Đề xuất giá điện được tính thêm các khoản lỗ trong kinh doanh điện

Bộ Công Thương vừa gửi Bộ Tư pháp hồ sơ xây dựng quyết định mới thay thế Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg về cơ chế điều chỉnh giá bán điện bình quân. Theo hồ sơ này, điểm đáng chú ý trong dự thảo quyết định mới là giá bán lẻ điện được phép tính thêm khoản lỗ hoạt động sản xuất kinh doanh điện.

Tính thêm khoản lỗ

Cụ thể, theo dự thảo, công thức tính giá bán lẻ cho phép thu hồi khoản lỗ hoạt động sản xuất kinh doanh điện, bao gồm: Chênh lệch tỷ giá trong thực hiện hợp đồng mua bán điện; lỗ hoạt động sản xuất kinh doanh điện; các chi phí khác chưa được tính vào giá bán lẻ điện nhưng được xác định trong báo cáo tài chính đã được kiểm toán.

Trong năm 2022 vừa qua, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã lỗ 26.000 tỷ đồng, chưa bao gồm các khoản chênh lệch tỷ giá. Theo kết quả kiểm tra của Bộ Công Thương, các khoản chưa hạch toán vào giá thành sản xuất kinh doanh điện năm 2022 bao gồm: phần còn lại khoản chênh lệch tỷ giá thực hiện theo hợp đồng mua bán điện của các đơn vị phát điện năm 2019 với số tiền khoảng 3.016 tỷ đồng; năm 2020 khoảng 4.567 tỷ đồng; năm 2021 hơn 3.702 tỷ đồng và năm 2022 khoảng 3.440 tỷ đồng.

Đưa ra đề xuất trên, Bộ Công Thương cho hay mức điều chỉnh giá điện (tăng 3% từ ngày 4/5) chưa đủ thu hồi chi phí đầu vào hình thành giá, do đó, khoản lỗ năm 2022 và các chi phí khác sẽ tiếp tục bị dồn tích lại trong năm 2023.

Trong khi đó, Quyết định số 24 lại chưa quy định cụ thể về việc xem xét giá thành thực tế sản xuất kinh doanh điện trong tính toán giá điện kế hoạch. "Điều này gây khó khăn cho EVN trong việc thu hồi chi phí, bù đắp lỗ của năm quá khứ. Việc này phần nào ảnh hưởng đến khả năng phát triển và bảo toàn vốn nhà nước của EVN nếu hoạt động sản xuất kinh doanh thua lỗ kéo dài," Bộ Công Thương nêu.

Vì vậy, căn cứ quy định hiện hành tại Luật Giá, Bộ này cho rằng: Giá điện cần đảm bảo bù đắp đủ chi phí thực tế và có lợi nhuận hợp lý. Tức là, cần hiệu chỉnh công thức tính giá bán điện bình quân để làm rõ hơn yếu tố gắn với giá thành sản xuất kinh doanh điện.

Có thể điều chỉnh giá điện nhiều lần trong năm

Bộ Công Thương cho biết việc đề xuất sửa đổi công thức tính giá bán lẻ điện bình quân có yếu tố gắn với giá thành thực tế sản xuất kinh doanh điện, bổ sung các quy định về hồ sơ phương án giá điện là theo ý kiến của Thanh tra Chính phủ.

Ngoài ra, dự thảo quyết định mới nhằm sửa đổi, bổ sung các định nghĩa và hiệu chỉnh công thức tính giá điện để phản ánh việc mua bán điện trong thị trường bán buôn điện cạnh tranh có nhiều người mua, nhiều người bán; bổ sung vai trò của Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp.

Chu kỳ điều chỉnh giá điện theo quy định tại Quyết định số 24 là 6 tháng. Dự thảo mới này sẽ theo hướng nghiên cứu điều chỉnh giá điện theo lộ trình, có thể điều chỉnh giá điện nhiều lần trong năm.

"Giá điện được điều chỉnh theo lộ trình từng bước phù hợp, tránh giật cục, tránh gây ảnh hưởng lớn đến kinh tế vĩ mô, sản xuất của doanh nghiệp và đời sống của người dân theo đúng chỉ đạo của Thường trực Chính phủ," Bộ này phân tích.

Với người dân, Bộ Công Thương cho rằng, việc điều chỉnh giá điện theo lộ trình như trên sẽ giảm bớt và giúp dàn đều tác động của việc điều chỉnh giá điện đến sinh hoạt, tránh những thay đổi và xáo trộn lớn gây dư luận không tốt.