Chứng khoán Việt Nam sẽ hút được bao nhiêu vốn sau nâng hạng?

Theo báo cáo của BSC Research, trong trường hợp Việt Nam được các tổ chức FTSE, MSCI nâng hạng lên thị trường mới nổi, thị trường chứng khoán (TTCK) nói riêng và nền kinh tế Việt Nam nói chung có thể được hưởng lợi ở một số khía cạnh như: (1) tăng cường tính hội nhập toàn cầu, nâng tầm TTCK Việt Nam và vị thế quốc gia, (2) doanh nghiệp trong nước có nhiều cơ hội tiếp cận với các nhà đầu tư nước ngoài tiềm năng, (3) tăng cường tính hấp dẫn của TTCK Việt Nam đối với các nhà đầu tư và (4) đón nhận dòng vốn lớn từ các quỹ đầu tư trên thế giới.

Dòng vốn đầu tư nước ngoài thông qua các quỹ mở, quỹ ETF – tham chiếu theo các bộ chỉ số của MSCI và FTSE được kỳ vọng sẽ “đổ bộ” vào TTCK Việt Nam với quy mô lớn.

Theo dữ liệu tính đến hết ngày 30/11/2023 từ Bloomberg, hiện đang có 491 quỹ với tổng quy mô 956 tỷ USD bao gồm 180 quỹ ETF (quy mô 421 tỷ USD) và 311 quỹ mở có thông tin (quy mô 533 tỷ USD) đang đầu tư vào TTCK mới nổi theo xếp hạng của MSCI và FTSE, trong đó tỷ trọng số lượng các quỹ tham chiếu theo MSCI (87%) nhiều hơn so với FTSE (13%).

BSC Research lưu ý rằng số liệu của các quỹ mở theo Bloomberg thống kê chưa bao quát hết toàn bộ thị trường/quy mô của các quỹ đang hoạt động đầu tư vào các khu vực, do đó giá trị thực tế sẽ lớn hơn số liệu tổng hợp.

Xét riêng khu vực ASEAN5 đối với 4 thị trường Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Philippines có tổng cộng 240 quỹ với tổng giá trị tài sản 859 tỷ USD, trong đó bao gồm 135 quỹ mở (quy mô 490 tỷ USD – với tổng giá trị đầu tư 13,12 tỷ USD) và 105 quỹ ETF (quy mô 369 tỷ USD – với tổng giá trị đầu tư 19,04 tỷ USD) đang phân bổ tài sản vào 4 thị trường này. 

Cụ thể Philippines tham chiếu theo bộ tiêu chí của FTSE hiện đang có 30 quỹ đầu tư với tổng quy mô 1,38 tỷ USD, theo MSCI là 150 quỹ với tổng quy mô 1,8 tỷ USD. Trong đó, quỹ ETF dựa trên bộ chỉ số FTSE có 19 quỹ với tổng giá trị đầu tư là 687 triệu USD.

Malaysia có tổng quy mô đầu tư các quỹ hiện tại là 8,1 tỷ USD, trong đó theo tiêu chí FTSE là 42 quỹ với tổng quy mô 3,6 tỷ USD và MSCI là 154 quỹ với quy mô 4,5 tỷ USD.

Đối với Indonesia và Thái Lan, đây là 2 thị trường có quy mô vốn hoá lớn hơn. Mặc dù thị trường chứng khoán Indonesia hiện đang được FTSE xếp hạng thị trường mới nổi sơ cấp nhưng với tiềm năng tăng trưởng lớn của nền kinh tế các quỹ đầu tư nước ngoài đã rót 10,7 tỷ USD – tương đương với quy mô của thị trường Thái Lan (đã được FTSE xếp hạng TTCK mới nổi tiên tiến). 

Theo ước tính của BSC Research, trong trường hợp nếu MSCI và FTSE nâng hạng Việt Nam lên TTCK mới nổi sẽ có khoảng 3,5 - 4 tỷ USD mua mới các cổ phiếu Việt Nam.

Ước tính dựa trên giả định tỷ trọng các cổ phiếu Việt Nam được mua mới ở mức bình quân khoảng 0,7% - tương đương với tỷ trọng của các cổ phiếu trên TTCK Philippines (được FTSE xếp hạng TTCK mới nổi sơ cấp) trong các danh mục đầu tư các quỹ hiện tại.

Bên cạnh đó, các quỹ đầu tư sẽ xem xét về tiềm năng tăng trưởng kinh tế của quốc gia để phân bổ danh mục đầu tư phù hợp, do đó con số này có thể sẽ thấp hơn thực tế khi Việt Nam đang là quốc gia có môi trường chính trị ổn định, đang tham gia nhiều hiệp định thương mại lớn, là đối tác chiến lược toàn diện của các nền kinh tế lớn trên thế giới và được nhiều tổ chức uy tín đánh giá cao. 

Do Việt Nam hiện vẫn chưa có trong danh sách theo dõi nâng hạng của MSCI và đã trong danh sách theo dõi của FTSE nên trong tương lai gần TTCK Việt Nam sẽ được FTSE chính thức nâng hạng lên TTCK mới nổi sơ cấp.

Khi FTSE Russell chính thức nâng hạng, dự kiến thị trường sẽ đón nhận khoảng 1,3 -1 ,5 tỷ USD từ các quỹ đầu tư mở/ETF tham chiếu theo bộ chỉ tiêu của FTSE, trong đó các quỹ ETF sẽ dự kiến mua tối thiểu khoảng 700 - 800 triệu USD (tương đương với quy mô TTCK Philippines hiện tại).