Ai cũng biết Fed sẽ tăng lãi suất, nhưng điểm tích cực với Việt Nam là gì?

Trong cuộc họp chính sách ngày 2/11 (theo giờ địa phương), Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã quyết định tăng lãi suất 0,75 điểm %, đưa lãi suất quỹ liên bang lên 3,75-4%, mức cao nhất kể từ tháng 1/2008.

Nhưng trọng tâm nằm ở việc ông Powell tuyên bố trong họp báo rằng, cuộc chiến lạm phát của họ "còn lâu mới kết thúc", điều này đồng nghĩa Fed sẽ không sớm dừng chiến dịch nâng lãi suất. 

Bình luận về quyết định nâng lãi suất lần này của Fed, ông Nguyễn Thế Minh - Giám đốc Phân tích Khối Khách hàng cá nhân của Chứng Khoán Yuanta Việt Nam cho biết mức tăng này đã được thị trường dự báo từ trước và không có gì bất ngờ.

"Mọi người đều biết Fed sẽ tăng lãi suất. Mức tăng bao nhiêu không đáng lo ngại, quan trọng là việc này sẽ kéo dài bao lâu và nếu không dập được lạm phát, Fed có nâng mục tiêu tăng lãi suất hay không", ông nói.

Tháng 9 vừa qua, chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân cốt lõi (core PCE) – thước đo giá cả ưa thích của Fed – tăng 5,1% so với cùng kỳ 2021, cao gấp nhiều lần so với mục tiêu 2% của các quan chức Fed. Mức đỉnh 40 năm hiện nay là 5,3% được thiết lập vào tháng 2/2022.

Giám đốc Phân tích của Yuanta Việt Nam nhìn nhận việc đưa lạm phát xuống ngưỡng 2% là bài toán khó và mất nhiều thời gian. Trong khi đó, Fed đồng thời cũng phải đảm bảo tỷ lệ thất nghiệp thấp, vừa thắt chặt tiền tệ, vừa tránh nguy cơ suy thoái kinh tế. 

Điểm tích cực là thông báo của Fed hôm qua ám chỉ thay đổi chính sách. "Khi xác định nhịp độ nâng lãi suất mục tiêu trong tương lai, Ủy ban FOMC sẽ xem xét tới toàn bộ quá trình thắt chặt chính sách tiền tệ, cũng như độ trễ mà chính sách tiền tệ ảnh hưởng tới hoạt động kinh tế, lạm phát, và những sự phát triển về kinh tế và tài chính”.  

Do vậy, ông dự báo khả năng cao Fed tăng lãi suất quỹ liên bang (FFR) trong năm 2023 trên 5%, đồng nghĩa những đợt tăng lãi suất trong năm tới sẽ nhẹ nhàng hơn rất nhiều so với hiện tại, có thể tăng 0,5 điểm phần trăm sau đó hạ xuống 0,25 điểm phần trăm. 

Theo vị chuyên gia, Fed tăng lãi suất tất nhiên cũng có tác động đến Việt Nam. Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sẽ buộc phải nâng lãi suất theo bởi tỷ giá sẽ tăng nếu không tăng lãi suất trong bối cảnh dự trữ ngoại hối giảm.

"Nếu không bán USD, NHNN buộc phải tăng lãi suất để kiềm chế áp lực tỷ giá. Fed tăng lãi suất, Việt Nam vẫn phải theo xu hướng chung là thắt chặt tiền tệ, nếu không tiền đồng sẽ bị mất giá rất lớn. Lãi suất vẫn sẽ tăng", ông nói.

Tuy nhiên, ông Minh cho rằng trong năm 2023, việc điều hành chính sách tiền tệ của NHNN sẽ đỡ áp lực hơn do dự báo Fed giảm tốc độ tăng lãi suất. Trong năm tới, Việt Nam sẽ nhẹ tay hơn trong việc nâng lãi suất. 

"Việt Nam vẫn sẽ linh hoạt trong điều hành chính sách tiền tệ, lãi suất vẫn sẽ tăng trong năm 2023 theo các động thái của Fed, tuy nhiên Việt Nam sẽ cân đối hài hòa, không để mức lãi suất quá thấp và không tăng lãi suất quá nhanh. Ngoài ra, việc tăng lãi suất còn phụ thuộc vào nội tại của nền kinh tế", ông nói. 

Ông cũng cho biết biến số cần tiếp tục theo dõi là tỷ giá, ông kỳ vọng tỷ giá ổn định để áp lực tăng trần lãi suất kỳ hạn không cao.

Trong khi đó, các chuyên gia của VNDirect cho rằng Fed sẽ chuyển từ "thắt chặt chính sách tiền tệ" sang "bình thường hóa" vào năm 2023 và dự báo Fed giảm nhẹ lãi suất điều hành trong nửa cuối năm tới. Hai yếu tố này kết hợp với bộ đệm bộ đệm từ thặng dư thương mại và thặng dư cán cân thanh toán tốt hơn sẽ giúp giảm đáng kể áp lực lên tỷ giá hối đoái của Việt Nam. 

Với năm 2022, khối phân tích dự báo VND có thể mất giá khoảng 6-8% so với USD.

"Tỷ giá hối đoái sẽ tiếp tục chịu áp lực trong những tháng cuối năm 2022 do USD neo cao khi Fed duy trì lộ trình tăng lãi suất. Bên cạnh đó, NHNN cũng đã phải bán bớt một phần dự trữ ngoại hối để ổn định tỷ giá.

Theo ước tính của chúng tôi, dự trữ ngoại hối hiện đã giảm xuống còn khoảng 3 tháng nhập khẩu (khoảng 89 tỷ USD) so với mức 3,9 tháng vào cuối năm 2021. Do đó, chúng tôi cho rằng NHNN có ít dư địa để hỗ trợ tỷ giá hối đoái hơn so với trước đây trong trường hợp đồng USD tiếp tục mạnh lên trong những tháng cuối năm 2022", VNDirect cho hay.

Báo cáo tại phiên thảo luận kinh tế - xã hội chiều 28/10 về điều hành lãi suất, tín dụng và tỷ giá, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết NHNN đã theo dõi sát và điều hành linh hoạt tỷ giá ở mức độ phù hợp để ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối. 9 tháng đầu năm, thanh khoản hệ thống ngân hàng được điều tiết tốt và thậm chí dư thừa, mặt bằng lãi suất chỉ tăng 0,3-0,4% so với cuối năm ngoái.

Sang tháng 10, thị trường tiền tệ, ngoại hối biến động mạnh do tác động bởi tâm lý kỳ vọng, đặc biệt trên thị trường có thông tin không đúng sự thật, tác động mạnh đến hoạt động của tổ chức tín dụng và thị trường ngoại tệ. 

Theo Thống đốc, NHNN cũng đã chủ động, linh hoạt và xác định nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian này là đảm bảo hoạt động của hệ thống ngân hàng, sẵn sàng cung ứng thanh khoản, đáp ứng nhu cầu chi trả cho các tổ chức tín dụng. 

"Đối với thị trường ngoại hối, NHNN phải chủ động cho phép tỷ giá biến động linh hoạt hơn. Lúc này phải tăng lãi suất để kiểm soát tỷ giá bởi nếu ổn định lãi suất thì không thể kiểm soát được thị trường ngoại hối. Thị trường ngoại hối ổn định rất quan trọng với nhà đầu tư nước ngoài ở Việt Nam", bà Hồng nói.

Qua thực tiễn điều hành, Thống đốc cho biết Việt Nam hội nhập sâu rộng với thế giới do đó những tác động của kinh tế thế giới đến thị trường tiền tệ, ngoại hối trong nước là điều tất yếu. Chúng ta phải sẵn sàng chuẩn bị tâm thế để ứng phó với những biến động đó.

Điều quan trọng là trong điều hành chính sách kinh tế vĩ mô, tiền tệ, chúng ta phải xác định mục tiêu trọng tâm trọng điểm trong giai đoạn đó là gì nhưng mục tiêu chính vẫn là kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô.