Chính phủ đề xuất tăng bội chi NSNN 240.000 tỷ đồng để phục hồi kinh tế

Chính phủ vừa có báo cáo về Đề án chính sách tài khóa, tiền tệ để hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội (Chương trình). Theo đó trình Quốc hội cho ý kiến về một số chính sách tài khóa, tiền tệ để hỗ trợ Chương trình.

Thứ nhất, Chính phủ đề nghị tăng bội chi NSNN để có nguồn thực hiện Chương trình với tổng số tiền là 240.000 tỷ đồng trong hai năm 2022-2023; trong đó năm 2022 khoảng 102.800 tỷ đồng, tăng tỷ lệ bội chi NSNN lên 5,1% GDP (tăng thêm khoảng 1,1% GDP so với dự toán NSNN năm 2022 đã được Quốc hội thông qua). 

Bội chi NSNN so với GDP bình quân hai năm 2022-2023 tăng thêm khoảng 1,2% GDP mỗi năm. Nợ công đến cuối năm 2025 khoảng 49-50% GDP; nợ Chính phủ 45-46% GDP. Như vậy, chỉ tiêu nợ công vẫn dưới ngưỡng cảnh báo (55% GDP), thấp hơn so với mức trần đã được Quốc hội cho phép (60% GDP).

Nợ Chính phủ có thể vượt ngưỡng cảnh báo (45% GDP), nhưng vẫn dưới mức trần Quốc hội cho phép là 50% GDP.

Chính phủ đề xuất xem xét nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ so với thu NSNN bình quân giai đoạn 2021-2025 có thể cao hơn 25%; tổng mức vay, trả nợ của NSTW có thể cao hơn Kế hoạch tài chính 5 năm quốc gia Quốc hội đã phê duyệt; kỳ hạn phát hành trái phiếu Chính phủ bình quân thấp hơn 9 năm. 

Ngoài ra, trình Quốc hội cho ý kiến chấp thuận việc NSNN có thể vay các nguồn tài chính hợp pháp khác phù hợp và hoàn trả khi có nguồn trong kế hoạch tài chính-NSNN hàng năm hoặc các nguồn khác; Bộ Tài chính phát hành trực tiếp trái phiếu Chính phủ cho Ngân hàng Nhà nước.

Giao Chính phủ xây dựng phương án phân bổ dự toán NSNN và phương án bổ sung kế hoạch đầu tư công năm 2022 cho các chương trình, dự án thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 và các dự án thuộc Chương trình đã đủ thủ tục theo quy định. Quốc hội ủy quyền cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định trước khi Chính phủ phân bổ, giao bổ sung dự toán và bổ sung kế hoạch đầu tư công năm 2022.

Đối với năm 2023, Chính phủ tổng hợp kế hoạch và dự toán NSNN chung cho cả phần tăng thêm của Chương trình và của năm 2023, trình Quốc hội xem xét, quyết định theo quy định hiện hành.

Thứ hai, đề nghị tiếp tục miễn, giảm thuế khoảng 64.000 tỷ đồng trong năm 2022 và tính vào bội chi NSNN tương ứng (đã tính trong tổng số kiến nghị tăng bội chi 240.000 tỷ đồng nêu trên).

Thứ ba, Chính phủ cũng trình Quốc hội quyết định việc cho phép tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp đối với khoản chi ủng hộ, tài trợ của doanh nghiệp, tổ chức cho các hoạt động phòng, chống dịch COVID-19 tại Việt Nam cho đến khi cơ quan có thẩm quyền công bố hết dịch COVID-19.

Đề xuất thứ bốn, tăng hạn mức bảo lãnh Chính phủ đối với trái phiếu phát hành trong nước của Ngân hàng Chính sách Xã hội tối đa 38.400 tỷ đồng thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp cho vay ưu đãi trong hai năm 2022-2023.

Kiến nghị thứ năm, cho phép bố trí NSNN để tăng vốn điều lệ cho Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong giai đoạn 2021-2023. Việc tăng vốn điều lệ từ nguồn lợi nhuận sau thuế, sau trích lập các quỹ giai đoạn 2021-2023 cho các ngân hàng thương mại cổ phần do nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ sẽ được Chính phủ thực hiện theo thẩm quyền và quy định.

Thứ sáu, giao Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định phương án điều chỉnh, phân bổ linh hoạt vốn đầu tư công của Chương trình và Kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021-2025.

Thứ bảy, giao Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương liên quan khẩn trương hoàn thiện thủ tục đầu tư các dự án, quyết định điều chỉnh chủ trương đầu tư đối với các dự án đã có trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021-2025 được bổ sung thêm vốn; quyết định chủ trương đầu tư các dự án mới chưa có trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021-2025. 

Thứ tám, để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án hạ tầng có quy mô lớn trong phạm vi Chương trình, cho phép áp dụng thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù về chỉ định thầu đối với các gói thầu tư vấn, gói thầu phục vụ và gói thầu thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng và tái định cư, gói thầu xây lắp; khai thác mỏ khoáng sản để thực hiện dự án; phân cấp, phân quyền, thí điểm bố trí nguồn vốn cho UBND một số địa phương thực hiện các đoạn tuyến/dự án đường cao tốc theo hình thức đầu tư công đi qua địa bàn.

Bộ Giao thông vận tải chịu trách nhiệm các đoạn tuyến/dự án còn lại và tăng cường kiểm tra, giám sát, quản lý nhà nước đoạn tuyến/dự án và phần vốn giao cho địa phương, nếu không sẽ tạo áp lực rất lớn cho Bộ Giao thông vận tải trong tổ chức thực hiện Chương trình. 

Cuối cùng, đề nghị giao Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định điều chỉnh linh hoạt giữa các nhiệm vụ chi của Chương trình đối với những vấn đề thuộc thẩm quyền của Quốc hội để bảo đảm tiến độ thực hiện, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực.