Arab Saudi thắt lưng buộc bụng vì nguồn thu từ dầu lao dốc

Theo hãng thông tấn chính phủ Arab Saudi, Bộ trưởng Tài chính Mohammed al-Jadaan trong ngày thứ Hai (11/5), đã tuyên bố: "Chính phủ sẽ tạm ngừng các khoản trợ cấp sinh hoạt cho nhân viên nhà nước kể từ ngày 1/6, và mức thuế giá trị gia tăng sẽ tăng từ 5% lên 15% kể từ ngày 1/7".

"Những biện pháp này rất khắc nghiệt, nhưng cần thiết để duy trì sự ổn định tài chính và kinh tế trong trung hạn và dài hạn...Cũng như để vượt qua cuộc khủng hoảng COVID-19 chưa từng có tiền lệ với ít thiệt hại nhất có thể", Bộ trưởng al-Jadaan nói. 

Năm 2018, Vua Salman đã ra lệnh cung cấp một khoản trợ cấp chi phí sinh hoạt hàng tháng trị giá 1.000 riyal (tương đương 267 USD) cho mỗi nhân viên nhà nước, nhằm bù đắp cho chi phí sinh hoạt gia tăng, sau khi chính phủ nước này tăng giá khí đốt nội địa, đồng thời áp dụng thuế giá trị gia tăng vào nền kinh tế.

Khoảng 1,5 triệu công dân Arab Saudi đang làm việc trong các cơ quan chính phủ, theo số liệu chính thức được công bố vào tháng 12 năm ngoái.

Tuy nhiên, với sự sụt giảm trầm trọng giá dầu thô toàn cầu cùng cuộc khủng hoảng y tế cộng đồng COVID-19, nhà xuất khẩu dầu lớn nhất thế giới đang đứng dưới một áp lực khổng lồ.

Các sự kiện không mấy tốt đẹp liên tiếp giáng những cú đòn mạnh lên quốc gia Tây Á, đang đe dọa đến tốc độ và qui mô ảnh hưởng của cuộc cải cách kinh tế do Thái Tử Mohammed bin Salman đề xướng.

Trong quí I/2020, quốc gia này ghi nhận mức thâm hụt ngân sách 9 tỉ USD. Kể từ đó, các biện pháp thắt lưng buộc bụng đã được chính phủ tích cực đưa ra, nhằm xoa dịu tình hình này.

Bộ trưởng Tài chính Mohammed al-Jadaan cho biết khoản doanh thu từ các lĩnh vực phi dầu mỏ của chính phủ đã chịu tác động nặng nề bởi sự gián đoạn và suy giảm các hoạt động kinh tế.

Trong khi các khoản chi tiêu tăng mạnh do các chi phí ngoài kế hoạch phát sinh trong hệ thống chăm sóc sức khỏe, cũng như các biện phá ban đầu được thực hiện để hỗ trợ cho nền kinh tế trước đại dịch COVID-19.

 Bộ trưởng al-Jadaan tuyên bố: "Điều này đòi hỏi phải cắt giảm chi tiêu và đưa ra các biện pháp hỗ trợ và tái ổn định doanh thu khu vực phi dầu mỏ", Bộ trưởng Tài chính Mohammed al-Jadaan nói 

Trong tháng 3, kho dự trữ ngoại tệ của ngân hàng trung ương Arab Saudi cũng đã vơi dần với tốc độ nhanh nhất trong ít nhất 20 năm trở lại đây, xuống mức dự trữ thấp nhất kể từ năm 2011. Doanh thu từ dầu mỏ trong 3 tháng đầu năm 2020 giảm 24% so với một năm trước đó, xuống còn 34 tỉ USD, kéo tổng doanh thu giảm 22%.

Theo tuyên bố của Bộ trưởng, chính phủ cũng hủy bỏ và trì hoãn một số khoản chi phí hoạt động và chi phí vốn cho nhiều cơ quan chính phủ, cắt giảm lượng tài chính phân bổ cho các dự án lớn của chương trình cải cách Tầm nhìn 2030, với tổng giá trị 100 tỉ riyal (tương đương 26,6 tỉ USD).

Cũng trong sớm ngày hôm nay, Tập đoàn dầu mỏ quốc gia Saudi Aramco cho biết họ sẽ giảm giá xăng nội địa xuống 91 điểm trong tháng 5, và có hiệu lực ngay lập tức.

Trên twitter - mạng xã hội được chính phủ và người dân ưa dùng, phản ứng của nhiều người cho thấy họ đã chuẩn bị sẵn sàng để đón nhận các biện pháp thắt lưng buộc bụng này.

Nhiều bài đăng thể hiện sự đồng thuận của người dân với hình ảnh của Thái tử Mohammed bin Salman và lời cam kết ủng hộ chính phủ đang được lan truyền rộng rãi trên twitter.

"Cuộc khủng hoảng này sẽ sớm đi qua, và chúng ta phải sát cánh cùng các nhà lãnh đạo của chúng ta trong những ngày khó khăn này. Chúng tôi tin tưởng các bạn", một người dùng twitter có tên Abdullah Althaqafi viết.