Căng thẳng và thui chột sáng tạo: Mặt trái của việc giám sát nhân viên tới từng phút

Hệ thống Isaak ở Anh đang theo dõi hoạt động của 130.000 người lao động theo thời gian thực để doanh nghiệp xếp hạng, đánh giá nhân viên. Isaak, một sản phẩm của công ty Status Today, đang trở thành một biểu tượng cho xu hướng quản lí con người bằng thuật toán.

Với hệ thống Isaak, máy tính sẽ so sánh dữ liệu hoạt động của người lao động với các đánh giá định tính của họ, từ sơ yếu lý lịch đến hiệu suất hoạt động, để nhà quản lý biết chi tiết hành vi, hiệu quả làm việc.

7 công ty ở Anh đang sử dụng Isaak, gồm 5 công ty luật, một công ty đào tạo và một sàn giao dịch bất động sản ở London, theo The Guardian.

Nguy cơ giảm động lực sáng tạo 

Status Today khẳng định kiểm soát hành vi theo thời gian thực khiến mọi vị trí trong mạng công ty hoạt động tốt hơn. Mặc dù vậy, điểm bất cập là doanh nghiệp không cho người lao động xem dữ liệu.

Nhiều chủ doanh nghiệp tin rằng việc quản lí nhân viên từng phút sẽ thúc đẩy hiệu quả công việc cho toàn hệ thống. Ảnh: digitaltrends.com

Giới quan sát nhận định những hệ thống giám sát như Isaak tăng áp lực cho người lao động, khiến mọi người không dám giải lao. Trong lúc người lao động ngồi tại chỗ để suy nghĩ cách giải quyết vấn đề, camera sẽ "nghĩ" rằng họ đang ngồi chơi.

Giáo sư Ursula Huws, giảng viên bộ môn Lao động và Toàn cầu hóa thuộc Đại học Hertfordshire (Anh) lập luận rằng áp lực đối với người lao động sẽ tăng nếu thuật toán đánh giá nỗ lực của họ.

"Khi một nhân viên văn phòng rời tay khỏi bàn phím trong vài phút, AI sẽ coi đó là trạng thái không làm việc. Lúc đó họ có thể suy nghĩ nhưng lại không được ghi nhận. Thực tế ấy rất nguy hiểm với sự đổi mới và thích nghi kinh tế", vị giáo sư nói..

Ursula nhấn mạnh người lao động sẽ đối mặt với rủi ro về sức khỏe tâm lý nếu họ không cảm thấy thoải mái khi nghỉ ngơi bằng cachs lướt mạng xã hội trong vài phút hoặc chơi một trò. 

Kết quả một cuộc khảo sát từng cho thấy người lao động ở Anh có xu hướng trì hoãn công việc trung bình tới 3 giờ mỗi ngày vì không thể quyết định nên giải lao hay không.

Nền kinh tế dựa trên dữ liệu

Isaak đã thu thập dữ liệu về hơn 1 tỷ hành động nhằm xác định các cá nhân nỗ lực nhất trong mạng lưới nhân sự để phân bổ công việc, giao trách nhiệm hiệu quả hơn - hai yếu tố cần thiết để cải thiện môi trường làm việc.

Hệ thống là một phần của “nền kinh tế chính xác”, nơi mà công nghệ sẽ đánh giá nhiều khía cạnh của cuộc sống. Hiệp hội Nghệ thuật Anh (RSA) dự đoán trong 15 năm tới, dữ liệu sức khỏe từ thiết bị di động sẽ là căn cứ để tính phí bảo hiểm nhân thọ.

RSA dự đoán rằng, trong tương lai, camera và thuật toán sẽ theo dõi người lao động trong thời gian họ không làm việc. Khi nền kinh tế hợp tác lan rộng, người lao động sẽ nhận công việc tốt nếu họ có những chỉ số cao về hiệu suất và tinh thần.

Liệu sự sáng tạo của người lao động sẽ thui chột nếu doanh nghiệp giám sát họ tới từng phút? Ảnh: Alamy

Những người có chỉ số thấp chỉ có thể làm những công việc nguy hiểm, đôi khi mang tính “tra tấn tinh thần” như kiểm duyệt nội dung trên mạng xã hội.

Ankur Modi, Giám đốc điều hành Status Today, cho biết hệ thống của ôngphân tích tình trạng tổng thể của nhân viên, phát hiện vấn đề làm việc quá sức vào buổi tối và cuối tuần, chứ không chấm điểm họ.

Song Modi thừa nhận nguy cơ doanh nghiệp lạm dụng hệ thống. Ông đồng ý rằng các công ty sẽ sử dụng hệ thống giám sát để tăng năng suất mà không tập trung vào phúc lợi.

“Nếu một nhân viên bán hàng có doanh số tốt nhưng làm việc quá sức, và một người kém hơn nhưng sức khỏe ổn định, khi đó phiền toái sẽ phát sinh nếu chúng ta dựa vào máy móc. Trong tình huống ấy, chúng ta cần một cuộc trò chuyện giữa người với người”, Modi nói.

Dù vậy, Modi lập luận rằng hệ thống giám sát cũng có thể giúp các doanh nghiệp loại bỏ sự thiên vị, phân biệt đối xử bằng cách hạn chế tính chủ quan khỏi các quyết định quản lý.