Dự thảo Luật Đất đai: Bỏ đề xuất quy định 80% người dân đồng ý thì thu hồi đất

Báo cáo tại phiên họp toàn thể lần thứ 9 để thẩm tra dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho biết, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, dự thảo đã quy định rõ nội hàm dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. 

Theo Bộ trưởng, Chính phủ dự kiến định nghĩa đây là các dự án phát huy nguồn lực, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, thực hiện chính sách về phát triển hạ tầng, đô thị, nông nghiệp, nông thôn; giải quyết các vấn đề chính sách xã hội, bảo vệ môi trường, bảo tồn di sản văn hóa, phân bổ công bằng, hài hòa giá trị tăng thêm từ đất, thu hẹp khoảng cách giàu nghèo, nhằm phát triển kinh tế của đất nước, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân".

Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường cũng cho biết, dự thảo mới không quy định trường hợp thu hồi khi có 80% người có đất thu hồi đồng ý như trước đó.

Liên quan đến đề xuất quy định 80%, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tại phiên họp chuyên đề pháp luật tháng 9/2022 cũng nhấn mạnh, còn 20% chưa đồng ý mà áp dụng cơ chế hành chính để thu hồi đất, như vậy là không được. Dân sự là dân sự, hành chính là hành chính, không thể cộng vào để thu hồi đất. Quy định như vậy là chung chung, không đúng chủ trương của Trung ương.

Góp ý về vấn đề này, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, cần bỏ quy định này và nhà đầu tư có trách nhiệm tiếp tục thực hiện phương thức tự thỏa thuận với người dân để nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất đối với phần diện tích đất còn lại để tạo lập quỹ đất đầu tư, do nhà đầu tư đã tự nguyện lựa chọn phương thức này.

Bởi quy định 80% người dân đồng ý là chưa chặt chẽ, vì có thể 80% người dân đồng ý chỉ chiếm phần nhỏ diện tích dự án, trong lúc 20% người dân không đồng ý có thể chiếm tỷ lệ diện tích lớn hơn.

Do đó, để gỡ khó các dự án khu đô thị, nhà ở thương mại mà nhà đầu tư đã thỏa thuận nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất của 80% người dân và 80% diện tích đất dự án trở lên, nhưng không thể thỏa thuận để nhận chuyển nhượng phần diện tích đất còn lại dẫn đến việc giải phóng mặt bằng dở dang, ông Châu đề nghị xem xét thực hiện một trong hai giải pháp để xử lý.

Thứ nhất, Nhà nước xem xét cho phép nhà đầu tư được điều chỉnh ranh đất dự án trong phạm vi phần đất đã giải phóng mặt bằng và phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng tỷ lệ 1/2.000 để thực hiện dự án đô thị, nhà ở thương mại.

Thứ hai, trong trường hợp không thực hiện được giải pháp 1 thì đề nghị Nhà nước thực hiện quy định tại điểm đ khoản 2 Điều 65 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) đối với dự án tái điều chỉnh đất đai để chỉnh trang và đô thị, khu dân cư nông thôn, đặc biệt là thực hiện phương thức góp vốn bằng quyền sử dụng đất quy định tại Điều 68 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) hoặc phương thức người sử dụng đất “góp quyền sử dụng đất” quy định tại khoản 4 Điều 169 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).

Trong trường hợp này thì tổ chức kinh tế đã có quyền sử dụng đất cũng phải chấp hành, thực hiện quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền tương tự như người sử dụng đất khác trong khu vực dự án. Tổ chức kinh tế đã có quyền sử dụng đất có quyền tham gia đấu giá quyền sử dụng đất, hoặc đấu thầu dự án có sử dụng đất để lựa chọn nhà đầu tư dự án tái điều chỉnh đất đai để chỉnh trang và đô thị, khu dân cư nông thôn.