6 thông điệp cốt yếu cho người không thể đọc hết thư gửi cổ đông của Warren Buffett
 |
Thua lỗ kỉ lục 25 tỉ USD trong một quí, Warren Buffett vẫn muốn ‘gom’ cổ phiếu trong năm 2019 |
Chính sách kế toán định giá lại theo giá thị trường (mark-to-market)
Một chính sách kế toán tương đối mới yêu cầu các công ty phải định giá lại danh mục đầu tư theo giá thị trường hiện hành. Chính sách này có hai tác động.
Một là bảng cân đối kế toán của Berkshire sẽ phản ánh giá trị thị trường của các chứng khoán trong danh mục. Hai là, những thay đổi của giá chứng khoán từ quí này sang quí khác sẽ được phản ánh vào báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (báo cáo thu nhập) của Berkshire.
Giá cổ phiếu giảm sẽ khiến lợi nhuận của công ty giảm và ngược lại, giá cổ phiếu tăng sẽ khiến lợi nhuận của công ty tăng.
Giá trị danh mục đầu tư của Berkshire vào cuối năm 2018 lên tới 173 tỉ USD và Buffett ước tính giá trị này thay đổi khoảng 2 tỉ USD mỗi ngày. Trong giai đoạn thị trường biến động như tháng 12/2018, biên độ thay đổi có thể lên tới 4 tỉ USD.
Warren Buffett viết: “Cả tôi và Phó Chủ tịch của Berkshire – Charlie Munger – đều cho rằng qui định này là không hợp lí”. Dẫn lại bức thư gửi cổ đông 2017, ông cho rằng qui định này “tạo ra những thay đổi điên cuồng và đột ngột trong lợi nhuận của doanh nghiệp”.
Cụ thể, trong quí IV/2018, Berkshire Hathaway báo khoản lỗ ròng lớn chưa từng thấy trong lịch sử: 25 tỉ USD; chủ yếu do khoản lỗ 27,6 tỉ USD của danh mục đầu tư trong bối cảnh thị trường chứng khoán Mỹ lao dốc trong những tháng cuối năm.
Giá trị sổ sách
Về giá trị sổ sách của Berkshire Hathaway, Warren Buffett viết: “Berkshire đã dần chuyển mình từ một công ty với tài sản tập trung vào những cổ phiếu giao dịch trên thị trường sang một công ty với tài sản chủ yếu thuộc các doanh nghiệp hoạt động.
Các khoản đầu tư cổ phiếu của công ty được định giá theo giá thị trường, nhưng qui tắc kế toán yêu cầu các doanh nghiệp hoạt động được định giá theo giá sổ sách thấp hơn nhiều giá trị hiện tại. Sự chênh lệch này càng ngày càng lớn."
 |
| Chủ tịch Tập đoàn Berkshire Hathaway - Warren Buffett. Ảnh: Reuters. |
Mua lại cổ phiếu
Warren Buffett từng dự định hoàn vốn với khối lượng đáng kể cho cổ đông thông qua phương thức mua lại cổ phiếu, nhưng ông cũng nói thêm rằng đây là một lí do khác khiến nhà đầu tư nên thôi tập trung vào thước đo giá trị sổ sách.
“Mỗi giao dịch mua lại cổ phiếu khiến cho giá trị nội tại (intrinsic value) trên mỗi cổ phiếu tăng lên còn giá trị sổ sách (book value) trên mỗi cổ phiếu giảm đi. Tổng hợp hai diễn biến này khiến cho thước đo giá trị sổ sách đang ngày càng mất ý nghĩa thực tế”.
Vì vậy, Warren Buffett cũng cho biết từ bức thư gửi cổ đông năm sau, ông sẽ không so sánh giá trị sổ sách của Berkshire với chỉ số S&P 500 nữa.
Ngoài ra, Buffett khẳng định rằng hoạt động mua lại cổ phiếu chỉ được thực hiện khi giá thị trường thấp hơn giá trị nội tại của Berkshire. Ngược lại, “cứ mù quáng mua lại những cổ phiếu bị định giá quá cao sẽ phá hủy giá trị, những CEO lạc quan quá mức hoặc thích đánh bóng tên tuổi thường không nhận ra điều này”.
Sáp nhập và đầu tư mới
“Trong những năm tới đây, chúng tôi muốn đưa lượng tiền dư thừa của mình sang những doanh nghiệp mà Berkshire sở hữu lâu dài. Tuy nhiên triển vọng trước mắt của kế hoạch này không được khả quan. Những doanh nghiệp có triển vọng dài hạn tốt đang có giá quá cao. Thực tế đáng thất vọng này đồng nghĩa với việc trong năm 2019 chúng tôi sẽ tiếp tục gia tăng danh mục đầu tư cổ phiếu. Tuy vậy, chúng tôi vẫn hy vọng sẽ tìm được một cơ hội sáp nhập “khủng”".
Warren Buffett cũng nói thêm rằng ông luôn đảm bảo nắm giữ ít nhất 20 tỉ USD tiền hoặc tương đương tiền để phòng trường hợp thảm họa từ bên ngoài ập tới. Khối tiền mặt của Berkshire vào cuối năm 2018 lên tới 112 tỉ USD.
Thâm hụt ngân sách liên bang và nợ quốc gia. Warren Buffett tính toán rằng từ ngày 11/3/1942 khi mua cổ phiếu đầu tiên, đến ngày 31/1/2019, mỗi 1 USD đầu tư vào chỉ số S&P 500 sẽ nảy nở thành 5.288 USD, nếu tái đầu tư toàn bộ cổ tức và chưa kể thuế hay chi phí giao dịch.
Cùng trong khoảng thời gian đó, nợ quốc gia của Mỹ chỉ tăng khoảng 400 lần.
Những người “gở miệng” luôn lo lắng về “thâm hụt ngân sách tăng phi mã và đồng tiền trở nên vô giá trị” rồi đem tiền đầu tư vào vàng thay vì cổ phiếu thì từ 1 USD sẽ chỉ nhận về 36 USD trong khoảng thời gian 1942-2019, “chưa bằng 1% khoản tiền thu về từ một phương án đầu tư đơn giản, không quản lí vào doanh nghiệp Mỹ”, Buffett viết.
Ông nói thêm: “Kim loại quí không phải là đối thủ của dũng khí doanh nghiệp Mỹ”.
Phí đầu tư và lợi nhuận danh mục
Trong ví dụ trên, Warren Buffett nói thêm: tỉ lệ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) của chỉ số S&P 500 khi tái đầu tư cả cổ tức là 11,8%/năm trong 77 năm.
Nếu giả sử nhà đầu tư mất 1% cho “đội ngũ hỗ trợ” như quản lí quĩ, cố vấn đầu tư, … tức là tỉ suất lợi nhuận còn 10,8% thì với mỗi USD đầu tư năm 1942, nhà đầu tư sẽ chỉ nhận về 2.650 USD, bằng khoảng một nửa số tiền thu được khi đầu tư mà không mất phí.
