Kể từ đầu tháng 4, một số sự kiện và thông tin không tích cực đã tác động lên thị trường chứng khoán Việt Nam. VN-Index giảm từ 1.492,2 điểm vào cuối tháng 3 xuống còn 1.384,7 điểm vào ngày 20/4, tương đương mức giảm 7,2%. Như vậy, tính từ đầu năm 2022 đến nay, VN-Index đã giảm 7,6%.

Trong thư gửi nhà đầu tư mới đây, VinaCapital nhận định việc thị trường chứng khoán Việt Nam giảm đến từ những nguyên nhân sau.

Thứ nhất, ngày 29/3, Chủ tịch Tập đoàn FLC Trịnh Văn Quyết bị khởi tố và bắt giữ với cáo buộc thao túng và che giấu thông tin chứng khoán. Tiếp theo đó, ngày 5/4, Chủ tịch Tập đoàn Tân Hoàng Minh bị khởi tố với cáo buộc lừa đảo chiếm đoạt tài sản, liên quan đến việc phát hành trái phiếu, huy động tiền của các nhà đầu tư thông qua các công ty thành viên của Tập đoàn Tân Hoàng Minh.

Đồng thời, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã ban hành quyết định hủy bỏ 9 đợt chào bán trái phiếu từ tháng 7/2021 đến tháng 3/2022 với tổng trị giá 10.030 tỷ đồng của 3 Công ty Ngôi Sao Việt, Công ty Cung Điện Mùa Đông, Công ty Soleil thuộc Tập đoàn Tân Hoàng Minh.

Thứ hai, vụ việc của Tập đoàn FLC và Tập đoàn Tân Hoàng Minh khiến các nhà đầu tư lo lắng việc điều tra sẽ được mở rộng sang các công ty khác, nhất là đối với các công ty bị nghi ngờ về thao túng giá cổ phiếu và các công ty có tình hình tài chính không tốt, không minh bạch trong việc phát hành trái phiếu.

Hàng loạt các cổ phiếu mang tính chất đầu cơ, đã tăng nóng từ giữa năm 2021 trong khi kết quả kinh doanh không có chuyển biến tích cực, đồng loạt bị bán tháo và giảm mạnh. Điều đó dẫn đến việc bán giải chấp cổ phiếu (margin call) trên diện rộng trong những ngày qua. Ngay cả những cổ phiếu có nền tảng cơ bản tốt cũng bị đem ra bán giải chấp để trả tiền vay mua chứng khoán, ảnh hưởng đến toàn thị trường chung.

Thứ ba, tình hình vĩ mô không có nhiều hỗ trợ tích cực cho thị trường chứng khoán trong thời gian qua, điển hình nhất là xung đột giữa Nga và Ukraina làm gián đoạn nguồn cung về một số loại hàng hóa cơ bản, đẩy nguy cơ lạm phát lên cao.

Tại Mỹ, lạm phát tháng 3 đã lên tới 8,5% so với cùng kỳ năm trước. Lạm phát cao sẽ khiến Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) tiếp tục tăng mạnh lãi suất. Một số chuyên gia dự báo Fed sẽ còn tăng lãi suất thêm 6 lần trong năm 2022.

Ngoài ra, tình hình dịch COVID-19 bùng phát tại một số nơi ở Trung Quốc, lệnh phong tỏa ở Thượng Hải cũng ảnh hưởng đến tình hình kinh tế thế giới. Tính từ đầu năm đến ngày 19/4, chỉ số chứng khoán MSCI toàn cầu đã giảm 8%.

TTCK đang ở mức định giá hợp lý

Với việc VN-Index đã giảm 7,6% từ đầu năm, VinaCapital cho rằng thị trường chứng khoán Việt Nam đang ở mức giá rất hợp lý cho đầu tư dài hạn. Tại ngày 20/4, VN Index đang có mức P/E năm 2022 là 12,2 lần, thấp hơn hẳn so với mức trung bình 5 năm gần nhất (14,5 lần).

Với sự phục hồi của kinh tế Việt Nam sau dịch COVID-19, các doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán Việt Nam đang được dự báo sẽ đạt tăng trưởng lợi nhuận trung bình 22% trong năm 2022, theo thống kê của Bloomberg. Đây là động lực quan trọng nhất để thị trường có thể vượt qua những sự kiện tiêu cực trong ngắn hạn và diễn biến tích cực hơn trong phần còn lại của năm 2022.

Nếu nhìn lại những sự kiện tác động đến thị trường chứng khoán nêu trên, có thể thấy hầu hết những sự kiện này sẽ không kéo dài. Các ngân hàng trung ương trên thế giới có những công cụ hiệu quả để kiểm soát lạm phát. Hiện tại, giá cổ phiếu đã phần nào phản ánh ảnh hưởng của việc Fed tăng lãi suất.

Theo thống kê trong quá khứ, việc Fed tăng lãi suất thường chỉ ảnh hưởng tiêu cực đến giá cổ phiếu trong 1 - 2 tháng, thị trường 1 năm sau đó hầu như đạt được mức cao hơn thời điểm trước khi tăng lãi suất.

Việc điều tra, xử lý những vi phạm trên thị trường chứng khoán, tuy có ảnh hưởng đến tâm lý nhà đầu tư, nhất là đối với các cổ phiếu thuộc diện đầu cơ tăng nóng, sẽ là yếu tố tích cực cho sự phát triển của thị trường chứng khoán trong dài hạn.

Việc xử phạt nghiêm minh sẽ làm tăng niềm tin của nhà đầu tư đối với thị trường, nhất là các nhà đầu tư nước ngoài đang nhắm đến triển vọng nâng hạng chứng khoán Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi.