Ecuador trở thành quốc gia đầu tiên cán mốc xuất khẩu hơn 1 triệu tấn tôm

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản (VASEP) xuất khẩu tôm năm 2022 của Ecuador đạt hơn 1 triệu tấn, tương đương kim ngạch 6,7 tỷ USD, tăng 26% về lượng và 31% về giá trị so với năm 2021. Thành tích ấn tượng này giúp Ecuador trở thành quốc gia đầu tiên đạt mốc xuất khẩu hơn 1 triệu tấn tôm.

Như vậy, Ecuador đã chính thức đạt được kỷ lục về xuất khẩu tôm trong năm 2022 sau gần 25 năm khi ngành tôm nước này bị tàn phá bởi sự bùng phát của bệnh đốm trắng, dẫn đến lệnh cấm nhập khẩu tôm giống. Lệnh cấm vẫn còn hiệu lực cho đến nay.

VASEP nhận định các yếu tố chính giúp ngành tôm Ecuador đạt được dấu mốc xuất khẩu kỷ lục nhờ sự chững lại trong sản xuất tôm ở một số quốc gia châu Á, chương trình hiện đại hóa trong vài năm gần đây giúp cải thiện khả năng cạnh tranh của các trại nuôi tôm Ecuador và đặc biệt là nhu cầu từ thị trường Trung Quốc tăng mạnh.

Năm 2013, xuất khẩu tôm Ecuador sang Trung Quốc đạt 37.000 tấn, con số này tăng lên 590.000 tấn trong năm 2022, tương đương với mức tăng trưởng 1.500% trong 10 năm và 32% tốc độ tăng trưởng kép hàng năm.

Sản xuất tôm trong nước gặp khó khăn, Trung Quốc nhanh chóng trở thành thị trường tiêu thụ chính tôm Ecuador, chiếm 56% kim ngạch xuất khẩu Ecuador năm 2022. Cũng chính vì xuất khẩu tăng mạnh và nhanh, người tiêu dùng Trung Quốc lo ngại về các lô tôm có thể dính virus SAR-CoV-2 từ Ecuador.

Sau khi bị Trung Quốc đình chỉ vào năm 2020, Ecuador đã nhanh chóng chuyển hướng sang chế biến cơ bản, cạnh tranh trực tiếp với các nhà cung cấp tôm ở châu Á. Khả năng cạnh tranh ngày càng tăng của các nhà sản xuất tôm Ecuador cũng đã giúp nước này ngày càng chiếm lĩnh thị trường ở Bắc Mỹ và châu Âu.

Trong hai năm 2019-2021, xuất khẩu tôm của Ecuador sang các nước Bắc Mỹ và Châu Âu tăng gấp đôi, đạt 462.000 tấn vào năm 2022.

VASEP cho rằng triển vọng xuất khẩu tôm của Ecuador được dự báo tích cực trong năm 2023 với mức tăng khoảng 10% khi Trung Quốc mở cửa sau COVID.

Nhìn lại hành trình trình phát triển, 5 năm trước, Ecuador là nước xuất khẩu tôm đứng thứ 5 thế giới, sau Việt Nam, Indonesia, Ấn Độ và Thái Lan. Tuy nhiên đến năm 2021, Ecuador đã vươn lên đứng đầu thế giới.

Ecuador chủ động gia hoá trong nước giúp giá thành con giống thấp và sử dụng tôm bố mẹ kháng bệnh và thả mật độ thấp.

Với quy hoạch đầu tư nuôi, Ecuador nuôi theo quy mô trang trại (để được cấp phép phải có quy mô từ 50 ha trở lên) nên có điều kiện đầu tư khoa học kỹ thuật, cơ giới hoá đồng bộ. Nước này có 220.000 ha nuôi tôm nhưng có đến 40.000 ha đạt chứng nhận ASC, tương đương khoảng 20% diện tích. Điều này giúp tôm Ecuador có lợi thế khi đưa hàng vào siêu thị.

So sánh với Việt Nam, Ecuador có nhiều lợi thế hơn. Thực tế, giá thành nuôi tôm Việt Nam cao hơn Ecuador trong khi tỷ lệ nuôi thành công lại thấp hơn.

VASEP cho rằng ngành tôm Việt Nam cần giải quyết hai vấn đề lớn là chất lượng con giống và môi trường nuôi, đồng thời cần chú trọng quy hoạch và rà soát định kỳ đầu tư cơ sở hạ tầng, nhất là về thủy lợi cho con tôm. Việc có giải pháp đồng bộ về nuôi con giống và thuỷ lợi sẽ giúp tỷ lệ nuôi thành công cao hơn, kéo giá thành nuôi tôm giảm.