Chiêu trò huy động vốn từ tiền ảo Việt

Mùa “cam” nở rộ

Tuy nhiên ngoài dân đầu tư Bitcoin, đồng tiền ảo phổ biến nhất trên thế giới, thì có khuynh hướng giới đầu tư hiện nay đang tập trung kêu gọi nhà đầu tư (NĐT) mua token (tương tự như cổ phiếu) trong đợt ICO của iFan. Theo giới thiệu của trang web, iFan là công ty độc lập của Singapore, triển khai ứng dụng công nghệ cho fan hâm mộ các ngôi sao ca nhạc, người nổi tiếng... Để tham gia ICO, NĐT sẽ dùng đồng Ethereum mua các token iFan.

Ông Trí (NĐT Q.5, TP.HCM) say sưa nói với chúng tôi rằng giá token iFan hiện khoảng 2 USD nhưng nhiều người muốn mua mà không được nên giá sẽ còn tăng. Lời quảng bá phổ biến nhất với những ai muốn kiếm tiền mà không rành về tiền ảo là: “Với những NĐT không có kinh nghiệm về tiền ảo hay chiến thuật "lướt sóng" thì nên ủy thác đầu tư (lending) cho các sàn đầu tư hộ và hưởng lãi suất từ 10 - 30%/tháng”. Theo ông Trí quảng bá, đồng tiền ảo này đang được giới đầu tư Việt hưởng ứng nhiều nên chẳng mấy tháng nữa, giá trị được nhân lên gấp nhiều lần. Công ty phát hành kỳ vọng thu hút khoảng 500 triệu người sử dụng trên toàn thế giới và mục tiêu sẽ niêm yết trên thị trường chứng khoán Mỹ.

Chiêu 'thả thính' lãi suất cao thu hút nhà đầu tư tham gia ICO tiền ảo ẢNH: ĐÀO NGỌC THẠCH

Theo lời quảng cáo của một NĐT trên mạng: “Coin này tuy của người Mỹ gốc Việt nhưng được chống lưng bởi nhiều "ông lớn" ở VN cùng cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong ngành công nghệ và MLM (đa cấp), kèm với sự tham dự của một lượng lớn các sao như Đ.V.H, T.T, K.T.L, N.C.K.D... và sắp tới là sao quốc tế Angela Baby, Alina Baraz (đã đạt thỏa thuận)”. Kèm theo lời quảng cáo là hình ảnh của những nghệ sĩ này.

Đáng nói, mặc dù công ty công bố thành lập tại Singapore nhưng địa chỉ web đăng ký tại Mỹ và không có thông tin gì nhiều về công ty phát hành. Qua các công cụ thống kê lượt người truy cập vào trang iFan.io, người Việt đứng đầu bảng với 65%.

Hay một dự án khác đang được kêu gọi đầu tư góp vốn là Dropdeck được giới thiệu là nền tảng huy động vốn vay cho các doanh nghiệp đang phát triển nhanh do Alon Vo (Võ Việt Anh) sáng lập, có token kỹ thuật số riêng là DDD. DDD được phát hành và phân phối như phần thưởng cơ bản cho tất cả các bên tham gia vào chuỗi giá trị tài trợ.

Trong phần giới thiệu đội ngũ Dropdeck, người sáng lập Alon Vo là một chuyên gia về công nghệ thông tin và có bằng cử nhân, quản lý về nghiên cứu môi trường, nguồn nhân lực, kế toán, kinh tế học, đã làm việc ở nhiều công ty khác nhau, cũng từng làm việc ở một số bộ, ngành... Cạnh đó là hàng loạt cá nhân gồm chuyên gia phân tích dữ liệu, kỹ sư khoa học máy tính, cố vấn tài chính công nghệ và blockchain, cố vấn đầu tư mạo hiểm... đến từ các nước phát triển như Mỹ, Anh, Úc.

Một số đồng tiền ảo tăng giá thời gian qua. Đồ họa: Hồng Sơn.

Việc thực hiện ICO và phát hành token của Dropdeck bắt đầu từ ngày 21.11 và kéo dài trong vòng 30 ngày. Người tham gia góp vốn chỉ sử dụng được hai đồng tiền Bitcoin (BTC) và Ethereum (ETH) để góp vốn và nhận về lại đồng tiền DDD với mức quy đổi 1 ETH = 14.000 DDD trong tuần đầu tiên, số lượng quy đổi giảm dần còn 13.000 DDD, 12.000 DDD và giảm còn 10.000 DDD vào tuần cuối cùng của đợt ICO. Số lượng tối đa cho khoản đóng góp lên đến 50.000 ETH (tương đương 22,7 triệu USD theo giá ETH ngày 6.12, khoảng 517 tỉ đồng).

Không chỉ iFan hay DDD, một số hoạt động ICO khác trên thị trường hiện nay dưới dạng ẩn danh, dù được giới thiệu có trụ sở tại các nước khác nhưng theo tìm hiểu, cũng do một số người Việt lập ra như Poly, Ucoin Cash... Trong đó Ucoin Cash (UCH) được công bố là một giải pháp đột phá về kỹ thuật số liên quan đến giao dịch tiền tệ. Ucoin Cash là một loại tiền mặt số có thể sử dụng để thanh toán hoặc giao dịch bằng tiền bất cứ khi nào và bất cứ nơi nào khi đi du lịch... Chỉ mới thực hiện ICO từ giữa tháng 11 đợt đầu tiên với giá 0,8 USD/UCH. Chương trình này sẽ kết thúc sau một tháng với tổng số coin bán ra là 6 triệu UCH và sẽ bắt đầu cho ủy thác đầu tư (lending) và lợi nhuận kiếm được từ 40 - 45%/tháng...

Trong quá trình tìm kiếm thông tin của iFan, chúng tôi phát hiện một số trùng hợp khó hiểu về website của iFan và Goldgate, một ICO ẩn danh đang được quảng cáo rầm rộ để huy động vốn. 2 trang web này giống nhau đến 99%, từ thời gian đăng ký tên miền (chỉ cách nhau mấy tiếng đồng hồ), thông tin cho đến hình thức. Token của Goldgate cũng đang kêu gọi NĐT tham gia và lending với lãi suất lên đến 48%/tháng!

Có một điểm dễ nhận ra là những ICO do người Việt điều hành liên tục lên mạng xã hội tung hô sự giàu có, lợi nhuận để thu hút người khác tham gia, đánh vào lòng tham của người có tiền. Sự bùng nổ các ICO có mùi lừa đảo khiến giới đầu tư gọi đây là mùa “cam” (ý chỉ từ scam - lừa đảo) đang nở rộ.

90% ICO là lừa đảo

Một ICO khác cũng đang thu hút nhiều NĐT trong nước tham gia là Bitdeal. ICO này đưa ra nhiều gói đầu tư từ 500 - 100.000 USD, lãi suất từ 10 - 45% khi NĐT thực hiện lending, ngoài ra còn cộng thêm lãi suất 2%/ngày đối với những gói lớn. Chưa hết, đối với những người giới thiệu người khác tham gia vào mua gói còn được hưởng hoa hồng từ 1 - 5%. Ngoài ra, những NĐT có doanh số lớn còn được tặng thưởng du lịch, điện thoại xịn, xe máy, ô tô. Lượng người truy cập vào trang web Bitdeal lớn nhất hiện nay đến từ VN. Tuy nhiên với nhiều NĐT tiền ảo đã có kinh nghiệm, nghe đến tên Bitdeal thì đã bảo đó là đồng “scam”, nghĩa là đã thể hiện sự lừa đảo vì cho đến nay, không triển khai bất kỳ hoạt động nào như cam kết.

Chuyên gia tài chính Bùi Quang Tín vạch trần, Bitdeal là trò lừa đảo siêu hạng trong số những ICO lừa đảo khác. Những người mời chào tham gia vào mua Bitdeal thuyết phục đây là đồng tiền có cơ sở giao dịch, người tham gia sử dụng tiền này để được hưởng giảm giá trên mạng. "Nhưng tiền kỹ thuật số phải đào mới có hoặc dựa trên các thuật toán để tạo ra, chứ những đợt ICO hiện nay chủ yếu phát hành để huy động vốn thì muốn phát hành bao nhiêu cũng được. Những đề án ICO của người trong và ngoài nước cũng mang yếu tố lừa gạt cao, hình thức đa cấp trá hình rất rõ", chuyên gia này nói.

Theo chuyên gia tài chính Phan Dũng Khánh, một số liệu gần đây thống kê, các hình thức ICO lừa đảo hiện nay có tỷ lệ lên hơn 90%, trong khi đầu năm, tỷ lệ này chỉ chiếm khoảng 50%. Lợi dụng bản chất của các đồng tiền kỹ thuật số là không định danh nên những kẻ ẩn danh phát hành token qua hình thức ICO sau khi phát hành có thể biến mất rất cao. Những kẻ này lấy dẫn chứng giá Bitcoin tăng mạnh để đánh vào lòng tham nhằm kêu gọi nhiều người đầu tư. “Kể cả tôi mà họ cũng không tha, có người kêu gọi tôi bỏ ra 300 triệu đồng để trong vòng 5 năm sẽ mang về cho tôi 3.000 tỉ đồng. Tôi không ngạc nhiên khi VN có nhiều ICO phát hành token bởi thời gian gần đây, không ít công ty tuyển nhân viên công nghệ có hiểu biết về tiền kỹ thuật, các hình thức đa cấp, kể cả tuyển nhân viên truyền thông có kiến thức về tiền ảo...”, ông Khánh cho hay. Theo ông Khánh, các ICO trong nước theo kiểu “mì ăn liền” sẽ sớm sụp nhanh bởi nhiều trường hợp mất tiền đã xảy ra.