WB: Đồng USD đang mạnh lên, hạ lãi suất có thể làm tăng áp lực tỷ giá

Ngân hàng thế giới (World Bank - WB) vừa công bố báo cáo Cập nhật kinh tế vĩ mô Việt Nam số tháng 5/2024. Tại báo cáo này, các chuyên gia WB nhận định mặc dù cầu quốc tế đang phục hồi nhưng cầu trong nước, đặc biệt là tiêu dùng, vẫn còn yếu dù Chính phủ cũng đã thực hiện một số biện pháp hỗ trợ.

Trong tháng 5, sản xuất công nghiệp tăng mạnh nhờ xuất khẩu cải thiện, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tháng 5/2024 tăng 2,6% so với tháng trước (m/m), điều chỉnh theo mùa vụ (SA). So với cùng kỳ năm trước, IIP tăng 8,9% so với mức 0,5% vào tháng 5/2023, do xuất khẩu tăng và hiệu ứng nền so sánh thấp so với năm ngoái.

Mặc dù doanh số bán lẻ tăng trong tháng 5 so với tháng trước, dữ liệu so với cùng kỳ năm trước cho thấy nhu cầu của người tiêu dùng vẫn còn yếu. Trong tháng 5/2024, doanh số bán lẻ tăng 1,2%tăng so với tháng trước (điều chỉnh theo mùa vụ) nhờ doanh số bán lẻ hàng hóa được cải thiện. Trong tháng 4/2024 chỉ số này là -0,3%.

So với cùng kỳ năm trước, doanh số bán lẻ tăng 3,3% trong khi tháng 5/2023 ghi nhận mức tăng 8,1% so với cùng kỳ tháng 5/2022.

Xuất khẩu và nhập khẩu đều tăng mạnh trong tháng 5. Xuất khẩu hàng hóa tăng 6,5% tăng so với tháng trước (điều chỉnh theo mùa vụ), chủ yếu ở một số các sản phẩm công nghệ cao, trong khi tháng 4 ghi nhận sự giảm sút so với tháng 3. Đồng thời, nhập khẩu trong tháng 5 tăng 9,5% so với tháng trước, so với mức giảm -0,6% trong tháng 4.

So với cùng kỳ năm 2023, cả xuất khẩu và nhập khẩu đều đạt tốc độ tăng trưởng khá lớn, lần lượt là 15,8% và 29,9% trong tháng 5/2024, một phần do hiệu ứng nền so sánh thấp so với năm 2023. Tăng trưởng đáng kể trong nhập khẩu các sản phẩm đầu vào trung gian cho thấy nhu cầu từ các đối tác thương mại tăng lên và do đó xuất khẩu sẽ có thể cao hơn trong thời gian tới.

Cam kết FDI đạt 11,07 tỷ USD tính đến cuối tháng 5/2023, cao hơn 2% so với cùng kỳ năm ngoái. Giải ngân FDI lũy kế cũng đạt 8,3 tỷ USD, cao hơn 7,8% so với cùng kỳ năm 2023. Phần lớn vốn FDI tiếp tục tập trung các ngành chế biến chế tạo và bất động sản.

WB đánh giá, trong khi lạm phát toàn phần không thay đổi, lạm phát cơ bản có giảm nhẹ. Mức tăng CPI so cùng kỳ năm ngoái của tháng 5 duy trì ở mức 4,4%, tương đương với tháng 4. Thực phẩm và nhà ở tiếp tục là tác nhân chính gây ra lạm phát CPI. Lạm phát cơ bản trong tháng 5/2024 giảm nhẹ xuống còn 2,8% (so với cùng kỳ năm trước) từ mức 2,7% của tháng 4.

Tỷ giá tiếp tục chịu áp lực, lãi suất bình quân liên ngân hàng qua đêm duy trì ở mức cao trong tháng 5/2024, phản ánh chính sách tiếp tục thắt chặt thanh khoản của Ngân hàng Nhà nước.

Chính phủ đề xuất các biện pháp hỗ trợ nền kinh tế trong nước. Các biện pháp bao gồm kéo dài thời gian giảm thuế VAT, giảm lãi suất cho vay và đẩy sớm ngày bắt đầu có hiệu lực thi hành của Luật bất động sản sửa đổi lên 6 tháng (tức từ ngày 1/7/2024).

Các chuyên gia WB cũng cảnh báo trước bối cảnh đồng USD mạnh lên, việc giảm lãi suất để hỗ trợ đầu tư có thể làm tăng áp lực lên tỷ giá. Do vậy, cần tiếp tục hỗ trợ tổng cầu thông qua chi đầu tư.