VCCI: Tăng thuế BVMT với xăng dầu, doanh nghiệp Việt mất lợi thế cạnh tranh

Nếu tăng thuế môi trường đối với xăng dầu nhằm bù vào khoản hụt thu ngân sách từ các hiệp định thương mại sẽ khiến các doanh nghiệp Việt Nam mất lợi thế cạnh tranh trước các đối thủ nước ngoài.

tang thue moi truong xang dau len 8000 dong doanh nghiep viet mat loi the canh tranh

Thuế môi trường với xăng sẽ ít nhất là 4.000 đồng/lít, tối đa là 8.000 đồng/lít (Ảnh: Vietnamnet)

Đây là quan điểm trong góp ý mới đây gửi Vụ Chính sách thuế - Bộ Tài chính trước đề xuất tăng thuế bảo vệ môi trường các mặt hàng xăng dầu có thể lên tới 8.000 đồng/ lít của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI).

VCCI cho rằng việc tăng thuế đối với xăng dầu nhằm bù vào khoản hụt thu từ các hiệp định thương mại sẽ tác động tiêu cực đến toàn bộ nền kinh tế Việt Nam.

Thuế quan được cắt giảm do các hiệp định thương mại có thể mang lại lợi thế cho các doanh nghiệp Việt Nam nhưng cũng mang lại lợi thế tương tự cho các doanh nghiệp ở quốc gia khác. Vì vậy, khi tăng thuế đối với xăng dầu để bù ngân sách sẽ khiến các doanh nghiệp Việt Nam mất lợi thế cạnh tranh trước các đối thủ nước ngoài.

Xăng dầu là nguyên liệu đầu vào quan trọng của nền kinh tế. Các phương tiện giao thông vận tải hàng hóa, máy nông nghiệp, tàu cá… đều sử dụng rất nhiều xăng dầu. Do đó, nếu tăng thuế đối với xăng dầu thì những ngành chịu thiệt hại nặng nhất là vận tải, nông nghiệp, thủy hải sản.

Đối với ngành vận tải, theo thông tin từ Cục Quản lý Giá, tỷ trọng chi phí nhiên liệu chiếm từ 25% - 35% đối với xe chạy xăng, từ 35% - 45% đối với xe chạy dầu; 39,5% đối với hàng không .

Đối với ngành thủy hải sản, chi phí nhiên liệu chiếm từ 33% - 59% cơ cấu giá thành, còn với ngành nông nghiệp là khoảng từ 35% - 40%. Đây đều là những ngành kinh tế có nhiều đối tượng yếu thế và đang trong giai đoạn hiện đại hóa, chuyển từ thủ công sang cơ giới. Nếu chi phí xăng dầu tăng có thể làm giảm động lực chuyển đổi cơ giới hóa của nông dân.

Cùng với các yếu tố khác như nghĩa vụ tài chính, giá xăng thế giới, chi phí sử dụng cơ sở hạ tầng, chi phí bảo hiểm xã hội, việc tăng thuế xăng dầu đang gây bất lợi cho doanh nghiệp.

Vì vậy, VCCI cho rằng việc tăng thuế đối với xăng dầu cần được đánh giá tác động một cách bài bản và khách quan đối với toàn bộ nền kinh tế và phúc lợi xã hội của đất nước. Do đó, việc đánh thuế cần dựa theo ba giả thuyết về mức thuế suất: mức sàn, mức trần và mức trung bình.

Ảnh hưởng tiêu cực đến cơ cấu ngân sách

VCCI cho rằng không nên bù ngân sách từ việc giảm thuế xuất nhập khẩu bằng thuế bảo vệ môi trường đối với mặt hàng xăng dầu. Thuế bảo vệ môi trường, cũng giống như thuế tiêu thụ đặc biệt, là một nguồn thu không bền vững.

"Nếu các loại thuế này đóng góp đáng kể trong tổng thu ngân sách sẽ khiến Nhà nước bị đặt vào vị trí xung đột lợi ích, vì một mặt Nhà nước có chính sách hạn chế tiêu dùng một số loại mặt hàng, nhưng mặt khác, bộ máy Nhà nước lại được nuôi sống từ chính mặt hàng đó. Ví dụ điển hình là trường hợp chính quyền tỉnh Hà Tĩnh khuyến khích người dân uống bia để tăng thu cho tỉnh mà báo chí đã phản ánh", VCCI phân tích.

Trong năm 2016 mức đóng góp của thuế bảo vệ môi trường trong tổng thu ngân sách là 4,1%, với 99% trong số đó đến từ xăng dầu. Nếu cộng cả thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, và thuế VAT thì mức đóng góp của ngành xăng dầu vào khoảng 9,8% tổng thu ngân sách. Nếu mức thuế mới kịch khung được áp dụng và loại bỏ thuế nhập khẩu theo lộ trình thì mức đóng góp lên đến khoảng 15% tổng thu ngân sách.

"Đây là tỷ lệ rất lớn và không có lợi cho kết cấu ngân sách quốc gia", VCCI nhận định.

Do đó, xét về dài hạn, việc nới khung thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu nhằm bảo đảm thu ngân sách sẽ là giải pháp lợi bất cập hại. Chính sách này sẽ làm giảm áp lực chuyển đổi hệ thống tài chính quốc gia theo hướng bền vững hơn.

Giảm hành vi tiêu dùng, giảm tác động môi trường không đáng kể

Góp ý của VCCI cũng phân tích, áp lực cắt giảm phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính từ các cam kết quốc tế là không đáng kể và hoàn toàn có thể được thực hiện bằng các biện pháp khác ít tốn kém cho xã hội hơn, chứ không cần thiết phải tăng thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu.

Bên cạnh đó, xăng dầu là mặt hàng thiết yếu, do đó, việc tăng giá đối với xăng dầu không làm ảnh hưởng nhiều đến tổng lượng tiêu thụ của người dân.

"Nói cách khác, nếu mục tiêu chính sách là để hạn chế tác động môi trường thông qua việc hạn chế tiêu thụ xăng dầu, thì việc tăng thuế không mang lại hiệu quả đáng kể", VCCI khẳng định.

Trước đó, trong dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật thuế bảo vệ môi trường do Bộ Tài chính công bố và lấy ý kiến, đưa ra mức khung thuế môi trường với mặt hàng xăng (trừ ethanol) sẽ tăng lên mức 3.000 - 8.000 đồng/lít, mức hiện nay là từ 1.000 - 4.000 đồng/lít.

Mức khung với xăng E5 là 2.700 - 7.200 đồng/lít, xăng E10 từ 2.500 - 6.800 đồng/lít. Dầu diezel có thể lên 1.500 - 4.000 đồng/lít. Các loại dầu mazut, dầu nhờn và mỡ nhờn áp khung 900 - 4.000 đồng/lít,kg. Nhiên liệu bay bị áp khung mức thuế từ 3.000 - 6.000 đồng/lít.