45 dự án tổng vốn hơn 13.000 tỷ đồng đã đủ thủ tục nhận vốn của Chương trình phục hồi

Chiều 23/5, Quốc hội nghe Tờ trình, báo cáo về việc giao danh mục và mức vốn cho các nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội; giao, điều chỉnh, bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 và phân bổ kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương năm 2023 của chương trình mục tiêu quốc gia và thảo luận về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Giá (sửa đổi).

Báo cáo Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, số vốn còn lại của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội chưa phân bổ, chưa giao cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương là 14.151,685 tỷ đồng.

Trong đó, 13.369,468 tỷ đồng của 45 dự án đã được Thủ tướng Chính phủ thông báo danh mục và mức vốn, đã hoàn thiện thủ tục đầu tư trước ngày 31/3/2023 theo đúng quy định; 273 tỷ đồng của dự án đầu tư hạ tầng ổn định đời sống nhân dân của xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam và xã Vĩnh Hải, huyện Ninh Hải thuộc tỉnh Ninh Thuận chưa thể phê duyệt chủ trương đầu tư do vướng mắc về quy hoạch xây dựng các nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2.

Hiện còn 509,217 tỷ đồng không thực hiện phân bổ do đến hết thời gian quy định tại Nghị quyết số 69/2022/QH15 ngày 11/11/2022 của Quốc hội các dự án chưa hoàn thiện thủ tục đầu tư, không phân bổ hết số vốn được thông báo, Bộ trưởng cho hay.

Chính phủ kiến nghị Quốc hội giao Chính phủ giao kế hoạch vốn 13.369,468 tỷ đồng cho 45 dự án đã đủ thủ tục đầu tư. Chính phủ cũng kiến nghị cho phép tiếp tục hoàn thiện thủ tục đầu tư dự án của tỉnh Ninh Thuận và không thực hiện phân bổ số vốn còn lại là 509,217 tỷ đồng.

Tại Nghị quyết số 43/2022/QH15, Quốc hội đã quyết nghị tăng chi từ nguồn NSNN tối đa 176 nghìn tỷ đồng, thực hiện chủ yếu trong hai năm 2022 và 2023 để hỗ trợ, đầu tư các nhiệm vụ, dự án trong từng ngành, lĩnh vực. Như vậy, số vốn đã giao trong hai đợt cho 223 nhiệm vụ, dự án là 161.848,315 tỷ đồng.

Báo cáo về nguyên nhân của việc phân bổ vốn vẫn còn chậm so với yêu cầu của Quốc hội, Bộ trưởng cho biết, nguyên nhân chủ quan là chủ yếu, dù diễn biến phức tạp, kéo dài của dịch bệnh Covid -19 đã tác động không nhỏ tới tiến độ hoàn thiện thủ tục đầu tư các dự án, nhất là các dự án sử dụng vốn vay ODA, vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài.

“Công tác chuẩn bị dự án chưa được quan tâm đúng mức, còn tư duy nhiệm kỳ, nhiệm kỳ trước chưa chuẩn bị cho kỳ sau”, Bộ trưởng báo cáo Quốc hội.

Quá trình xây dựng, phê duyệt dự án phát sinh nhiều khó khăn, vướng mắc về quy hoạch, bố trí mặt bằng, chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, mục đích sử dụng đất, yếu tố kỹ thuật phức tạp, phát sinh tiêu chí quan trọng quốc gia, thẩm quyền và thủ tục để phân cấp cho địa phương quản lý các dự án (đường bộ cao tốc, quốc lộ),…

Ở một số nơi, năng lực trong triển khai thực hiện còn yếu, chưa quyết liệt, chưa hiệu quả; vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu chưa được thể hiện rõ; chưa sâu sát, thiếu đôn đốc, kiểm tra; còn tình trạng đùn đẩy, né tránh trách nhiệm; cùng một mặt bằng pháp luật nhưng có nơi làm tốt, có nơi làm chưa tốt.

Một số địa phương đã hoàn thiện hồ sơ của dự án, nhưng phải chờ đến thời điểm tổ chức kỳ họp Hội đồng nhân dân cấp tỉnh nên chưa thể trình phê duyệt chủ trương đầu tư dự án.

Đánh giá về khả năng giải ngân vốn của Chương trình, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư báo cáo, kế hoạch vốn ngân sách Trung ương năm 2023 đã được Quốc hội quyết nghị là 338.415 tỷ đồng, trong đó nguồn vốn bố trí cho các nhiệm vụ, dự án của Chương trình là 137.844 tỷ đồng.

Tuy nhiên, do phần lớn các nhiệm vụ, dự án thuộc Chương trình là dự án khởi công mới nên khó có thể giải ngân hết được số vốn nêu trên. Trong khi đó, một số nhiệm vụ, dự án thuộc Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương có nhu cầu bổ sung nguồn vốn để đẩy nhanh tiến độ thực hiện, sớm đưa vào khai thác sử dụng, phát huy hiệu quả đầu tư.

Để đảm bảo hoàn thành các mục tiêu của Quốc hội đặt ra và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, báo cáo trước Quốc hội, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề xuất Quốc hội cho phép các bộ, cơ quan trung ương, địa phương được quyết định điều hòa nguồn vốn thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội trong năm 2023.

Mục tiêu là để bố trí cho các dự án hoàn thành, chuyển tiếp thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025; dự án trọng điểm, liên kết vùng thuộc Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 có khả năng hấp thụ vốn trong năm 2023 nhưng không vượt quá tổng mức vốn đã được Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch trong năm 2023.

“Trong trường hợp cần thiết, giao Chính phủ chủ động điều hòa vốn của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội giữa các bộ, cơ quan trung ương và địa phương trong tổng mức vốn NSTW đã được Quốc hội quyết nghị, bảo đảm việc sử dụng vốn đầu tư công tiết kiệm, hiệu quả, tránh lãng phí vốn và báo cáo Quốc hội về việc điều chỉnh này tại Kỳ họp thứ bảy, Quốc hội khóa XV”, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư báo cáo.