AI giúp robot ngày càng giống người, liệu người lao động có mất việc vào tay máy móc?

Cuộc đua tăng tốc

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang giúp tăng tốc quá tình nghiên cứu và đưa robot hình người đến gần hơn với hoạt động thực tế tại Trung Quốc, quốc gia được mệnh danh là công xưởng thế giới.

Ông Li Zhang, Giám đốc cấp cao của công ty LimX Dynamics có trụ sở tại Thâm Quyến, cho biết trong lĩnh vực robot, sự phát triển của AI tạo sinh có thể giúp máy móc hiểu và nhận thức được môi trường xung quanh chúng.

Khoảng ba tháng sau khi gia nhập LimX Dynamics, ông Li đã rút ngắn dự đoán về thời gian công ty có thể chế tạo robot hình người có khả năng làm việc trong nhà máy và giúp việc trong gia đình.

Ban đầu, ước tính ông Li đưa ra là 8 đến 10 năm, nhưng giờ ông kỳ vọng quá trình phát triển robot phục vụ một số công việc cụ thể sẽ chỉ cần 5 - 7 năm. Ông cho biết: “AI đã đẩy nhanh toàn bộ quá trình nghiên cứu và phát triển của chúng tôi”.

Giới doanh nghiệp đang chạy đua để nắm bắt cơ hội. OpenAI đã đầu tư vào các startup robot hình người, hãng xe điện Tesla của tỷ phú Elon Musk đang tự phát triển mẫu robot riêng gọi là Optimus. Năm ngoái, ông lớn xe điện BYD đầu tư vào Agibot ở Thượng Hải chỉ vài tháng sau khi công ty này thành lập, theo PitchBook.

Vào tháng 11 năm ngoái, truyền thông Trung Quốc từng đăng bức ảnh Chủ tịch Tập Cận Bình quan sát robot hình người tại một trung tâm triển lãm trong chuyến đi đầu tiên tới thành phố Thượng Hải kể từ sau đại dịch.

Theo báo cáo Chỉ số AI mới nhất của Stanford, hơn 50% số robot công nghiệp hiện nay được lắp đặt tại Trung Quốc. Báo cáo cho biết điện tử, ô tô, kim loại và máy móc là các lĩnh vực lắp đặt robot công nghiệp nhiều nhất ở Trung Quốc.

Tác động lên việc làm 

Nhưng để thay thế hoàn toàn người lao động, chỉ mình tiến bộ của AI là không đủ. Giám đốc Li của LimX cho biết giả dụ AI có cho phép robot suy nghĩ và ra quyết định ở trình độ tương đương với con người, các hạn chế về mặt cơ học sẽ là lý do chính khiến chúng chưa thể thay thế người lao động.

Future Capital, nhà đầu tư của LimX, cũng rót tiền vào công ty chuyên sản xuất động cơ cho robot hình người tên Pan Motor. 

Ông Eric Xia, đối tác của Future Capital, cho biết AI tạo sinh không trực tiếp giúp robot chuyển động. Nhưng ông nói thêm: “Sự tiến bộ của các mô hình ngôn ngữ lớn có thể giúp robot hình người lên kế hoạch cho nhiệm vụ có độ khó cao”.

Một khi chi phí sản xuất mỗi robot giảm xuống, việc phổ cập robot trong nhà máy có thể tăng tốc. Ông Steve Hoffman, Chủ tịch vườn tăng tốc startup Founders Space, cho biết một startup Trung Quốc mà ông làm việc cùng có tên Fastra có khả năng sẽ bắt đầu sản xuất hàng loạt trong vòng một năm.

Ông Hoffman đã dành thời gian ở Trung Quốc trong năm nay để hướng dẫn doanh nghiệp địa phương cách tích hợp AI tạo sinh. Ông cho biết: “Chúng tôi đã nhận được 6 đơn đặt hàng từ các viện nghiên cứu”. Ông nói thêm rằng Fastra đặt mục tiêu hạ chi phí mỗi robot xuống còn 50.000 - 100.000 USD khi ra mắt.

Chia sẻ với CNBC, ông nói: “Nếu có thể đạt được con số 50.000 USD, chúng tôi có thể bán được rất nhiều robot”. Ông chỉ ra pin robot do Fastra chế tạo có thể được sạc khi đang làm việc, nghĩa là chúng có thể làm việc 24/24. Theo đó, giá trị mà những robot này tạo ra có thể giúp công ty thu hồi vốn “trong vòng một năm”.

Trong nghiên cứu dược phẩm, AI tạo sinh có thể giúp giảm chi phí mà không ảnh hưởng đến việc làm. Ông Alex Zhavoronkov, CEO hãng dược phẩm Insilico Medicine, cho biết: “Trong ngành của chúng tôi, doanh nghiệp không tiết kiệm được chi phí bằng cách sử dụng ít nhân lực hơn. Doanh nghiệp tiết kiệm bằng cách thực hiện ít thử nghiệm thất bại hơn”.

Ông cho biết các công ty dược phẩm lớn thường phải chi hàng nghìn USD để tạo bản sao của một phân tử dùng cho thử nghiệm - và mỗi chương trình cần đến vài nghìn thử nghiệm như vậy. Ông tuyên bố với sự trợ giúp của AI, Insilico chỉ cần tổng hợp khoảng 70 phân tử cho mỗi chương trình.