Đại chiến pháp lý giữa búp bê đài các và búp bê nổi loạn

Barbie là tên và thương hiệu của một loại búp bê nổi tiếng do tập đoàn đồ chơi Mattel công bố vào năm 1959. Sau khi Barbie “đài các” thống trị thị trường đồ chơi 42 năm, dòng búp bê Bratz của tập đoàn giải trí MGA ra đời.

Xuất hiện lần đầu tiên trên màn ảnh vào năm 2001 với đầu to, thân gầy, môi dày, áo bó sát và quần jeans theo phong cách hippi, búp bê Bratz thổi một làn gió mới vào thị trường đồ chơi trẻ em. Tới năm 2006, búp bê Bratz chiếm tới 40% thị phần búp bê.

Một số mẫu búp bê Baribe. Ảnh: womensenews.org

Vào tháng 4/2005, MGA kiện Mattel lấy cắp kiểu dáng “đầu to, thân mảnh” của Bratz để thiết kế phiên bản My Scene trong dòng Barbie. Mattel phản đòn bằng cách cáo buộc họa sĩ Carter Bryant, người thiết kế búp bê cho MGA, đã xây dựng ý tưởng về búp bê Bratz khi vẫn còn làm việc cho Mattel. Bryant làm việc cho Mattel trong hai giai đoạn – tháng 9/1995 tới tháng 4/1998 và tháng 1/1999 tới tháng 10/2000. Hợp đồng lao động của Bryant quy định mọi mẫu thiết kế của Bryant là tài sản của Mattel.

Mãi tới năm 2008, tòa án mới xử vụ kiện giữa hai hãng. Mattel cáo buộc MGA lôi kéo Bryant khi anh vẫn làm việc cho Mattel. Luật sư của MGA cho rằng Bryant sáng tạo Bratz ngoài giờ làm việc nên kết quả lao động thuộc quyền sở hữu của anh.

Trong phán quyết hồi tháng 7/2008, tòa yêu cầu MGA trả cho Mattel 100 triệu USD vì thế hệ búp bê Bratz đầu tiên - gồm 4 mẫu Cloe, Jade, Sasha và Yasmin - ra đời khi Bryant vẫn còn làm cho Mattel. Tháng 12 /2008, toà buộc MGA ngưng sản xuất và bán búp bê Bratz.

Phong cách hippi là phong cách đặc trưng của búp bê Bratz. Ảnh: fanpop.com

MGA kháng án và trong phiên xử phúc thẩm, một thẩm phán kết luận rằng Mattel chỉ có thể đòi quyền sở hữu đối với 4 mẫu búp bê Bratz đầu tiên và 2 mẫu tiếp theo chứ không phải với toàn bộ mẫu mà MGA sản xuất.

Tuy nhiên, sau đó MGA lại kiện Mattel đánh cắp bí mật thương mại liên quan tới búp bê Bratz. Tháng 7/2010, Toà phúc thẩm khu vực 9 của Mỹ tuyên bố MGA có quyền bán Bratz. Ngày 21/4/2011, toà án tuyên bố Mattel lấy cắp 26 bí quyết thương mại của MGA nên phải bồi thường cho MGA 3,4 triệu USD, khiến tổng số tiền Mattel bồi thường lên tới 88,5 triệu USD. Ngoài ra, Mattel còn phải trả án phí lên tới 170 triệu USD.

Xem thêm Nghệ thuật làm mới hình ảnh của thương hiệu búp bê hàng đầu thế giới Nghệ thuật làm mới hình ảnh của thương hiệu búp bê hàng đầu thế giới