Arab Saudi muốn tách mình khỏi đế chế petrodollar, Mỹ liệu có để yên?

Nhân dân tệ thay cho USD?

Theo nguồn tin của Wall Street Journal, Riyadh và Bắc Kinh đang “tích cực thảo luận” về khả năng Arab Saudi sẽ bán dầu cho Trung Quốc bằng nhân dân tệ thay vì USD.

Việc giao dịch dầu bằng nhân dân tệ có thể làm thiệt hại đến đế chế petrodollar vốn đã kiểm soát hệ thống tài chính toàn cầu trong hơn nửa thế kỷ, khiến vị thế đồng tiền dự trữ quốc tế của USD gặp rủi ro.

Bắc Kinh mua hơn 1/4 lượng dầu do Arab Saudi xuất khẩu, việc các giao dịch sử dụng nhân dân tệ sẽ thúc đẩy đáng kể tính quốc tế của đồng tiền Trung Quốc.

Hiện tại, 80% doanh số bán dầu toàn cầu được giao dịch bằng USD. Arab Saudi chỉ giao dịch dầu mỏ bằng đô la Mỹ kể từ năm 1974, khi Washington đưa ra bảo đảm an ninh cho Riyadh. Thỏa thuận mua bán dầu bằng USD này được gọi là hệ thống petrodollar.

Trung Quốc và Arab Saudi đã thảo luận về việc định giá các hợp đồng mua bán dầu bằng nhân dân tệ trong 6 năm. Tuy nhiên, gần đây, tính gấp gáp của các cuộc đàm phán đã tăng lên do Arab Saudi không hài lòng với các chính sách của Mỹ.

Quan hệ rạn nứt

Trong những năm gần đây, Washington nỗ lực tránh xa cuộc chiến do Arab Saudi dẫn đầu ở Yemen, lên án Thái tử Mohammed bin Salman về vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi của tờ Washington Post. Dường như Riyadh đang thất vọng về những gì họ cảm thấy là nghĩa vụ của Mỹ trong các cam kết an ninh.

Tổng thống Joe Biden đã đổ thêm dầu vào lửa bằng cách tuyên bố trong chiến dịch tranh cử năm 2020 rằng Thái tử Mohammed bin Salman là "kẻ sống ngoài lề xã hội" vì những cáo buộc trong vụ sát hại nhà báo Khashoggi. Thái tử Mohammed cho rằng cáo buộc này không chỉ vi phạm nhân quyền mà còn làm tổn thương cảm xúc của ông.

Thái tử Mohammed được cho là đã từ chối các cuộc gọi của ông Biden vào đầu tháng này. Sự việc diễn ra khi Mỹ đang cố gắng săn lùng nguồn dầu khí rẻ hơn trong lúc giá dầu tăng sốc do chiến sự tại Ukraine.

Lịch sử thù hận của Mỹ đối với nhiều quốc gia sản xuất dầu hàng đầu, từ Venezuela đến Iran cho đến Nga, đã khiến nước này không còn nhiều lựa chọn khi giá hàng hóa và lạm phát tiếp tục leo thang không có hồi kết.

Tổng thống Biden được cho là đang lên kế hoạch cho chuyến đi đến Arab Saudi vào cuối mùa xuân này trong nỗ lực hàn gắn quan hệ. Vào ngày 13/3, Riyadh lập kỷ lục khi hành quyết tới 81 tội phạm, khiến cho những chỉ trích của Phương Tây về vấn đề nhân quyền ở Arab Saudi ngày càng tăng lên.

Các động thái của Phương Tây nhằm đẩy Moscow ra khỏi hệ thống tài chính toàn cầu khiến các quốc gia đã nằm trong một số danh sách trừng phạt như Trung Quốc, phải nỗ lực để đảm bảo những gì đã xảy ra với Nga không xảy ra với mình.

Nếu Arab Saudi thành công trong việc bán dầu cho Trung Quốc bằng nhân dân tệ, động thái này có thể được các nhà cung cấp nhiên liệu lớn khác của Trung Quốc như Angola, Iraq, và Nga, bắt chước.

Cố gắng bán dầu bằng các loại tiền không phải USD từng là điềm xấu đối với một số quốc gia. Iraq, Libya, Syria và Iran đều đã có những động thái nhằm tránh xa đồng USD và kết quả là không nước nào sống yên ổn được với Mỹ.

Nhưng với thất bại quân sự của Washington ở Afghanistan, cũng như những rắc rối trong nước hiện tại, các quốc gia khác có thể kết luận rằng Mỹ không còn hùng mạnh như trước đây nữa, tờ RT của Nga nhận định.

Sau thông báo tích cực về đàm phán giữa Arab Saudi và Bắc Kinh, đồng nhân dân tệ của Trung Quốc đã đảo ngược đà giảm trước đó và tăng nhẹ.