Bê bối Wirecard: Nhà đầu tư đòi hãng kiểm toán chịu trách nhiệm, EY khẳng định mình bị lừa

Hiện Wirecard đã mất khả năng thanh toán và phải nộp đơn xin sự bảo vệ của tòa án khỏi các chủ nợ. Giờ đây, các kiểm toán viên đã kí báo cáo tài chính của công ty trong suốt một thập kỉ lại chối bỏ trách nhiệm trong vụ bê bối này và chuẩn bị để đối phó với các vụ kiện.

Nhà phân tích Neil Campling của ngân hàng Mirabaud đã đặt mức giá mục tiêu cho cổ phiếu Wirecard bằng không kể từ tháng 3/2019.

Ông Campling nói: "EY phải chịu trách nhiệm cho vụ này. Họ cũng bị lừa giống như những người khác, nhưng với tư cách là kiểm toán viên, lẽ ra họ đã phải phát hiện ra gian lận của Wirecard. Thật đáng kinh ngạc khi họ kí báo cáo của Wirecard năm 2018".

EY cuối cùng đã gióng lên cảnh báo vào cuối tuần trước và từ chối kí báo cáo tài chính năm 2019 của Wirecard. Quyết định của EY đã kéo theo một loạt các sự kiện chấn động, bắt đầu là Wirecard thừa nhận không thể xác định được khối tiền mặt hàng tỉ USD đang ở đâu. Sau đó, CEO Markus Braun phải từ chức, bị bắt và cuối cùng Wirecard tuyên bố mất khả năng thanh toán vào ngày 25/6.

Wirecard từ chối yêu cầu bình luận của Bloomberg.

Trong bản tuyên bố, EY nói rằng Wirecard đã cung cấp "các xác nhận và tuyên bố giả dối liên quan đến tài khoản ủy thác giữ" trong cuộc kiểm toán năm 2019.

EY Đức cho biết: "Có các dấu hiệu rõ ràng cho thấy đây là một vụ lừa đảo tinh vi và phức tạp, liên quan đến nhiều bên trong các tổ chức khác nhau trên toàn thế giới, với mục đích lừa dối có chủ ý".

EY nói thêm rằng "ngay cả các thủ tục kiểm toán mạnh mẽ và mở rộng nhất cũng có thể không phát hiện ra một vụ gian lận có sự cấu kết giữa các bên".

"Đáng sợ"

"Thật đáng sợ khi Wirecard AG có thể hoạt động lâu đến vậy mà không bị các kiểm toán viên phản đối", ông Wolfgang Schirp, vị luật sư đã đệ đơn kiện EY thay mặt cho các nhà đầu tư phát biểu.

Đơn kiện được đệ trình lên tòa từ hồi đầu tháng 6, tức là trước khi vụ gian lận bị phát hiện. Nhà đầu tư cáo buộc EY đã thất bại trong việc cảnh báo rằng trong năm 2018, 1 tỉ euro (1,12 tỉ USD) trong tài sản của Wirecard đã bị ghi nhận một cách không hợp lí.

VEB, một tổ chức đại diện cho các nhà đầu tư tổ chức và tư nhân ở châu Âu, cho biết họ đang chuẩn bị cho các hành động pháp lí chống lại EY và sẽ gửi yêu cầu lên tòa án Đức trong những tuần tiếp theo.

Bộ trưởng Tài chính Đức Olaf Scholz nói "các kiểm toán viên và cơ quan quản lí có vẻ đã không có hiệu quả" trong việc phát hiện gian lận của Wirecard.

Quan hệ lâu dài

EY lần đầu tiên được Wirecard thuê để kiểm tra sổ sách năm 2007 của công ty sau khi bị nhà đầu tư khởi kiện vì cho rằng số liệu được công bố là sai lệch.

EY khẳng định Wirecard có tình hình tài chính tốt và tiếp tục đặt bút kí báo cáo kiểm toán của hãng công nghệ tài chính này trong suốt hơn 10 năm tiếp theo. Trước tháng 6/2020, EY chưa bao giờ chỉ ra lo ngại đáng kể nào về tài chính của Wirecard.

Trong khoảng thời gian này, Wirecard đã phát triển từ một hãng cung cấp dịch thanh toán trong thị trường ngách thành một công ty hàng đầu của Đức. Cổ phiếu Wirecard được gia nhập chỉ số Dax 30. Cú sụp đổ của Wirecard là một trong những bê bối kế toán lớn nhất nước này.

KPMG đã điều tra các cáo buộc về những bất thường trong hoạt động kế toán của Wirecard. KPMG tiến hành điều tra độc lập với EY. Nhưng vào cuối tháng 4, KPMG thông báo rằng họ không thể thu thập được dữ liệu cần thiết để xác minh doanh thu trong quá khứ.

KPMG cũng chỉ trích Wirecard vì "những thiếu sót" nội bộ và vì các bên thứ ba của hãng công nghệ tài chính này không sẵn lòng hợp tác để đóng góp cho báo cáo.

Một số nhà đầu tư tức giận vì EY đã không tìm cách làm rõ các tuyên bố công khai của Wirecard. Theo họ, điều này đã đánh lừa thị trường về mức độ mà EY có thể phát hiện nhiều vấn đề hơn.

Theo một bài báo của Financial Times, hồi tháng 4, cựu CEO Braun của Wirecard nói với nhà đầu tư rằng "Sáng hôm nay, EY thông báo với chúng tôi rằng họ không thấy bất kì vấn đề gì trong việc kí báo cáo tài chính 2019".

Im lặng

Vào tháng 5, Wirecard phát đi tuyên bố rằng EY "đã thông báo với Wirecard AG rằng mọi kiểm toán viên nước ngoài đã hoàn tất các thủ tục kiểm toán của họ". Wirecard cũng nói công ty chưa nhận được bất kì thông báo về vấn đề nghiêm trọng nào.

Tuy nhiên, tại thời điểm này, không phải mọi thủ tục kiểm toán đều đã được hoàn thành.

Ông Paul Koster, CEO của VEB nói: "Chúng tôi cho rằng EY lẽ ra nên giải thích với thị trường từ trước rằng họ chưa hoàn thành việc kiểm toán. Thật đáng kinh ngạc khi EY để mặc Wirecard đưa ra bình luận trên mà không đính chính".

Ông Koster nói thêm rằng phát biểu trên đã tác động đến quyết định mua hoặc bán cổ phiếu Wirecard của nhà đầu tư.

EY và KPMG nằm trong nhóm các hãng kiểm toán "Big Four" nổi tiếng, và đều đã phải nhận các chỉ trích ở Anh. Trong một số trường hợp, các hãng này đã không thể phát hiện và cảnh báo cho nhà đầu tư về rắc rối của những doanh nghiệp đang trên bờ vực phá sản. Điều này đã làm dấy lên những lời kêu gọi rằng các hãng này nên chia tách bộ phận kiểm toán và tư vấn.

Bê bối Wirecard đã thúc đẩy một số Đại biểu Nghị viện châu Âu kêu gọi thay đổi các qui tắc kiểm toán của châu Âu.

Cụ thể, hai nhà lập pháp Luis Garicano và Sven Giegold chỉ ra bất cập của việc công ty được kiểm toán có thể tùy ý thuê và đuổi các hãng kiểm toán của họ.

"Do đó, các công ty kiểm toán có động lực mạnh mẽ để làm hài lòng khách hàng thay vì xem xét kĩ lưỡng sổ sách", hai ông kết luận.