Vì sao giá cà phê giảm giá sâu nhưng người tiêu dùng không hề hưởng lợi?
Giá cà phê thô đang ở mức giá thấp nhất trong 12 năm qua do mùa màng bội thu và tiền Brazil định giá thấp, thế nhưng những người mê cà phê ở Australia sẽ không có những ly flat white (thức uống gồm kết hợp giữa espresso và sữa tươi đánh nóng) rẻ hơn.
Tuy nhiên, có lẽ nên nghĩ một chút cho những người nông dân trồng cà phê ở các nền kinh tế đang phát triển, những người đang đối mặt với nghèo khó cho đến khi giá trở lại trên 1 USD/pound (455 gr). Trong khi nhu cầu cà phê cao, giá trên thị trường mở đang chịu áp lực, các nhà đầu cơ đang lợi dụng tình huống bằng cách đặt cược vào những khoản rớt giá sâu hơn.
 |
Nhà phân tích hàngg hóa cấp cao Carlos Mera cùng với ngân hàng Rabobank cho biết, giá cà phê hiện đang thấp bởi vì mùa màng bội thu ở Brazil và Việt Nam. Những nhà đầu cơ lại đang làm giá giảm sâu thêm nữa.
"Và những nông dân Brazil ở Trung Mỹ, hay châu Phi, Ấn Độ, họ có những đồng tiền mạnh hơn nhiều, đồng nghĩa với việc họ thiếu tính cạnh tranh và họ sẽ đối mặt với những tình trạng nghèo đói”, ông Mera nói.
“Tôi không nghĩ rằng giá sẽ giữ thấp như thế này trong nhiều hơn 1 năm”.
Những người nông dân Trung Mỹ có thể giữ không thu hoạch, đặc biệt là những người ở vùng sâu vùng xa và không thể tiếp cận”, theo báo cáo tổng quan cà phê mới nhất của Ngân hàng Rabobank. Những hạt cà phê chuyên biệt và chất lượng cao dường như không bị ảnh hưởng bởi giá hàng hóa thấp hơn.
Cà phê có nguồn gốc từ Brazil có thể giảm giá trong siêu thị, đặc biệt ở Mỹ và châu Âu, nhưng ở Australia, phần lớn cà phê nhập từ những quốc gia khác và thường có chất lượng cao hơn.
“Chúng tôi lấy hàng từ 14 nguồn khác nhau”, theo Adam Carr từ nhà chế biến cà phê Seven Miles ở Sydney.
“Mặc dù chỉ số giá cà phê đang thật sự thấp, nhưng nó không đại diện cho cà phê từ những vùng đặc sản. Cà phê Sumantra tăng khoảng 20% so với giá năm ngoái. Có tổn thất lớn trong mùa vụ và người ta thu mua hết những gì có sẵn. Đó là một loại cà phê chất lượng và có nhu cầu cao”.
Thậm chí nếu hạt thô rẻ hơn, những chi phí khác của Seven Miles, như nhân công, thuê mướn, điện và ga đều đang tăng, theo ông Carr.
“Giảm giá cà phê khoảng 32% có thể chuyển đơn giản khoảng 2 USD giảm cho mỗi ly cà phê ở Australia”, ông nói. Cà phê tiêu chuẩn có giá mua thấp nhất, hiện giá khoảng 1,4 USD/pound (tương đương 454 gram), cao hơn 40 cent so với giá thị trường.
Đồng sáng lập của Wild Timor Coffee, Tom Mahon, hiện đang ở Timor để thu mua những hạt đặc sản cho cà phê giao dịch trực tiếp của công ty.
Ông nói mức giá thấp hiện tại không ảnh hưởng đến những người nông dân Wild Timor đang hợp tác. Nhưng giá thấp đang “có ảnh hưởng khá lớn đến giá sàn” đối với người nông dân bán cho thương lái.
Ông Mahon cho rằng, sự thay đổi giá hạt cà phê sẽ không có bất kì ảnh hưởng nào đến phần còn lại của chuỗi cung ứng. "Rất nhiều người quên rằng cà phê không tự dung mà có sẵn trong tiệm, phải có những người nhập khẩu, công ty vận chuyển, những người giao nhận vận tải, những tài xế xe tải, những người kiểm soát chất lượng và còn nhiều nữa”, ông nói.
Ông nhận định, khó để các quán cà phê giảm giá. “Sẽ rất tốt nếu thấy giá một ly cà phê giảm, nhưng những quán cà phê vốn dĩ đã hoạt động ở biên lợi nhuận rất thấp nên tôi nghĩ rằng điều đó khó xảy ra sớm”.
Một người phát ngôn của Hiệp hội Thâu mua Cà phê Australia (ACTA) cho biết, trong khi giá trên Sàn Intercontinental (ICE) tham chiếu cho ngành, nó cũng là một giá chỉ số từ 1 trong 20 quốc gia nguồn gốc. Những loại cà phê khác nhau giao dịch cao hay thấp hơn so với giá tham chiếu dựa vào hạng của chúng. Đại diện này cũng cho biết, giá hợp đồng tương lai tháng 12/2020 là cao hơn 26% so với mức thấp hiện tại.
Brazil là nhà sản xuất cà phê lớn nhất thế giới và có một mùa màng bội thu trong năm nay, dự kiến lên đến 3,6 triệu tấn, chiếm khoảng 30% sản lượng thế giới. Giá toàn cầu của hạt sống arabica mua trên thị trường mở giảm 32% so với mức giá năm ngoái 1,35 USD/pound. Điều này đối lập với mức cao 2,48 USD trong tháng 11/2016.
Nữ phát ngôn Tập đoàn Nestle cho hay, họ mua 850.000 tấn cà phê tươi mỗi năm cho thương hiệu Nescafe và Nespresso, “Trong một số trường hợp, chúng tôi nhập cà phê trực tiếp từ nông dân và các đối tác, khi khác là từ những nhà nhập khẩu và nhà cung cấp toàn cầu. Nhưng chung quy, chúng tôi cố gắng rút ngắn chuỗi cung ứng lại mỗi khi có thể”, bà nói.
