VCCI: Muốn tiên phong tăng trưởng xanh trong khu vực, Chính phủ cần hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận tín dụng xanh, trái phiếu xanh

Sáng 19/3, đã diễn ra Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF) thường niên 2023 với chủ đề Doanh nghiệp đồng hành cùng Chính phủ trong thúc đẩy tăng trưởng xanh. Diễn đàn có sự tham dự của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc các bộ ngành và đại diện các hiệp hội, cộng đồng doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam.

Phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, năm 2022 là một năm kinh tế thế giới đầy biến động phức tạp, khó lường và nhiều thách thức đan xen song Việt Nam đã đạt được những kết quả tăng trưởng kinh tế - xã hội quan trọng, khá toàn diện trên nhiều lĩnh vực.

Tăng trưởng xanh là cơ hội để Việt Nam tiên phong

Môi trường đầu tư, kinh doanh tiếp tục được cải thiện, phát triển doanh nghiệp có nhiều khởi sắc. Vị trí của Việt Nam trên hàng loạt các bảng xếp hạng đã có những bước tiến đáng kể, nhiều tổ chức quốc tế nhận định Việt Nam là "điểm sáng trong bức tranh xám màu" của kinh tế toàn cầu.

Nhận thức được tầm quan trọng của tăng trưởng xanh, Việt Nam đã sớm tiếp cận với mô hình phát triển xanh và bền vững. Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ ban hành: Chiến lược tăng trưởng xanh quốc gia giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030; Đề án phát triển kinh tế tuần hoàn.

Những năm gần đây, nhận thức của cộng đồng doanh nghiệp về vai trò của mình trong chiến lược tăng trưởng xanh quốc gia đã được nâng lên rõ rệt, từng bước thay đổi hành vi và có nhiều hành động thiết thực đóng góp vào thực hiện tăng trưởng xanh.

Với hoạt động sản xuất kinh doanh, nhiều doanh nghiệp đã và đang lấy kinh doanh “xanh” là chiến lược và lợi thế cạnh tranh; từ sử dụng năng lượng sạch, nguyên vật liệu thân thiện môi trường, ủng hộ các hoạt động trách nhiệm xã hội, đến đầu tư nghiêm túc vào những dây chuyền sản xuất hiện đại, công nghệ cao, thân thiện môi trường, sử dụng ít tài nguyên, năng lượng, giảm thiểu chất thải và khí thải…

Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển mới, nhiều thách thức khó khăn nhưng cũng mở ra không ít cơ hội. Với tầm nhìn xa, hoài bão lớn, quyết tâm cao, Việt Nam đặt mục tiêu trở thành nước phát triển có thu nhập cao vào năm 2045.

Bộ trưởng nhấn mạnh, với Việt Nam, tăng trưởng xanh không chỉ là lựa chọn tất yếu mà còn là cơ hội để trở thành quốc gia tiên phong trong khu vực, bắt kịp xu thế phát triển của thế giới.

Ông Thomas Jacobs, Giám đốc Quốc gia IFC cho biết, ông đánh giá cao cam kết của Chính phủ Việt Nam tại COP 26. Để đạt được các mục tiêu đặt ra, Việt Nam cần đẩy mạnh chuyển đổi năng lượng, bảo vệ môi trường, đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ của khu vực công và tư để đảm bảo nguồn lực tài chính cần thiết. Cộng đồng doanh nghiệp có sự quan tâm, mong muốn đầu tư vào các lĩnh vực chuyển đổi xanh tại Việt Nam.

Hỗ trợ DN tiếp cận nguồn vốn xanh

Đóng góp ý kiến tại diễn đàn, ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng thư ký kiêm Trưởng Ban Pháp chế đại diện Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) kiến nghị, Chính phủ cần có chính sách thu hút sự tham gia của người dân, doanh nghiệp hướng tới kinh tế xanh bằng việc khuyến khích họ tham gia đóng góp ý kiến, hoàn thiện các văn bản pháp luật, xây dựng thêm các chính sách ưu đãi cho nhà đầu tư, tăng cường khả năng tiếp cận nguồn vốn cho tăng trưởng xanh cho doanh nghiệp,...

Thực tế đã cho thấy việc tăng cường sự tham gia của doanh nghiệp, người dân trong quá trình tham vấn xây dựng hoàn thiện chính sách, pháp luật góp phần quan trọng cho việc nâng cao, cải thiện chất lượng quy định pháp luật. Cùng với đó, là nâng cao tính khả thi của quy định trong quá trình triển khai thực thi trên thực tế, ông Tuấn cho biết.

Ngoài ra, Chính phủ cần khuyến khích việc xây dựng và hoàn thiện thể chế, chính sách về tăng trưởng xanh, các chính sách khuyến khích, ưu đãi nhà đầu tư, doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ cao, công nghệ sạch.

Trong đó, tập trung vào xây dựng khung chính sách, đa dạng hóa các chính sách ưu đãi đối với các doanh nghiệp, nhà đầu tư, dự án xanh. 

Về nguồn vốn cho doanh nghiệp, một trong những vấn đề đang "tắc nghẽn" hiện nay, ông Tuấn cho rằng, các cơ quan nhà nước cần xây dựng cơ chế để thúc đẩy hơn nữa các chương trình tín dụng xanh từ các tổ chức tài chính trong và ngoài nước.

Các chương trình tín dụng này sẽ ưu tiên cho các dự án có mô hình tăng trưởng xanh, tạo điều kiện thuận lợi cho các công cụ tài chính xanh như tín chỉ carbon, trái phiếu xanh, thị trường mua bán carbon. 

Triển khai Chỉ số Xanh cấp tỉnh

VCCI cũng kiến nghị cần theo dõi, đánh giá thực thi chính sách về kinh tế xanh, phát triển bền vững ở cấp địa phương. Theo đó, VCCI sẽ triển khai đánh giá Chỉ số Xanh cấp tỉnh (PGI).

“Đây là bộ chỉ số độc lập đánh giá môi trường kinh doanh xanh cấp tỉnh, mức độ tuân thủ pháp luật về môi trường, thực trạng ứng dụng công nghệ thân thiện môi trường của các doanh nghiệp tại địa phương, trình độ quản lý và ứng xử với môi trường của doanh nghiệp, mức độ quan tâm, chính sách khuyến khích hoạt động đầu tư xanh của chính quyền địa phương và nhiều vấn đề quan trọng liên quan đến môi trường”, ông Đậu Anh Tuấn cho biết tại VBF 2023.

Việc xây dựng, công bố Chỉ số Xanh cũng nhằm cung cấp thông tin cho các cơ quan Nhà nước trung ương và địa phương sử dụng trong hoạch định chính sách về đầu tư và môi trường, trong điều hành, quản lý nhà nước; thúc đẩy tiến trình chuyển đổi xanh của các địa phương.

“Chỉ số Xanh cấp tỉnh sử dụng cách tiếp cận từ dưới lên đã đạt nhiều thành công qua Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh PCI”, Phó tổng thư ký VCCI làm rõ trong bài phát biểu tại VBF 2023.