Facebook đang trong một giai đoạn quan trọng khi Mark Zuckerberg đặt cược công ty của mình vào thành công (chưa có gì chắc chắn) của metaverse. Sự rối rắm bên trong công ty bắt đầu khiến nhiều người nhớ đến hình ảnh Yahoo. Từng là công ty internet lớn nhất thế giới, Yahoo cũng đã vấp phải những khó khăn tương tự và không bao giờ tìm lại được chính mình, theo Business Insider.

“Có lý do để nghi ngại rằng Facebook đang chạm đến khoảnh khắc giống Yahoo”, một người có nhiều năm kinh nghiệm trong ngành công nghệ và từng hợp tác sâu với Facebook cho biết. Người này nói thêm rằng nhiều khả năng Facebook sẽ không thể có được vị thế thống trị giống như đã từng trong 10 năm qua.

Yahoo là dịch vụ tìm kiếm internet phổ biến nhất vào cuối những năm 1990 và đầu những năm 2000. Dù vậy, sự xuất hiện của các đối thủ mới, khái niệm Web 2.0 kèm theo phản ứng chậm chạp với những thay đổi ở mảng quảng cáo số đã đánh bại Yahoo. Đến nay, Facebook đang đối mặt với đối thủ lớn thực sự đầu tiên ở mảng mạng xã hội là TikTok, các vấn đề về riêng tư ở mảng quảng cáo số và sự bùng nổ của công nghệ Web 3.0.

Những thách thức mới thúc đẩy Facebook chuyển sang mảng metaverse. Một nhân sự mới rời Facebook nói rằng quyết định của Mark Zuckerberg đến từ lo ngại rằng mảng kinh doanh của hãng này đang đi ngang.

Bên trong công ty, nhiều nhân sự lo ngại rằng định hướng mới sẽ không mang đến kết quả kinh doanh tốt hơn. Các nhân viên nằm trong các bộ phận trực tiếp tạo ra doanh thu thậm chí cũng cảm thấy rối rắm về định hướng dành cho họ kể từ khi Facebook đổi tên thành Meta vào tháng 10 năm ngoái. Facebook phản ứng lại bằng cách tạo ra các đội nhóm nhân sự cấp cao để truyền đi thông điệp về tham vọng metaverse tốt hơn.

Không có cơ hội để sai

Quyết định chuyển hướng của Mark Zuckerberg có thể đưa Meta thành một nhà cung cấp các thiết bị phần cứng và hệ điều hành lớn cho metaverse. Dù vậy, hiện tại, đây là một viễn cảnh xa vời và cực kỳ tốn kém.

Meta đầu tư 10 tỷ USD trong năm 2021 vào metaverse. Đây là con số không nhỏ, ngay cả với Facebook. Đó là chưa kể đến việc metaverse hiện vẫn đang là một thế giới trống trơn, ít người dùng và không có nhiều điều để làm. Về phần mình, Mark Zuckerberg cho biết metaverse là chiến lược dài hạn và sẽ không thể hoàn thành phát triển trong ít nhất là 1 thập niên.

“Facebook có sự dũng cảm, vốn và khả năng để biến nó thành sự thật và trở thành một công ty lớn”, một nhân sự trong ngành công nghệ nói. “Nhưng họ không có cơ hội làm sai”.

Trong khi đó, nhân sự bên trong công ty và các nhà đầu tư lo lắng về các thách thức hiện tại đối mới Meta như cơ chế quản lý thắt chặt, cạnh tranh từ TikTok và các thay đổi về riêng tư bảo mật khiến Meta phải xây dựng hạ tầng quảng cáo mới.

“Chúng tôi đang đi qua một giai đoạn mang tính chất định hình công ty. Nhiều người hào hứng nhưng cùng lúc có nhiều câu hỏi đặt ra”, một người phát ngôn của Meta nói.

Một số nhân viên Meta đang mất dần niềm tin. Trong một cuộc khảo sát nội bộ gần đây, có ít hơn các nhân sự đưa ra phản hồi tích cực về tình hình lãnh đạo tại công ty, mong muốn ở lại công ty và liệu họ có tự hào khi làm việc tại đây hay không. Về điều này, người phát ngôn công ty nói rằng nó luôn luôn “giải quyết các phản hồi của nhân viên”.

Gã khồng lồ loay hoay tìm chỗ đứng ở cuộc chơi mới

Mark Zuckerberg nói rằng chuyển hướng sang metaverse là “chương mới” của Facebook. Ở chương này, Facebook sẽ bớt phụ thuộc vào mảng mạng xã hội và tham vọng cũng có quy mô lớn hơn. Dù vậy, điều này có nghĩa là các nhà đầu tư sẽ phải lo lắng trong nhiều năm, giá cổ phiếu dao động và hàng chục tỷ USD đầu tư khi các đối thủ như Apple, Google hay Microsoft cũng đang đẩy mạnh phát triển sản phẩm metaverse của riêng mình.

“Không có gì chắc chắn về thành công của Facebook ở mảng metaverse”, Ygal Arounian, giám đốc điều hành tại Wedbush Securities, nói. “Facebook vẫn mạnh và thống trị nhưng không đồng nghĩa với việc nó sẽ luôn như thế”.

Phần lớn trong số hơn 70.000 nhân sự của Meta đang làm việc ở các sản phẩm lâu năm của công ty này như Facebook, Instagram, và WhatsApp, cùng với đó là bộ phận quảng cáo tạo ra phần lớn doanh thu. Bên trong công ty, các nhân sự này cảm thấy lo lắng về việc metaverse sẽ ảnh hưởng như thế nào với công việc của họ.

Theo một nhân sự cấp giám đốc vừa rời Meta, metaverse dường như là thứ duy nhất Mark Zuckerberg muốn nói đến và Meta đang tích cực gửi đi các thông điệp. Thế nhưng, chúng lại không liên quan đến chức năng công việc của nhân viên.

Đội ngũ thương mại của Meta, một vị trí “nóng” ở công ty này, lại nói rằng họ sẽ không đầu tư vào các dự án metaverse cho tới tối thiểu năm 2023. Một nhân sự nói rằng: “Mọi người thực sự không biết phải làm gì vì không có chiến lược nhất quán”.

Facebook đang cố gắng thay đổi điều này. Facebook thành lập một nhóm nhân sự tập trung vào mục đích metaverse, bao gồm cả các lãnh đạo cấp cao. Nhóm này sẽ tiếp cận tất cả các nhóm nhân sự trong công ty và nói với họ về metaverse.

Dù vậy, người phát ngôn của công ty phủ nhận thông tin nói trên và cho biết một đội ngũ như thế chưa được thành lập. Dù vậy, người này nói rằng ông Vishal Shah, Phó Chủ tịch phụ trách metaverse của Meta, đang làm việc với “các lãnh đạo trong công ty” để nói về “tầm nhìn lớn hơn”.

Mark Zuckerberg đang hoàn toàn tập trung vào metaverse. Mức độ tập trung cao đến mức ông sẽ đích thân kiểm tra các bản demo của sản phẩm cùng Andrew Bosworth, giám đốc công nghệ kiêm điều hành Reality Labs. Mark Zuckerberg cũng duyệt kế hoạch và các bản đề xuất hợp tác của Reality Labs. “Nếu đây là thứ ông ấy muốn công ty này trở thành, ông ấy sẽ ông để ai khác làm điều đó”, nguồn tin nói.

Theo vết xe đổ của Yahoo

Những lo lắng về sự chuyển hướng của Facebook được nhắc đến nhiều hơn từ tháng 2 năm nay khi Facebook ghi nhận số lượng người dùng hoạt động hàng ngày sụt giảm lần đầu tiên trong lịch sử sau vài quý tăng trưởng nhẹ liên tục.

Các nhà đầu tư cho rằng điều này không khác gì điểm khởi đầu của một cuộc lao dốc chậm, tương tự Yahoo. Keith Hwang, Giám đốc đầu tư tại Selcouth Capital Management, nói rằng các nhà đầu tư nhìn thấy các vấn đề như thay đổi chính sách bảo mật của Apple, hoạt động quản lý, số lượng người dùng đi xuống và sự phát triển của TikTok cùng lúc. Chúng làm thay đổi quan điểm của họ về Facebook.

“Tất cả những điều trên khiến Facebook dường như đang trải qua một khoảng khắc giống với Yahoo, trong đó TikTok vượt qua Facebook. Mỗi vấn đề đều rất lớn”, ông Hwang nhận định. Mark Mahaney, một nhà phân tích internet tại Evercore, chia sẻ vào hồi tháng 2 rằng đợt giảm giá trị cổ phiếu Facebook cho thấy “nỗ lo lắng lan rộng về triển vọng cơ bản dài hạn của công ty”.

Bên trong công ty, nhân sự Facebook cũng rất lo lắng. Một lãnh đạo cấp cao mới nghỉ việc gần đây nói rằng việc đi theo vết xe đổ của Yahoo là một chủ đề nhiều nhân viên đang thảo luận. Thực tế, trong vài tháng trở lại đây, Facebook liên tục để mất các nhân sự cao cấp.

Áp lực đến từ các nhà điều hành, quản lý đang khiến Meta không còn có thể dễ dàng thực hiện các cuộc thâu tóm, sáp nhập. Với lý do này, Meta đang phải tìm cách tự phát triển các sản phẩm mới. Facebook có nguồn lực tài chính và đội ngũ lãnh đạo để theo đuổi các dự án mời và tham vọng là một điểm khác biệt lớn của nó và Yahoo.

“Yahoo không thực sự coi trọng dịch vụ tìm kiếm nhanh như họ nên làm điều đó”, Pascal Gauthier, một cựu nhân viên Yahoo, chia sẻ. “Ít nhất thì Facebook cũng đang cố gắng làm nhiều điều, ngay cả khi họ có thể bị bỏng tay khi làm điều đó”.

Cố gắng không đồng nghĩa với thành công và Facebook có một lịch sử dài dằng dặc các sản phẩm mà nó đã thất bại như Facebook Home, Facebook Dating, Deals, Credits, Inbox, Places hay gần đây nhất là Diem.

“Bất kỳ thứ gì họ tự xây dựng đều không thành công”, một nguồn tin thân cận với công ty nói. “Bất kể bạn lớn thế nào, bạn có thể bị phá huỷ bởi công nghệ mới tiếp theo hoặc ai đó làm tốt hơn”, Gauthier nói. “Đó là sự phát triển tự nhiên của công nghệ”.