Ali Pay và WeChat Pay sắp có đối thủ nặng ký: Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc

Hai tỷ phú của Trung Quốc, Jack Ma và Pony Ma, những người xây dựng nên "đế chế" dịch vụ tài chính bằng cách thống trị ngành thanh toán trực tuyến tại nền kinh tế số 2 thế giới, có thể sắp phải đối mặt với đối thủ cạnh tranh mạnh nhất, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC). 

Cơ quan này, đang chuẩn bị cung cấp phiên bản điện tử Nhân dân tệ của riêng mình. Và đây cũng là Ngân hàng Trung Uơng lớn đầu tiên trên thế giới phát hành tiền tệ quốc gia kỹ thuật số. Để làm được điều này, PBOC sẽ cạnh tranh đối thủ là Alipay của Ant Financial và WeChat Pay của Tencent để giành thị phần trong ngành thanh toán trực tuyến 27 nghìn tỷ USD của nước này.

Ở Trung Quốc, thanh toán điện tử trên điện thoại thông minh có mặt khắp nơi, được sử dụng cho tất mọi thứ, từ xe buýt, cửa hàng tiện lợi đến các cửa hàng rau quả tại chợ địa phương. Và 94% các giao dịch đó được kiểm soát bởi 2 công ty Alipay, Tencent. Dù vậy, một ví kỹ số được PBOC hỗ trợ có thể làm suy yếu nghiêm trọng các dịch vụ thanh toán vốn là "trái tim" của Ant Financial and Tencent.

Ông Zhu Chen, người sáng lập Wisburg, một công ty tư vấn nghiên cứu và tài chính có trụ sở tại Thượng Hải cho biết, "Ngân hàng Trung Uơng đang cố lấy lại vị thế của mình, vì đơn giản, họ không thể để các công ty tư nhân chi phối các khoản thanh toán ở trung tâm hệ thống tài chính". 

Ông cũng dự báo, PBOC có thể chiếm tới 1/3 ngành thanh toán của nước này và sẽ là đòn giáng mạnh đối với WeChat Pay và Alipay. Hiện vẫn chưa rõ về mối đe doạ mà đồng Nhân tệ kỹ thuật số đối với các doanh nghiệp này, lãnh đạo của Ant Financial và Tencent vẫn chưa ra bình luận nào về vấn đề này.

Hiện, PBOC vẫn chưa đưa ra thời gian và kế hoạch cụ thể nào cho việc này. Nhưng theo những thông tin gần đây, thì đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số hoạt động như sau: Người tiêu dùng và doanh nghiệp sẽ tải về điện thoại một ví điện tử, qua đó tải về tiền ảo từ tài khoản ngân hàng tạo một ngân hàng thương mại. 

Đây là cơ chế hoạt động tương tự như các cây ATM, và sau đó, với khoản tiền này, người dùng có thể thanh toán và chuyển nhận tiền từ những người cùng dùng ví điện tử.

Điều này là hơi khác biệt khi nhiều ví điện tử hiện nay cho phép liên kết với tài khoản ngân hàng giúp người sử dụng không phải nạp tiền mà số tiền khi giao dịch bằng ví điện tử sẽ được trừ trực tiếp vào tài khoản ngân hàng của người sử dụng. Token của PBOC, nếu được chấp nhận, sẽ giúp các cơ quan quản lý của Trung Quốc theo dõi cung tiền của quốc gia tốt hơn.

Thanh toán di động cho hoạt động tiêu dùng chiếm 16% GDP của Trung Quốc, trong khi ở Mỹ chỉ là 1% vì thẻ tín dụng phổ biến hơn. Khi Trung Quốc tiến gần đến xã hội phi tiền mặt, chính phủ sẽ chú ý nhiều hơn đến những công ty đang hoạt động trong lĩnh vực liên quan đến hệ thống tài chính, như những công ty quản lý thanh toán di động lớn.

Trong một cuộc hội nghị vào đầu năm nay, ông Dịch Cương, Thống đốc PBOC cho biết, "Các công ty công nghệ lớn tạo rất nhiều rủi ro và thách thức đối với chúng tôi. Nhìn vào "cuộc chơi này", những kẻ chiến thắng sẽ có được tất cả, bởi vậy, độc quyền là một thách thức".

Giá trị giao dịch cùa WeChat Pay và Alipay trong năm 2018. Nguồn: walkthechat

Còn ông Zhu Chen thì cho rằng, nếu chính phủ Trung Quốc coi thanh toán là một lĩnh vực có tầm chiến lược quan trọng thì họ sẽ nhắm mục tiêu ít nhất 1/3 thị phần để đạt được sự kiểm soát. Sự hữu ích của chức năng thanh toán di động đối với công chúng đã được chứng minh là tuyệt vời, đến mức cả Tencent và Alipay đều sẵn sàng rót hàng tỷ USD vào mảng kinh doanh này chỉ để giành thị phần. Bởi vì, họ chấp nhận chịu lỗ, nhưng dịch vụ thanh toán là một hướng đi quan trọng để giữ chân gần 1 tỷ người dùng và sẵn sàng mua các dịch vụ tài chính khác.

Thị phần của Alipay và WeChat Pay 2018. Nguồn: walkthechat

Hiện tại, chính phủ Trung Quốc kiềm chế Alipay và WeChat pay tại một trong những lĩnh vực sinh lời của cả 2, lãi suất thu về từ dịch vụ ký quỹ. PBOC cũng giành lại quyền hạn của mình trong lĩnh vực thanh toán bù trừ. Họ yêu cầu tất cả các hệ thống thanh toán của bên thứ ba phải kết nối với một công ty có tên Nets Union Clearing Corp (*). Ông Dịch Cương nhận định, động thái này ngăn chặn một cách hiệu quả việc 2 công ty tài chính trở thành "Ngân hàng Trung Ương thứ 2" và ông cũng cho rằng tạo ra ranh giới với họ là điều cần thiết.

(*) Tháng 6/2018, PBOC ra mắt Nets Union Clearing Corp, một nền tảng thanh toán bù trừ cho các dịch vụ thanh toán trực tuyến, hợp tác với Alibaba và các công ty công nghệ khác.