Bloomberg: Giới nhà giàu Nga đang cất giấu 300 tỷ USD tại Thụy Sĩ, ngang ngửa 40% GDP quốc gia này

Cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine không chỉ ảnh hưởng tới nền chính trị hai nước, mà còn gây ra áp lực đáng kể với giới tỷ phú, đặc biệt là những người giàu tại Nga.

Kể từ khi Nga mở "chiến dịch đặc biệt" nhằm vào phía Ukraine, hàng loạt tin xấu đã đến với các tỷ phú Nga. Ví dụ, chỉ một ngày sau tuyên bố của ông Putin, các tỷ phú Nga đã chứng kiến khối tài sản ròng "bốc hơi" gần 40 tỷ USD, có người bị "luộc" mất siêu du thuyền đắt nhât thế giới, người phải bán một trong những CLB bóng đá lớn nhất thế giới trước áp lực từ dư luận,…

Thậm chí, kể từ sau khi xung đột vũ trang nổ ra, đã có tới 11 tài phiệt tại Nga mất danh "tỷ phú USD" khi giá cổ phiếu các công ty mà họ nắm giữ lao dốc, qua đó khiến khối tài sản ròng "bốc hơi" hàng chục tỷ USD.

Trong bối cảnh Mỹ và các nước phương Tây đang nhắm vào giới tỷ phú Nga như một cách gây áp lực lên Tổng thống Vladimir Putin, Thụy Sĩ đã trở thành quốc gia gây chú ý khi từ bỏ lập trường trung lập truyền thống và cùng với EU áp dụng các lệnh trừng phạt.

Hãng tin Bloomberg cho biết với các quy định không quá khắt khe, đất nước nổi tiếng với đồng hồ này từ lâu đã trở thành điểm đến yêu thích của các tỷ phú Nga. Tính đến tháng 9/2021, các cá nhân và doanh nghiệp Nga nắm giữ khoảng 11 tỷ USD tại các ngân hàng ở Thụy Sĩ, nhiều gấp đôi so với những gì họ nắm giữ tại các ngân hàng Anh, theo dữ liệu từ Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS).

Dù vậy, các chuyên gia cho rằng con số này chỉ là bề nổi của tảng băng chìm. Thực tế, khối tài sản của giới nhà giàu Nga tại Thụy Sĩ cao hơn rất nhiều, bởi con số tại ngân hàng chưa bao gồm các tài khoản môi giới, đầu tư và tài sản được nắm giữ thông qua các doanh nghiệp nước ngoài.

Theo nguồn tin nội bộ từ một số nhà quản lý tài sản hàng đầu, giới tài phiệt Nga đang nắm giữ khoảng 100 tỷ USD, thậm chí con số chính xác có thể lên tới 300 tỷ USD tại các nhà băng trên khắp Thụy Sĩ. Nếu con số 300 tỷ USD là đúng, điều này đồng nghĩa với việc các tỷ phú Nga đang nắm giữ số tài sản tương đương 40% GDP Thụy Sĩ.

Dù vậy, khi chính phủ Thụy Sĩ phá bỏ thế trung lập thường thấy và cùng EU áp các lệnh trừng phạt với Nga, bao gồm cả những cá nhân giàu có, một phần khối tài sản của họ có thể bị đóng băng.

Sau nhiều năm có những quy định nghiêm ngặt về bảo mật ngân hàng để trở thành điểm đến yêu thích trong việc lưu trữ tài sản của các cá nhân nước ngoài, quyết định gần đây giúp Thụy Sĩ có thể kết nối gần hơn với các quốc gia khác tại châu Âu, gia tăng áp lực lên chính quyền ông Putin, theo một số nhà phân tích.

"Thụy Sĩ cần phải thực hiện những gì mà các nước khác tại châu Âu đang làm nếu xét trên yếu tố đạo đức", Chris Weafer, CEO công ty tư vấn Macro-Advisory Ltd có trụ sở tại Moscow chia sẻ.

Hàng loạt tỷ phú Nga chịu ảnh hưởng bởi lệnh trừng phạt từ Thụy Sĩ

Các hiệu lực của lệnh trừng phạt từ phía Thụy Sĩ đối với Nga đã bắt đầu có hiệu lực từ đầu tuần này. Trước đó, phía EU cũng đã thêm 6 tỷ phú Nga vào danh sách các lệnh trừng phạt của mình, bao gồm Alexey Mordashov, Mikhail Fridman, Petr Aven, Alisher Usmanov, Gennady Timchenko và Alexander Ponomarenko.

Trong đó, ông Alisher Usmanov chính là một trong những cư dân giàu nhất tại Thuy Sĩ. Ông là cổ đông lớn của hãng đầu tư USM và nắm quyền kiểm soát tờ báo Kommersant của Nga. 

Ông hiện sở hữu khối tài sản ròng có giá trị khoảng 19,7 tỷ USD, theo Bloomberg Billionaires Index. Ông cũng chính là cá nhân bị các cơ quan chức năng tại Hamburg (Đức) thu giữ siêu du thuyền có tên Dilbar, có giá ước tính lên tới gần 600 triệu USD.

Bên cạnh đó, ông Timchenko hiện sở hữu khối tài sản ròng trị giá 11 tỷ USD cũng sở hữu một căn biệt thự tại khu nhà giàu ở Cologny, Geneva, Thuy Sĩ. Cũng tại Thụy Sĩ, vị tỷ phú này là người đồng sáng lập hãng giao dịch dầu mỏ Gunvor Group. 

Tuy nhiên, ông đã phải bán toàn bộ cổ phần tại công ty này vào năm 2014, thời điểm Mỹ áp lệnh trừng phạt với Nga sau vụ việc tại Crimea. Kể từ khi xung đột Nga – Ukraine nổ ra, ông Timchenko cũng chính là một trong những tỷ phú Nga mất nhiều tiền nhất (hơn 10 tỷ USD).

Ngoài ra, một tỷ phú Nga khác cũng có quan hệ mật thiết với Thụy Sĩ là ông Viktor Vekselberg, người đang sở hữu khối tài sản ròng giá trị 17 tỷ USD. Ông từng bị chính quyền Mỹ nhắm đến trong các lệnh trừng phạt vào năm 2018, dẫn tới việc phải bán cổ phiếu tại nhiều công ty ở Thụy Sĩ.

Trong quá khứ, đất nước nổi tiếng với đồng hồ và socola này từng đưa ra một số lệnh trừng phạt nhắm vào Triều Tiên và Sudan, nhưng chưa có biện pháp nào được thực thi. 

Dù vậy, trong sự kiện Nga – Ukraine này, chính phủ Thụy Sĩ dường như đã kiên quyết hơn trong việc thi hành các lệnh trừng phạt. Điều này có thể khiến giới tỷ phú Nga tiếp tục "đứng ngồi không yên".