Doanh nghiệp

Đề xuất mua hãng hàng không truyền thống lớn nhất Ấn Độ với giá 1 xu

Các chủ nợ của hãng hàng không nợ nần chồng chất Jet Airways India đang đề xuất mua lại đa số cổ phần của hãng này với giá 1 rupee, tức khoảng 1 cent Mỹ.

Jet Airways India là hãng hàng không truyền thống (full-service airline) lớn nhất tại Ấn Độ. Hãng nhiều khả năng sẽ bán đa số cổ phần của mình với giá 1 rupee, tương đương hơn 0,01 USD hay 250 Việt Nam đồng.

Đây là một phần kế hoạch giải cứu do hai chủ nợ quốc doanh đưa ra nhằm cho Jet Airways thời gian để thu xếp nguồn vốn chủ sở hữu mới.

Kế hoạch phức tạp này dự kiến sẽ được bỏ phiếu thông qua vào ngày 21/2 tới đây. Nhiều khả năng đây sẽ là phi vụ giải cứu một trong những công ty nổi tiếng nhất Ấn Độ trong bối cảnh cuộc tổng tuyển cử của quốc gia này chỉ vài tuần nữa sẽ diễn ra.

de xuat mua hang hang khong truyen thong lon nhat an do voi gia 1 xu

Jet Airways là ai?

Trong suốt thập kỉ vừa qua, Jet Airways luôn nằm trong top 3 hãng hàng không lớn nhất Ấn Độ. Năm 1992, sau khi Ấn Độ chấm dứt sự độc quyền của nhà nước trong lĩnh vực hàng không, ông Naresh Goyal – một nhà đại lí bán vé chuyển sang khởi nghiệp kinh doanh – đã thành lập hãng hàng không này.

Hiện nay, Jet Airways đang kiểm soát 13,9% thị phần hàng không Ấn Độ - một trong những thị trường tăng trưởng nhanh nhất thế giới. Hãng này còn bay đến các thị trường quốc tế như London và Singapore.

Hãng hàng không Etihad Airways của Abu Dhabi đang sở hữu 24% cổ phần tại Jet Airways.

Vì đâu nên nỗi?

Khi hàng loạt các hãng hàng không giá rẻ tràn ngập thị trường vào giữa những năm 2000 và cung cấp dịch vụ bay bình dân, Jet Airways bắt đầu giảm giá vé, có khi xuống dưới cả giá vốn, để cạnh tranh.

Thêm vào đó, việc các địa phương áp mức thuế lên tới 30% đối với giá nhiên liệu máy bay cũng làm tăng chi phí của hãng. Các hành khách chi tiêu tiết kiệm tại Ấn Độ lại chỉ thích giá vé rẻ và không có dịch vụ kèm theo.

Trong 11 năm vừa qua, Jet Airways thua lỗ tới 9 năm và có khối nợ ròng (nợ trừ tiền mặt) lên tới gần 73 tỉ rupee (khoảng 1 tỉ USD). Tuy hãng này không công bố giá trị tiền và tương đương tiền thời điểm 31/12/2018, Bloomberg tính toán hãng này có khoảng 3,55 tỉ rupee tiền mặt. Jet Airways không có khả năng trả các khoản nợ đến hạn trước ngày 31/12/2018 và đã chậm lương nhân viên cũng như tiền thuê máy bay.

Lối đi nào cho Jet Airways?

Một nhóm các chủ nợ do Ngân hàng Nhà nước Ấn Độ (một ngân hàng thương mại tư nhân) dẫn đầu đã đề xuất mua lại 50,1% cổ phần của Jet Airways với giá 1 rupee thông qua việc phát hành mới 114 triệu cổ phiếu. Thương vụ kiểu này được coi là hợp pháp theo một khung quy định do Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ (ngân hàng trung ương của nước này) vạch ra hồi năm ngoái.

Kế hoạch này được phép áp dụng cho những doanh nghiệp có vốn chủ sở hữu âm, có tên gọi “Kế hoạch thanh lí do ngân hàng chủ trì” và cần được thông qua bởi tất cả chủ nợ, một tập đoàn ngân hàng, nhà sáng lập Naresh Goyal và hội đồng quản trị của Etihad Airways.

Tuy nhiên cấu trúc sở hữu này được kì vọng sẽ chỉ là tạm thời để cho phép Jet Airways huy động vốn chủ sở hữu từ nhà đầu tư và do vậy thay đổi cơ cấu cổ đông. Hãng hàng không này hiện cần khoảng 85 tỉ rupee để trở lại hoạt động bình thường và dự kiến huy động số tiền này thông qua huy động vốn chủ, tái cấu trúc nợ và thanh lí tài sản, chẳng hạn như bán và thuê lại máy bay.

Kế hoạch giải cứu của các ngân hàng nói trên về mặt danh nghĩa là việc chuyển đổi nợ vay thành vốn cổ phần; tuy nhiên khi thương vụ hoàn tất, nợ vay của Jet Airways sẽ chỉ giảm đúng 1 rupee.

Ai sẽ là người bơm vốn mới?

Jet Airways công bố rất ít thông tin về vấn đề này, tuy nhiên hãng cũng nói rằng các chủ nợ sẽ tham gia vào một vòng bơm vốn mới ngoài số 114 triệu cổ phiếu đã phân bổ. Jet Airways đã đàm phán với cổ đông lớn Etihad và tập đoàn đa ngành Ấn Độ Tata Group. Nhà sáng lập Naresh Goyal thì cam kết góp thêm tối đa 7 tỉ rupee nếu ông được giữ quyền sở hữu 25%.

Kênh truyền hình ET Now dẫn một nguồn tin mật cho biết Etihad có thể sẽ đầu tư khoảng 14 tỉ rupee và giữ một tỉ lệ sở hữu dưới 25% còn Quĩ đầu tư và hạ tầng quốc gia của Ấn Độ có thể đầu tư tối đa 13 tỉ USD.

Tại sao lại cần giải cứu một doanh nghiệp tư nhân như Jet Airways?

Chỉ vài tháng nữa Thủ tướng Narendra Modi sẽ phải ra tái tranh cử. Và sự sụp đổ của một hãng hàng không với 23.000 nhân công sẽ là một vết nhơ trên hình ảnh “thân thiện với doanh nghiệp” mà ông gây dựng và tạo ra nhiều chỉ trích về việc ông không giữ đúng lời hứa tạo việc làm.

Nếu Jet Airways phá sản, giá vé máy bay cũng có khả năng tăng cao, hãng này hiện bay tới 37 địa điểm trên khắp Ấn Độ. Tính nhạy cảm của vấn đề này được thể hiện rõ hồi năm ngoái khi chính phủ của Thủ tướng Modi tìm đến sự giúp đỡ của tập đoàn Tata Group.