Các ông lớn khai thác quặng sắt Australia bắt đầu lo ngại nhu cầu của Trung Quốc suy giảm

Theo Nikkei Asia, tại một diễn đàn kinh doanh lớn vào cuối tháng 8, ông Andrew Forrest, Chủ tịch điều hành Tập đoàn Fortescue Metals Group, cho biết: “Chúng tôi đang sản xuất năng lượng xanh để thay thế nhiên liệu hóa thạch – thiết kế công nghệ xanh để đạt mục tiêu Net Zero”.

Vào tháng 7, Fortescue cho biết họ đã mua lại một công ty sở hữu dự án sản xuất hydro ở Mỹ với giá 24 triệu USD. Dự án này dự kiến sản xuất tới 12.000 tấn hydro hóa lỏng hàng năm bằng năng lượng tái tạo. Theo kế hoạch, hội đồng quản trị của Fortescue sẽ đưa ra quyết định đầu tư cuối cùng trong năm nay. 

Công ty khai thác của Australia này dự định đầu tư 400 triệu USD vào hydro và các công nghệ năng lượng sạch khác cho năm tài chính kết thúc vào tháng 6/2024. Tập đoàn này từng giới hạn các khoản đầu tư đó ở mức 10% lợi nhuận ròng, nhưng đã loại bỏ giới hạn này vào tháng 8.

Công ty Fortescue Energy, chi nhánh năng lượng xanh của tập đoàn, cũng dự kiến sẽ đưa ra quyết định đầu tư vào các dự án ở Australia, Brazil, Na Uy và Kenya trong năm nay.

Việc Fortescue đẩy mạnh lĩnh vực năng lượng sạch diễn ra khi nền kinh tế Trung Quốc suy thoái, khiến việc việc đa dạng hoá sản phẩm trở quan trọng hơn. 

Fortescue được thành lập vào năm 2003 và từ đó tập đoàn này trở thành một trong những công ty khai kháng hàng đầu thế giới. Sự trỗi dậy của công ty chủ yếu được thúc đẩy bởi sự khao khát tài nguyên thiên nhiên của Trung Quốc, bao gồm cả quặng sắt, được sử dụng để sản xuất thép.

Nguyên liệu mà Fortescue khai thác vẫn chủ yếu được xuất khẩu đến Trung Quốc, tạo ra hơn 90% doanh thu của tập đoàn này. Tuy nhiên, sự sụt giảm bất động sản ở Trung Quốc đã làm giảm nhu cầu đối với các sản phẩm thép dùng trong xây dựng, khiến giá của mặt hàng này giảm xuống. Lợi nhuận ròng sau thuế của Fortescue giảm 23% trong năm tài chính kết thúc vào tháng 6 xuống còn 4,8 tỷ USD.

Nhu cầu quặng sắt của Trung Quốc dự kiến sẽ tiếp tục giảm trong dài hạn. Công ty nghiên cứu Agora Industry của Đức dự đoán nhu cầu có thể giảm 7% từ năm 2020 xuống còn khoảng 867 triệu tấn vào năm 2030. Dân số ngày càng thu hẹp và sự chuyển đổi sang các lò hồ quang điện, vốn phát thải ít khí nhà kính hơn lò cao, được coi là những yếu tố khiến nhu cầu quặng sắt giảm. 

Nhu cầu toàn cầu quặng sắt trên toàn cầu cũng được dự đoán sẽ chững lại. Vào tháng 10/2022, Tập đoàn BHP, vốn dựa vào khoảng một nửa doanh thu từ quặng sắt, dự đoán mức tiêu thụ thép sẽ chỉ tăng 2% vào năm 2030.

BHP lên kế hoạch đầu tư 11 tỷ USD mỗi năm trong trung hạn, 70% trong số đó sẽ dành cho đồng, niken và kali cacbonat.

Vào tháng 5, tập đoàn đã hoàn tất việc mua lại công ty đồng và niken OZ Minerals của Australia. Nhu cầu đồng và niken ngày càng tăng, gắn liền với xe điện và năng lượng tái tạo. Nhu cầu Kali cacbonat, được sử dụng trong phân bón, dự kiến sẽ lớn hơn khi dân số thế giới tăng lên.

BHP cũng đang tìm kiếm cơ hội đầu tư tại Argentina và Ecuador. Họ đang đầu tư 5,7 tỷ USD vào Canada để phát triển mỏ kali cacbonat, dự kiến bắt đầu sản xuất vào năm 2026.

Một giám đốc điều hành của BHP cho biết: “Theo thời gian, sự cạnh tranh sẽ trở nên khốc liệt hơn nhiều trên thị trường quặng sắt. Đó là do tăng trưởng kinh tế Trung Quốc sẽ ít sử dụng thép hơn. Nhu cầu thép sẽ giảm, do đó... thị trường quặng sắt sẽ co lại."

Về tác động đối với hoạt động kinh doanh của BHP, giám đốc điều hành cho biết "quặng sắt sẽ giảm tỷ trọng trong doanh thu, và điều đó được thúc đẩy bởi tham vọng tăng trưởng của chúng tôi đối với các mặt hàng khác."

Công ty khai thác mỏ Rio Tinto của Anh-Australia sẽ tăng cường hoạt động kinh doanh lithium của mình. Trong một buổi trả lời phỏng vấn hồi tháng 8, giám đốc điều hành ông Jakob Stausholm cho biết công ty đang "xem xét một số cơ hội" trong lĩnh vực lithium. Vào năm 2022, công ty mua lại một dự án lithium ở Argentina từ Rincon Mining với giá 825 triệu USD.

Các công ty tài nguyên của Australia có thể gặp khó khăn trong việc tái cơ cấu. Ba giám đốc điều hành của Fortescue, bao gồm cả cựu CEO Fiona Hick, đã đột ngột rời công ty hồi tháng 8. Mặc dù không có lý do nào được công bố nhưng có thể có những khác biệt về quan điểm liên quan đến chiến lược của Forrest.

Giá cổ phiếu của Fortescue đã giảm 8% vào đầu tháng 9 so với một tháng trước. Mặc dù một số quỹ đang đổ tiền vào công ty với dự đoán về triển vọng hydro nhưng tương lai vẫn chưa rõ ràng.

Ông Robert Stein, nhà phân tích nghiên cứu của CLSA nhận định về hoạt động kinh doanh hydro của Fortescue: “Dự án này liệu có bền vững không? Đó là câu hỏi quan trọng mà các nhà đầu tư đang cần được trả lời”.