'Ánh sáng cuối đường hầm' của EVFTA đến gần, DN Việt cần chiến lược dài hơi để tiếp cận

EU sẵn sàng hỗ trợ DN Việt đáp ứng yêu cầu tiêu chuẩn chất lượng từ EVFTA

Tại Diễn đàn Thương mại Việt Nam – EU với chủ đề "EVFTA – chân trời mới hợp tác rộng lớn toàn diện" diễn ra ngày 30/7 tại TP HCM, ông Hoàng Quốc Vượng, Thứ trưởng Bộ Công thương khẳng định EU là một trong những đối tác kinh tế, thương mại và đầu tư hàng đầu của Việt Nam.

Theo ông Vượng, giá trị thương mại hai chiều của Việt Nam – EU đã tăng hơn 13 lần từ khoảng 4,1 tỉ USD năm 2000 lên 55,84 tỉ USD vào năm 2018.

Trong đó hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang EU đạt gần 41,9 tỉ USD và nhập khẩu từ EU đạt hơn 13,9 tỉ USD.

Tính riêng 6 tháng đầu năm nay, tổng kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và EU đạt gần 27,5 tỉ USD, tăng khoảng 1,7% so với cùng kì năm 2018; trong đó, xuất khẩu đạt hơn 20,5 tỉ USD, giảm 0,65% và nhập khẩu đạt 6,94 tỉ USD, tăng 9,1%.

Theo Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng, EVFTA và Hiệp định Bảo hộ đầu tư giữa Việt Nam và EU (EVIPA) được đánh giá là mở ra chân trời mới hợp tác rộng lớn, toàn diện và phát triển, đáp ứng nhu cầu của người dân, doanh nghiệp cũng như tạo ra nhiều ưu đãi cho các mặt hàng xuất khẩu của hai bên.

"Tuy nhiên, việc tận dụng được các ưu đãi này đòi hỏi sự nỗ lực và hợp tác nhiều bên như Chính phủ, cộng đồng doanh nghiệp, các hiệp hội và sự tư vấn quí giá của các chuyên gia", Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng nhấn mạnh.

Ông Hoàng Quốc Vượng, Thứ trưởng Bộ Công thương phát biểu tại Diễn đàn Thương mại Việt Nam – EU diễn ra ngày 30/7 tại TP HCM. Ảnh: Như Huỳnh.

Bà Nguyễn Sơn Trà, Phó trưởng phòng WTO và đàm phán thương mại, Vụ Thương mại đa biên, Bộ Công Thương cho biết các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như dệt may, thủy sản, gỗ… sẽ được giảm thuế ngay khi EVFTA có hiệu lực. 

"Chẳng hạn với thủy sản, ngay khi hiệp định có hiệu lực sẽ có gần 50% số dòng thuế đang có thuế suất cơ sở 0-22%, trong đó phần lớn thuế cao từ 6 - 22%, sẽ được giảm về 0%. Đây sẽ là lợi thế rất lớn cho các doanh nghiệp gia tăng xuất khẩu", bà Trà nói.

Còn theo bà Miriam Garcia Ferrer, Trưởng ban Kinh tế và Thương mại, Phái đoàn Liên minh châu Âu tại Việt Nam, thời gian qua thặng dư thương mại hai bên rất lớn nhưng chắc chắn sắp tới sẽ chuyển đổi thành các lợi ích chất lượng hơn nhờ hiệu ứng tích cực từ EVFTA. 

Bởi EVFTA là hiệp định toàn diện bao trùm ở tất cả các vấn đề thương mại, thuế, rào cản kĩ thuật… và đảm bảo lợi ích cân bằng của các bên tham gia.

"Việt Nam đã đi khá xa, vượt qua các quốc gia trong khu vực về việc tiếp cận sâu rộng thị trường thế giới thông qua các Hiệp định thương mại tự do.

Luật chơi đã xác định rõ ràng, cách tiếp cận thị trường cũng rõ. Với EVFTA "ánh sáng đã cuối đường hầm", đây sẽ là Hiệp định đem lại lợi ích cho hai bên. Do đó, hai phía phải đảm bảo sẵn sàng cho Hiệp định đi vào hiệu lực", đại diện Phái đoàn EU tại Việt Nam nhận định.

Tuy nhiên, bà Miriam Garcia Ferrer cho rằng để hưởng các lợi thế về thuế quan cũng như gia tăng xuất khẩu vào EU, các doanh nghiệp của Việt Nam phải nâng cao chất lượng hàng hóa và đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn của EU. 

Các sản phẩm của doanh nghiệp Việt Nam trưng bày bên lề Diễn đàn để giới thiệu đến các đối tác và khách hàng. Ảnh: Như Huỳnh.

"Để có thể hưởng lợi hàng hóa từ Việt Nam phải tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng của EU, doanh nghiệp phải nâng cấp cho một số sản phẩm mà Việt Nam hiện chưa đạt chuẩn. 

Ví dụ, phải kiểm dịch động thực vật cho các sản phẩm nông sản, chứng minh được sản phẩm tốt hơn vì đã có những thông tin không hay liên quan vấn đề an toàn tại EU", bà Miriam Garcia FerrerDieeno hay.

Bên cạnh đó muốn hưởng lợi lâu dài, hàng hóa từ Việt Nam phải tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng của EU, chứng minh được chất lượng sản phẩm và uy tín của doanh nghiệp. 

"Chúng tôi sẵn sàng cung cấp các hỗ trợ kỹ thuật cho Việt Nam và để đảm bảo giúp doanh nghiệp Việt Nam áp dụng thuận lợi những điều khoản mà EVFTA đưa ra. 

Tài liệu hướng dẫn này chúng tôi đã làm từ năm 2016 đến tháng 3/2019 và mới đây có được cập nhật. Doanh nghiệp có thể liên hệ Phòng thương mại châu Âu để tìm hiểu rõ hơn", bà Miriam Garcia Ferrer chia sẻ tại Diễn đàn.

55% DN Đức đang hoạt động tại Việt Nam muốn mở rộng thêm

Bên cạnh cơ hội mở rộng thị trường xuất khẩu, theo ông Jean Jaques Bouflet, Phó chủ tịch EuroCham với EVFTA và EVIPA dòng vốn từ EU sẽ có sự chuyển dịch vào Việt Nam và xu hướng đầu tư chính của châu Âu vào là năng lượng sạch, kinh doanh nông nghiệp sản xuất thực phẩm.

Số liệu của Bộ Công thương cho biết đến hết tháng 6/2019 EU có 27 nước và vùng lãnh thổ đầu tư tại Việt Nam với 3.205 dự án và tổng vốn đầu tư đạt 53,1 tỉ USD.

Ông Jean Jaques Bouflet cho rằng xu hướng chung của các doanh nghiệp châu Âu là liên kết xây dựng chuỗi sản xuất với các doanh nghiệp địa phương. Điều này đồng nghĩa với việc doanh nghiệp Việt Nam đứng trước nhiều cơ hội hợp tác với các doanh nghiệp châu Âu để tham gia vào chuỗi giá trị.

Hàng trăm đại diện doanh nghiệp quan tâm và tham dự Diễn đàn sáng ngày 30/7 tại TP HCM. Ảnh: Như Huỳnh.

"Muốn tận dụng được cơ hội này, doanh nghiệp Việt phải chủ động đổi mới cả phương thức sản xuất và tư duy quản trị, đáp ứng được tiêu chuẩn và xu hướng phát triển của doanh nghiệp châu Âu để hướng tới mục tiêu hai bên cùng có lợi", ông nói.

Ông Marko Walde, Trưởng đại diện Phòng thương mại và công nghiệp Đức tại Việt Nam chia sẻ thêm về trung hạn và dài hạn thì nguồn đầu tư trực tiếp từ EU vào Việt Nam sẽ tăng lên.

Cụ thể với Đức, theo khảo sát của Phòng thương mại Đức tại Việt Nam thì có tới 55% doanh nghiệp Đức đang hoạt động tại Việt Nam muốn mở rộng kinh doanh thêm.

"Tuy nhiên, doanh nghiệp Đức thích mô hình hợp tác với Việt Nam chứ không thích hình thức đầu tư rồi xuất khẩu và chúng tôi sẽ đầu tư vào đào tạo nghề tại Việt Nam để phát triển bền vững", ông nói.