từ 1/1 đến 10/6/2021, tổng số giải ngân theo kế hoạch vốn 2020 của các bộ, ngành là 2.187,7 tỷ đồng, gần gấp đôi số giải ngân theo kế hoạch vốn 2021. Tính đến hết 10/6, Bộ Tài chính cũng mới chỉ nhận được và xử lý 129 đơn rút vốn với thời gian xử lý đơn rút vốn bình quân là 1,5 ngày.

Là một trong những bộ, ngành từ đầu năm đến nay chưa giải ngân được vốn ODA, đại diện Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cho biết, lý do việc này là khó khăn trong việc lựa chọn nhà thầu. 

Dự kiến tháng 7 này, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội sẽ phê duyệt nhà thầu và các phần vốn sẽ được tạm ứng vào cuối năm. Theo kế hoạch, số vốn được giao sẽ được Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội giải ngân hết trong năm 2021.

Bộ Tài chính cho biết, nguyên nhân khiến việc giải ngân vốn ODA chậm ngoài tác động của dịch COVID-19 và lý do khách quan khác thì có thể là do dự án chưa hoàn thành thủ tục đầu tư. Thậm chí, chưa hoàn thành thủ tục đàm phán hoặc chưa ký hiệp định vay nhưng đã được bố trí vốn; dự án đã đề xuất dừng triển khai nhưng vẫn được bố trí dự toán, sẽ phải hủy dự toán.

Bên cạnh đó, nhiều dự án đã được bố trí vốn, đã hoàn thành thủ tục đầu tư nhưng chậm trong giải phóng mặt bằng, tái định cư hoặc chưa hoàn tất thiết kế cơ sở. Ngoài ra, dự án có vướng mắc trong khâu đấu thầu, chưa phê duyệt hợp đồng; vướng mắc với tổng thầu hay với nhà tài trợ về phạm vi các gói thầu nên chưa thể triển khai.

Đồng thời, dự án thực hiện điều chỉnh chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư, điều chỉnh hiệp định vay với các nội dung như: gia hạn thời gian thực hiện, thời gian giải ngân, sử dụng vốn dư, điều chỉnh chủ đầu tư, điều chỉnh tỷ lệ thanh toán ngoại tệ, nội tệ. Hoặc, điều chỉnh kinh phí giữa các hạng mục đã được quy định tại hiệp định vay cũng ảnh hưởng đến giải ngân...

Ông Trương Hùng Long cho rằng, để hoàn thành nhiệm vụ giải ngân năm 2021 cần có các giải pháp đồng bộ và quyết liệt của toàn thể hệ thống chính trị, của Chính phủ, bộ, ngành và địa phương.

Song song với đó, rà soát phân bổ chi tiết dự toán đến từng dự án, đảm bảo sát tiến độ, nhu cầu giải ngân của dự án và kịp thời nhập vào hệ thống Tabmis để các dự án có thể cơ sở giải ngân. Đồng thời, tháo gỡ ngay vướng mắc, khó khăn trong triển khai dự án và giải ngân, tập trung đẩy mạnh giải ngân các dự án đầu tư có tiềm năng giải ngân, các dự án đã hoàn tất các thủ tục đầu tư, đấu thầu, phê duyệt hợp đồng.

Đối với các chủ dự án, Bộ Tài chính đề nghị tập trung triển khai các chương trình, dự án để kịp thời có khối lượng cho giải ngân. Chủ Dự án cần tuyển chọn tư vấn đủ năng lực, kinh nghiệm thiết kế dự án, đảm bảo đạt chất lượng, phù hợp với thực tế và tránh phải điều chỉnh trong quá trình triển khai.

Bộ Tài chính cũng đề nghị, Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan tổng kết, đánh giá giải ngân vốn đầu tư công trong thời gian qua, xác định rõ những khó khăn vướng mắc, tồn tại, hạn chế và nguyên nhân, bài học kinh nghiệm, đề xuất giải pháp đồng bộ, khả thi, hiệu quả để khắc phục, phấn đấu đạt tỷ lệ giải ngân cao nhất.

Đối với các vấn đề phát sinh thuộc phạm vi trách nhiệm, đại diện Bộ Tài chính cho biết đã và sẽ tiếp tục chủ động phối hợp triển khai các biện pháp để giải quyết. Bộ Tài chính mong muốn, các bộ, ngành với tư cách là cơ quan chủ quản cần theo dõi sát sao và chỉ đạo kịp thời các chủ dự án giải quyết các vướng mắc nhằm hoàn thành mục tiêu giải ngân năm 2021.