Anh: Công nghệ đe dọa việc làm
Theo ONS, các chương trình máy tính, thuật toán, thậm chí là cả robot sẽ đóng một vai trò tất yếu trong nền kinh tế số của Anh. Trong đó, 3 nghề nghiệp có xác suất tự động hóa cao nhất gồm bồi bàn, phục vụ bàn, nhân viên bán hàng sơ cấp đều là những người có tay nghề thấp (công việc thanh toán tại siêu thị giảm 25,3% giai đoạn 2011-2017).
Các công việc công nghệ tự động hóa đang dần thay thế gồm công nhân giặt ủi, người làm nông và người làm lốp (số việc làm đã giảm 15%), và gia tăng vì máy móc ngày càng tân tiến và tạo năng suất làm việc cao hơn con người. Trong năm 2017, có 70,2% những công việc do phụ nữ nắm giữ sẽ có rủi ro cao bị thay thế. Chiều ngược lại, những nghề có nguy cơ thấp nhất là bác sĩ y khoa, chuyên gia giảng dạy bậc đại học và các chuyên gia cao cấp trong giáo dục.
Công nghệ tự động hóa đang dần thay thế những công việc đơn giản hơn.
ONS dẫn chứng một số nhóm công nghệ đã thử nghiệm với các cửa hàng bán lẻ giúp việc thanh toán và thu ngân được tự động hóa. Cụ thể, Amazon đã mở một siêu thị ở Seattle mà không có trợ lý thanh toán, thay vào đó là công nghệ cảm biến sẽ theo dõi những sản phẩm mà khách hàng lấy từ các kệ hàng, sử dụng công nghệ “just walk out” để thanh toán hóa đơn và chấm dứt việc xếp hàng để thanh toán. Trong khi đó, McDonald’s cũng chuyển sang các ki-ốt tự động gọi món trong các nhà hàng, khách hàng chỉ việc cầm số thứ tự trên hóa đơn đến quầy thanh toán với nhân viên hoặc thanh toán trực tiếp bằng thẻ tín dụng.
Nhiều công nhân, đặc biệt những người có độ tuổi 30-39 đang làm việc ở phía Đông Nam London, không lo lắng về việc trỗi dậy của robot. Điều này phù hợp với nghiên cứu của ONS, đã chỉ ra rằng rủi ro của việc tự động hóa nằm ở mức thấp nhất với độ tuổi trên. Chỉ 1,3% trong nhóm tuổi này có nguy cơ bị thay thế.
Điều đó cũng đồng nghĩa với việc nhóm người trẻ có nguy cơ cao sẽ không có việc làm, một phần vì công việc ở cấp độ của họ tương đối đơn giản và có thể dễ dàng lập trình. Trình độ học vấn cao, đặc biệt là lao động trí tuệ, sẽ bảo vệ người lao động trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 như hiện nay. Có đến 39% người có trình độ phổ thông hoặc thấp hơn dễ bị thất nghiệp, trong khi chỉ 1,2% người có trình độ đại học hoặc cao hơn nằm trong rủi ro này.
Tuy nhiên, tỷ lệ việc làm có nguy cơ cao bị tự động hóa đã có xu hướng giảm nhẹ từ năm 2011-2017, từ 8,1% xuống còn 7,4%, trong khi tỷ lệ việc làm chịu nguy cơ tự động hóa ở mức thấp hoặc trung bình đã tăng lên. Lý do chính xác cho tình trạng giảm trên vẫn chưa rõ, nhưng có thể do tự động hóa một số việc làm đã xảy ra rồi. Ngoài ra, trong khi tổng số việc làm tăng lên, đa số các công việc này thuộc nhóm nguy cơ bị tự động hóa ở mức thấp hoặc trung bình. Theo ONS, điều này chứng tỏ thị trường lao động có thể thay đổi sang những công việc đòi hỏi sự phức tạp hơn và ít kỹ năng lặp lại hơn.
Chính trị gia của Đảng Lao động Anh John McDonnell cho biết nhóm người lao động có nguy cơ cao bị thay thế bởi máy móc chính là những công nhân bị ảnh hưởng nặng nề bởi chính sách khắc khổ. Do đó, công nhân và công đoàn nên chịu trách nhiệm cho sự thay đổi của nền kinh tế chứ không phải ảnh hưởng nó gây ra. Lãnh đạo nghiệp đoàn nên đứng về phía những người công nhân bảo vệ họ trước một cuộc cách mạng công nghiệp xanh.
