Đường vào đời đẹp như mơ của ông trùm đế chế tài chính hắc ám ở Trung Quốc

3 năm trước, Tiêu Kiến Hoa, một nhà tài phiệt đình đám trong giới tài chính Trung Quốc, biến mất một cách bí ẩn khi đang lưu trú ở khách sạn Four Season ở Hong Kong. South China Morning Post đưa tin giới chức Trung Quốc đã bắt vị tỉ phú ấy.

Một số nguồn tin tiết lộ với giới truyền thông rằng giới chức đang quản thúc Kiến Hoa tại gia ở thành phố Thượng Hải và ông ta chờ ngày ra tòa vì tội gian lận tài chính. Hiện nay, Bắc Kinh đang nỗ lực triệt hạ đế chế tài chính khổng lồ của Kiến Hoa.

Ông trùm ẩn danh của đế chế tài chính khổng lồ

Báo New York Times nhận định thông điệp của Bắc Kinh rất rõ ràng: Trung Quốc sẽ đoạn tuyệt với thời kì vay nợ tràn lan.

Hôm 18/7, Ủy ban Điều tiết Ngân hàng và Bảo hiểm Trung Quốc (CBIRC) và Ủy ban Điều tiết Chứng khoán Trung Quốc (CSRC) thông báo họ đã tiếp quản hàng loạt hãng bảo hiểm và công ty ủy thác có quy mô hàng chục tỷ USD, trực thuộc Tập đoàn Thiên Minh của Tiêu Kiến Hoa. Các doanh nghiệp đó đang đối mặt cáo buộc lừa cổ đông.

Giới chức đã định đoạt số phận của Kiến Hoa và tập đoàn Tomorrow vào buổi sáng 27/1/2017. Khi đó, cảnh sát đưa Kiến Hoa ra khỏi khách sạn Four Seasons ở Hong Kong bằng xe lăn. Hôm 18/7, lần đầu tiên tập đoàn Thiên Minh xác nhận Kiến Hoa đang cư trú ở đại lục và hợp tác với cơ quan điều tra.

Trong nhiều năm, Tomorrow và các công ty con của họ thu hút sự chú ý tại Trung Quốc, bởi chủ sở hữu thực sự ẩn danh sau hàng loạt doanh nghiệp bình phong. Cuối tuần qua, Thiên Minh phê phán "những lời bôi nhọ tàn độc" và chỉ trích Bắc Kinh cản trở hoạt động của họ.

Chào đời năm 1971 tại tỉnh Sơn Đông, Tiêu Kiến Hoa lớn lên trong gia đình với cha là một giáo viên cấp hai. Trong kì thi đại học năm 1986, mới 15 tuổi nhưng Tiêu Kiến Hoa đỗ điểm cao nhất thành phố Thái An, trúng tuyển vào học khoa Luật của Đại học Bắc Kinh.

Trong thời gian học đại học, Tiêu Kiến Hoa là Chủ tịch Hội sinh viên Đại học Bắc Kinh, Phó Chủ tịch Hội Sinh viên Trung Quốc, trở thành Đảng viên.

Sau khi tốt nghiệp vào năm 1990, Tiêu Kiến Hoa ở lại trường và làm việc trong Phòng công tác sinh viên của Đảng ủy nhà trường. Từ năm 1992 đến năm 1994, Tiêu là Chủ nhiệm Văn phòng trù bị thành lập Hội sinh viên thành phố Bắc Kinh.

Con đường trở thành trùm tài chính hắc ám

Năm 1993, Tiêu Kiến Hoa sáng lập Công ty TNHH Tài nguyên khoa học Đại Minh Thiên Bắc Kinh. Tháng 6/1996 lập ra các công ty Hải Hiệp, Huệ Đức Thiên Địa, Media Tân Thiên Địa. Sau đó Tiêu lấy 3 công ty này làm chủ thể đầu tư, lập ra 3 công ty tại thành phố Bao Đầu (Nội Mông) là quê của bà vợ ông ta là Chu Hồng Văn.

Trong vòng 2 năm sau 1998, Tập đoàn Minh Thiên (Tomorrow) đã lần lượt mua cổ phần và khống chế 6 công ty niêm yết là Hoa Tư, Minh Thiên, Bảo Thương, Ái Sứ, Tây Thủy, ST với số vốn hoạt động 500 triệu nhân dân tệ.

Sau năm 2000, Thiên Minh lợi dụng cơ hội tăng vốn, mở rộng cổ phần và chuyển nhượng quyền khống chế cổ phần để thu mua các công ty chứng khoán Trường Tài, Tân Thời Đại và trở thành cổ đông lớn nhất của Hằng Đại Chứng khoán. Về sau Thiên Minh lại trở thành cổ đông lớn của Tân Thời Đại Chứng khoán.

Hàng loạt tập đoàn lớn nhất Trung Quốc, bao gồm đại gia bảo hiểm Ping An và những ngân hàng như Harbin Bank, Industrial Bank và Huaxia Bank, đã rót vốn vào Thiên Minh.

Huxia Life, hãng bảo hiểm thuộc Huaxia Bank, là một trong số những doanh nghiệp mà chính phủ Trung Quốc tiếp quản cuối tuần trước. Tài sản của Kiến Hoa tăng chóng mặt. Năm 2016, tạp chí Forbes tính toán rằng ông ta sở hữu khối tài sản lên đến 5,8-6 tỷ USD.

Hôm 28/12/2007, Thái Bình Dương Chứng khoán niêm yết lên sàn, Thiên Minh mua cổ phần của công ty ấy. Sau đó, Phó chủ tịch Ủy ban Giám sát chứng khoán Vương Ích bị bắt, vụ việc đổ bể.

Hành trình đào tẩu rồi sa lưới

Năm 2014, Tiêu Kiến Hoa nghe tin Tổ chuyên án chuẩn bị bắt giữ ông ta nên nhanh chóng rời khỏi Trung Quốc. Không còn ở đại lục, Tiêu Kiến Hoa vẫn chỉ huy Thiên Minh từ xa. Ông ta thường xuyên trú ngụ tại khách sạn “Four Seasons” ở Hong Kong.

Năm 2012, Trung Quốc phát động chiến dịch chống tham nhũng "đả hổ diệt ruồi" và họ coi Kiến Hoa là một "con hổ". Giới chuyên gia quốc tế nhận định Thiên Minh bành trướng quá nhanh và đe dọa sự ổn định của hệ thống tài chính Trung Quốc.

Biểu hiện rõ nhất là Thiên Minh nắm cổ phần lớn tại ngân hàng Baoshang. Với tư cách là cổ đông lớn nhất, họ chỉ đạo ngân hàng rót vốn vào hàng chục công ty.

Mọi khoản tiền Baoshang cho các công ty của Thiên Minh vay đều nằm ngoài sổ sách ngân hàng để giấu nguồn gốc. Năm ngoái, mọi việc vỡ lở, Baoshang đối mặt nguy cơ phá sản, buộc giới chức phải hành động. Lần đầu tiên trong 20 năm, chính phủ Trung Quốc tiếp quản một ngân hàng.

Khối nợ hàng nghìn tỷ USD đang lớn dần trong hệ thống tài chính Trung Quốc, theo giới chuyên gia tài chính quốc tế. Một nguyên nhân gây nên khối nợ là các giao dịch bí mật do các cổ đông kiểm soát những ngân hàng như Baoshang thực hiện.

Năm ngoái, hai ngân hàng ở Trung Quốc lâm nguy và chính phủ phải giải cứu. Một số ngân hàng khác giống "bom hẹn giờ", có thể tan vỡ vào mọi thời điểm.

Giới quan sát nhận định điều tra Tiêu Kiến Hoa là vụ án chống tham nhũng lớn nhất trong giới ngân hàng tiền tệ của trung ương. Với những manh mối và chứng cứ do Tiêu Kiến Hoa cung cấp, rất có thể Trung Quốc sẽ tiến hành một đợt “đả Hổ” có quy mô lớn hơn.

Hồi cuối tuần trước, Thiên Minhvẫn thể hiện niềm tin vào tương lai trong một thông cáo, bất chấp chiến dịch “gạn đục khơi trong” của chính phủ.

"Sau hành trình gian nan 3 năm, niềm tin của tập đoàn vẫn nguyên vẹn. Chúng tôi tin rằng mọi nỗ lực sẽ tạo ra thành tựu, và Thiên Minh sẽ hưởng kết quả công bằng", thông cáo nhấn mạnh.