VCCI: Nên áp dụng thuế khoán đối với cá nhân kinh doanh trên nền tảng số
Trả lời Công văn số 1110 ngày 24/01/2025 của Bộ Tài chính về việc đề nghị góp ý Nghị định quy định quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh (gọi tắt là Dự thảo), Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng Dự thảo đang xây dựng phương thức thu thuế mới với các cá nhân kinh doanh trên nền tảng số, thay cho phương thức cũ đang được áp dụng.
Theo đó, việc thu thuế là cần thiết nhưng cần xây dựng phương thức thu thuế đảm bảo giảm thiểu thủ tục hành chính, gánh nặng tuân thủ cho doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh. Đồng thời, với sự tham gia của nhiều chủ thể trong phương thức mới, các quy định cũng cần phân định rạch ròi trách nhiệm và nghĩa vụ của các bên để làm cơ sở pháp lý cho việc thực hiện.
Phân tích cụ thể, VCCI cho biết, tại Điều 7.2.a, quy định không cho phép các cá nhân kinh doanh trên thương mại điện tử (TMĐT) đóng thuế theo phương pháp khoán. Có thể cơ quan soạn thảo suy đoán rằng tất cả hoạt động kinh doanh TMĐT đều sử dụng phần mềm và có thể trích xuất dữ liệu doanh thu nhanh chóng, do đó có thể áp dụng phương pháp kê khai.
Tuy nhiên, quy định này không phù hợp với các cá nhân mới kinh doanh hoặc có quy mô nhỏ. Do nguồn vốn nhỏ, các cá nhân này không mua các phần mềm hỗ trợ kinh doanh, và do đó sẽ gặp khó khăn trong việc thực hiện kê khai như trên.
"Cơ quan soạn thảo cân nhắc sửa đổi theo hướng cho phép kê khai theo thuế khoán áp dụng với cá nhân kinh doanh có số lượng đơn hàng dưới ngưỡng (thông tin về số lượng đơn có thể trích xuất thông qua các đơn vị vận chuyển)", VCCI đề nghị.
Ngoài ra, Dự thảo yêu cầu các cá nhân kinh doanh trên TMĐT phải kê khai cả chi phí kinh doanh. Việc này là không cần thiết với các cá nhân kinh doanh nhỏ (không thuộc diện quy mô lớn). Thuế được tính trên doanh thu nên không việc yêu cầu kê khai chi phí là không cần thiết.
Hơn nữa, yêu cầu kê khai chi tiết về giá vốn, chi phí nhân công, điện, nước, vận chuyển, tiếp thị quảng cáo sẽ tạo ra gánh nặng lớn với các cá nhân do mô hình quản lý của các cá nhân này vô cùng đơn giản, khó tách bạch cũng như xác định chính xác các chi phí này.
Do vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo bỏ yêu cầu phải kê khai Mẫu 02-1 với các cá nhân không kê khai nộp theo phương pháp kê khai.
Kiến nghị lùi thời hạn có hiệu lực thêm ba tháng
Tại Điều 4.2 quy định các mức thuế suất khác nhau đối với hai đối tượng là cá nhân cư trú (có mặt ở Việt Nam từ 183 ngày trở lên trong năm, có nơi ở thường xuyên...) và cá nhân không cư trú.
Theo VCCI, các doanh nghiệp phản ánh việc xác định các tiêu chí này trên môi trường điện tử khá khó khăn, phức tạp, đòi hỏi nhiều thông tin khác như thông tin xuất nhập cảnh, đăng ký tạm trú, thường trú, nơi ở… Doanh nghiệp không thể kiểm chứng được những thông tin này nên sẽ gặp rủi ro trong xác định mức thuế.
Do vậy, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc một cơ chế khác. Ví dụ, cá nhân kinh doanh có trách nhiệm xác định trường hợp cư trú hoặc không cư trú. Còn sàn thương mại điện tử sẽ kiểm tra chéo với thông tin như quốc tịch hoặc nơi bán hàng, cung cấp dịch vụ.
Trường hợp có sự sai khác về thông tin như người mang quốc tịch nước ngoài nhưng kê khai là cá nhân cư trú, người Việt Nam nhưng hàng hoá lại nhập khẩu thì sàn thương mại điện tử có trách nhiệm thông báo cho người bán cung cấp tài liệu chứng minh và cơ quan thuế có trách nhiệm xem xét và ra quyết định cuối cùng.
"Quy định này vừa giảm bớt thủ tục hành chính cho người nộp thuế trong khi vẫn kiểm soát tính chính xác tương đối của thông tin", VCCI bày tỏ.
Dự thảo dự kiến có hiệu lực từ tháng 1/4/2025. Theo phản ánh của doanh nghiệp, thời điểm có hiệu lực là tương đối gấp gáp (chỉ còn chưa đầy 2 tháng nữa), trong khi văn bản vẫn đang trong giai đoạn dự thảo.
Theo phản ánh của doanh nghiệp, quy định này là chưa phù hợp vì thời gian có hiệu lực tương đối rất gấp gáp, trong khi doanh nghiệp cần thời gian để xây dựng hệ thống công nghệ thông tin, nhân sự và tuyên truyền cho người bán trên sàn. Do vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo lùi thời hạn hiệu lực của quy định đến ngày 1/7/2025.
