Cựu giáo sư nghiên cứu tội phạm tham nhũng đi tù về tội rửa tiền

Bruce Bagley là một chuyên gia nổi tiếng về tội phạm và tham nhũng ở khu vực châu Mỹ Latinh, thường viết sách về chủ đề này và là cái tên hay xuất hiện trên những tờ báo pháp luật, theo New York Times.

Tuy nhiên vừa qua, các công tố viên tại Mỹ đã cáo buộc ông Bruce Bagley, một tiến sĩ và giáo sư đã nghỉ hưu của Đại học Miami, tham gia vào một âm mưu hối lộ và tham nhũng ở Venezuela. Tiến sĩ Bagley, năm nay đã 75 tuổi, bị một thẩm phán ở Manhattan kết án 6 tháng tù vì tội rửa tiền.

"Tôi xấu hổ về hành vi vô trách nhiệm của mình. Tôi đã dành cả cuộc đời học tập của mình để tìm hiểu và cải thiện điều kiện ở nhiều quốc gia tại khu vực châu Mỹ Latinh. Việc có mặt ở đây ngày hôm nay là sự xấu hổ lớn nhất trong cuộc đời của tôi", Tiến sĩ Bagley nói qua Zoom trước thẩm phán Jed Rakoff, theo The Associated Press.

Tiến sĩ Bagley, một cựu giáo sư nghiên cứu quốc tế, đã sử dụng tài khoản ngân hàng dưới danh nghĩa cá nhân và của một công ty do ông sáng lập tại Florida để rửa khoảng 2,5 triệu USD, đồng thời giữ một khoản hoa hồng cho chính mìnht. 

Các công tố viên nói rằng cá nhân ông đã kiếm được 192.000 USD từ tháng 11/2017 đến tháng 9/2018 như một phần của kế hoạch. Ngoài ra, hội đồng xét xử khẳng định số tiền này đã bị đánh cắp từ các công dân của Venezuela. Tiến sĩ Bagley đã nhận tội vào tháng 6/2020 với hai tội danh liên quan đến rửa tiền.

Peter Quijano, luật sư của Tiến sĩ Bagley, đã từ chối đưa ra bình luận. Trong các giấy tờ được tòa án thu thập, luật sư Peter lập luận rằng đây là bản án hình sự đầu tiên của thân chủ. Đồng thời chỉ ra tiến sĩ Bagley có sức khỏe kém, cũng như là một người nổi tiếng, có nghề nghiệp danh giá nên không thể ngồi tù quá lâu.

Ông Quijano cũng nói rằng tiến sĩ Bagley đã phải gánh chịu hậu quả nghiêm trọng: Gây ra tổn hại không thể bù đắp được đối với sự nghiệp và danh tiếng của chính bản thân. Sự căng thẳng thậm chí đã ảnh hưởng đến vợ ông, trước khi bà qua đời vào đầu năm nay. Ông Quijano cũng miêu tả tiến sĩ Bagley là người hết lòng vì vợ ông.

Các công tố viên đã lập luận cho một mức án có thời hạn từ thấp hơn từ 46 đến 57 tháng tù, nhưng không nói rõ chính xác mức thấp hơn là bao nhiêu. Theo các bằng chứng thu thập được, những công tố viên nói rằng mặc dù tuổi tác và sức khỏe của tiến sĩ Bagley là yếu tố cần được xem xét khi kết tội, nhưng án tù là điều cần thiết để răn đe.

Tại tòa án, thẩm phán Rakoff nói rằng bản án lên đến 5 năm, theo khuyến nghị của liên bang, sẽ là "phi lý" và "quá mức". Dù vậy, cũng giống như các công tố viên, thẩm phán nói rằng tiến sĩ Bagley xứng đáng bị răn đe bằng một án tù. Theo phát ngôn viên của Bộ Tư pháp, thẩm phán khuyến nghị rằng bản án của tiến sĩ Bagley nên được thực thi trong một cơ sở y tế.

Sử dụng nhiều tài khoản ngân hàng để rửa tiền

Theo các công tố viên, tiến sĩ Bagley đã mở một tài khoản ngân hàng ở Florida dưới tên công ty của ông, Bagley Consultants, vào năm 2016. Dù vậy, tài khoản này gần như không hề giao dịch trong suốt một năm, trước khi ông bắt đầu nhận được số tiền gửi lớn từ các tài khoản ngân hàng ở Mỹ, Các tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Thụy Sĩ.

Theo bản cáo trạng, những tài khoản đó thuộc về một công ty thực phẩm và một công ty quản lý tài sản, nhưng thực chất lại được nắm giữ bởi một công dân Colombia, người từng có tiền án về tội "nhận tiền hối lộ và biển thủ công quỹ ở nước ngoài, đánh cắp tài sản từ người dân Venezuela". Tiến sĩ Bagley biết nguồn gốc của số tiền và đã ký vào "nhiều hợp đồng giả" để che giấu sự thật.

Sau mỗi lần gửi tiền, tiến sĩ Bagley sẽ đến ngân hàng và nhận séc cho khoảng 90% số tiền, sau đó ông sẽ đưa cho một người khác và chuyển phần còn lại vào tài khoản ngân hàng cá nhân, cáo trạng cho biết.

Tháng 10/2018, ngân hàng đã đóng tài khoản của công ty vì những hoạt động đáng ngờ. Song tiến sĩ Bagley đã mở một tài khoản khác đứng tên mình vào tháng 12/2018 và tiếp tục thực hiện theo đúng kế hoạch cho đến tháng 4/2019. Trong khoảng thời gian trên, ông nhận được ít nhất 14 khoản tiền gửi bất hợp pháp, các công tố viên cho biết.

Mặc dù tiến sĩ Bagley sống ở Florida và số tiền rửa được đã được gửi đến các ngân hàng địa phương, những công tố viên cho biết họ đang khởi tố vụ án ở Manhattan vì số tiền được chuyển đến Thành phố New York từ một quốc gia khác.

Các công tố viên cho biết một doanh nhân Colombia nổi tiếng, Alex Saab, cũng tham gia vào vụ án rửa tiền này. Ông Alex Saab, được biết đến với tư cách là nhà cố vấn tài chính cho Tổng thống Venezuela Nicolás Maduro, đã bị Mỹ dẫn độ vào tháng trước để đối mặt với cáo buộc rửa tiền trên đất Mỹ, khiến ông trở thành một trong những người giữ vị trí cấp cao nhất dưới thời Tổng thống Maduro bị phía Mỹ giam giữ.

Tiến sĩ Bagley đã nghiên cứu tội phạm có tổ chức ở Mỹ Latinh trong nhiều thập kỷ. Những tác phẩm của ông cũng thường xuyên được xuất bản trên nhiều tờ báo. Ông đã biên tập một cuốn sách học thuật, được phát hành vào năm 2015 có tựa đề "Buôn bán ma túy, tội phạm có tổ chức và bạo lực ở châu Mỹ ngày nay". Một cuốn sách khác mà ông đã biên tập, về mối quan hệ giữa các quốc gia và tội phạm có tổ chức, đã được phát hành vào năm 2019.