Dấu hiệu tốt từ thị trường tiền tệ

Có những dấu hiệu chỉ ra rằng thị trường chứng khoán năm nay sẽ không giống mọi năm. Ngoài thanh khoản đang “bành trướng”, nhiều doanh nghiệp hứa hẹn sự cải thiện rõ rệt về doanh thu, lợi nhuận

Uỷ ban chứng khoán TP HCM (Ảnh minh họa)

Các cổ phiếu blue-chips đã có một phiên giao dịch ảm đạm và mất giá tương đối mạnh vào thứ Ba tuần này sau khi VN-Index đã vượt qua mốc 720 điểm, thậm chí đã chạm tới 725 điểm. Xét về mặt kỹ thuật, đó dường như chỉ là sự thử lại cho chắc chắn liệu chỉ số có thực sự đủ sức qua ngưỡng 720 điểm, nhưng về mặt tâm lý nó cho thấy nhà đầu tư đang chốt lời và sẽ còn chốt lời một khi các mốc cản được chinh phục.

Sự tăng trưởng của VN-Index giờ đây còn phụ thuộc vào tính chu kỳ vốn dĩ đã diễn ra rất đúng những năm trước. Thông thường cuối quí 1 hàng năm, nhà đầu tư chờ đợi kết quả kinh doanh quí và kế tiếp là những tháng hè với giao dịch sụt giảm về thanh khoản và điểm số lình xình do hiệu ứng “sell in May and go away” (bán ra vào tháng 5 và đi nghỉ). Thị trường vì vậy, có khả năng còn biến động cho đến hết tháng 4 và bắt đầu một thời gian điều chỉnh.

Tuy nhiên có những dấu hiệu chỉ ra năm nay sẽ không giống mọi năm. Ngoài thanh khoản đang “bành trướng”, nhiều doanh nghiệp hứa hẹn sự cải thiện rõ rệt về doanh thu, lợi nhuận. Khoảng 90% các công ty niêm yết đã báo lãi ở các mức độ khác nhau trong năm ngoái và tỷ lệ doanh nghiệp đạt tăng trưởng lợi nhuận 10-20% so với cùng kỳ không hiếm. Tốc độ này có thể được duy trì trong năm nay.

Thứ hai, thị trường tiền tệ đang dịch chuyển về tín dụng và lãi suất. Tín dụng, theo Ngân hàng Nhà nước (NHNN), tính đến giữa tháng 3-2017 đã tăng khoảng 2,5% so với cuối năm 2016. Đây là mức tăng cao nhất ở thời điểm quí đầu năm trong vòng năm năm trở lại đây. Có hai khả năng: hoặc nền kinh tế hấp thụ vốn tốt, ít nhất là tốt hơn so với đầu năm ngoái, hoặc đảo nợ dưới một số hình thức khác nhau vẫn đang tiếp diễn nhằm xử lý khéo léo nợ xấu.

Chúng tôi nghiêng về khả năng thứ nhất, tức doanh nghiệp đang hấp thụ vốn tốt hơn. Vì sao? Vì hiện nay là lần đầu tiên trong nhiều năm, tốc độ tăng trưởng huy động vốn thấp hơn tốc độ tăng của tín dụng. Nếu tiền nhàn rỗi bớt chảy vào ngân hàng, có nghĩa người dân đã sử dụng tiền cho đầu tư làm ăn, hay đầu tư vào các kênh khác như bất động sản. Không thể nói tiền nhàn rỗi đang tích trữ trong vàng, ngoại tệ vì nhu cầu về vàng tiếp tục thấp, còn tỷ giá không biến động nhiều thời gian qua.

Trong khi đó, các nhà kinh doanh và phát triển bất động sản vẫn tỏ ra lạc quan về tiêu thụ sản phẩm. Phân khúc căn hộ trung bình và nhà thấp tầng giá vừa phải ở các quận vùng ven của Hà Nội, TPHCM không quá khó bán. Những dự báo về sự sụt giảm của giá bất động sản cao cấp đã không được thực tế cập nhật.

Một ghi nhận khác là mặt bằng lãi suất huy động đang nhích lên, nhất là lãi suất các kỳ hạn 2-3 năm do các ngân hàng thương mại phát hành chứng chỉ tiền gửi với lãi suất chừng 8-8,8%/năm tùy nơi và tùy kỳ hạn. Động thái này có tính tích cực vì ngân hàng cần nguồn vốn huy động dài hơi hơn để đáp ứng tỷ lệ dùng vốn ngắn hạn cho vay trung, dài hạn vừa được quy định từ đầu năm nay từ 60% về 50%.

Mặt khác, việc huy động được nguồn vốn trung, dài hạn giúp ngân hàng cơ cấu lại vốn đầu vào và có thể cung ứng vốn dài hạn cho doanh nghiệp. Ở thời gian đầu, để thu hút người dân gửi kỳ hạn dài, việc nâng lãi suất là tất yếu. Hơn nữa, nếu huy động được kỳ hạn dài mà lãi suất có cao hơn thì vẫn có lợi do ngân hàng chủ động được nguồn và doanh nghiệp có thể chấp nhận lãi suất vay nhích lên vì họ cũng chủ động được vốn cho các dự án tuổi đời dài, không phải nơm nớp lo đến kỳ hạn trả gấp, mà tập trung vào kinh doanh.

Trước mắt, nguồn huy động ngắn hạn của ngân hàng có thể thiếu vì lãi suất ngắn hạn (kỳ hạn 1-3 tháng) hầu như không tăng, một số ngân hàng còn điều chỉnh giảm nhẹ. Bù lại, các ngân hàng tìm vốn ngắn hạn trên thị trường liên ngân hàng khiến lãi suất qua đêm trên thị trường này đang khá cao, dao động quanh 4,5-4,7%/năm (ngày cao nhất 4,87%/năm).

NHNN những tuần vừa rồi đã bơm mạnh tiền ra qua tín phiếu NHNN và tăng giao dịch thị trường mở. Quá trình cơ cấu lại nguồn vốn huy động theo hướng về các kỳ hạn dài sẽ còn kéo dài và sẽ còn tích cực cho thị trường trong dài hạn. Nhà điều hành hoàn toàn đủ khả năng điều tiết nguồn vốn ngắn hạn. Đang có những kỳ vọng nếu tín dụng tăng trưởng ngay từ đầu năm và phân bổ đều trong năm, chứ không dồn vào cuối năm như từ trước đến nay, thì chuyển biến tiền tệ sẽ khả quan.

Sự thay đổi trên thị trường tiền tệ sẽ là tiền đề cho chứng khoán đi xa hơn trong trung hạn. Các đợt điều chỉnh trong xu thế tăng trưởng, tuy vậy, không thể không xảy ra. Một chiến lược đầu tư mua và nắm giữ, tập trung vào những cổ phiếu chưa tăng giá hoặc đang bị định giá thấp dưới giá trị thực được nhận định sẽ mang lại hiệu quả cho năm 2017.