VAFI cảnh báo mất 1 tỉ USD khi SCIC bán vốn Vinamilk nhiều lần

VAFI cảnh báo mất 1 tỉ USD khi bán vốn theo cách SCIC. Ảnh TL TBKTSG

Đó là quan điểm của Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) trong văn bản vừa gửi Bộ Tài chính và Tổng Công ty Đầu tư & Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC).

VAFI nhắc lại chỉ đạo của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: "Nhà nước không đi bán bia, bán sữa và phải bán cổ phần theo nguyên tắc đạt hiệu quả cao nhất". Theo hiệp hội này, SCIC đã không làm theo đúng tinh thần chỉ đạo và sẽ thất thoát 1 tỉ USD nếu làm theo phương án bán vốn của Vinamilk (VNM) thành như hiện nay.

Cụ thể, SCIC chọn phương án bán cổ phần Nhà nước tại Vinamilk chia thành nhiều đợt và đợt đầu chỉ bán 20% cổ phần nhà nước tương đương 9% vốn điều lệ. Trong khi, VAFI gợi ý nên bán 1 lần toàn bộ số cổ phần Nhà nước chiếm 45% vốn điều lệ VNM.

VAFI cho rằng phương án của SCIC sẽ hạn chế sức cầu, sự cạnh tranh trong việc đấu giá dẫn đến giá bán VNM sẽ rất thấp. Còn nếu bán toàn bộ vốn một lần, để mua được toàn bộ lô cổ phần 45%/vốn điều lệ, nhà đầu tư chiến lược phải bỏ giá cao hơn giá đang giao dịch niêm yết.

"Dự kiến giá đấu thành công không thấp hơn 25% so với giá niêm yết, tức là giá VNM được định giá khoảng trên 11,5 tỉ USD và Nhà nước sẽ thu được hơn 5 tỷ USD", VAFI đánh giá.

Trong khi đó, giá trị doanh nghiệp của VNM hiện nay là hơn 9 tỉ USD, nếu bán đợt đầu theo phương án của SCIC, nhà nước thu về khoảng trên 800 triệu USD.

Hiệp hội này phân tích, nếu mua trọn lô cổ phần tương đương 45% vốn điều kệ, nhà đầu tư mới sẽ nắm giữ được cổ phần chi phối của VNM. Các nhà đầu tư tài chính mới cũng tham gia đấu giá và như vậy lượng cầu tham gia có thể gấp nhiều lần so với phương án của SCIC.

Ngược lại, nếu bán cổ phần theo phương án chia thành nhiều đợt của SCIC, đợt 1 chỉ bán có 20% cổ phần Nhà nước tại Vinamilk, tương ứng 9% vốn điều lệ. Các nhà đầu tư sẽ không quan tâm đến thương vụ này vì với số cổ phần 9% vốn rất nhỏ, họ chỉ là cổ đông thiểu số hay là cổ đông tài chính, họ có rất ít quyền về quản trị doanh nghiệp.

VAFI đánh giá, với quy mô thị trường VN còn nhỏ, hiện nhà đầu tư nước ngoài không khó mua cổ phiếu VNM ở số lượng không lớn và thực tế tỷ trọng nắm giữ của nhà đầu tư nước ngoài đã giảm xuống còn 48%.

Hiệp hội này đánh giá, chỉ có F&N Dairy Investment là một cổ đông hiện hữu của Vinamilk với 11% vốn điều lệ là đối tượng tiềm năng tham gia phương án mua cổ phần từng đợt của SCIC. Nếu mua thêm 9%, họ sẽ nâng sở hữu 19%, tương ứng việc chi phối công ty nhiều hơn. "Phương án này vô tình có lợi cho F&N, giúp họ dễ dàng thành cổ đông mà không mất nhiều chi phí. Khi F& N đã nắm được tỷ trọng cổ phần phủ quyết thì sẽ làm e ngại sư tham gia của đối tác chiến lược khác", VAFI nhận định.

Do đó, khi tiếp tục bán vốn đợt 2, dù bán cả 35% hay tiếp tục chỉ bán 9% và chia thành nhiều đợt, nhà đầu tư cũng không còn mặn mà với thương vụ này nữa.

Dù đợt 2 bán hết 35% vốn điều lệ, thì tỉ trọng không hấp dẫn bằng 45% vì nhà đầu tư mới chưa hẳn nắm được quyền quản trị doanh nghiệp do F&N có thể nắm quyền phủ quyết.

Hơn nữa, hiệu ứng bán 9% VNM sẽ được nhân rộng và tiến trình cổ phần hóa DNNN sẽ diễn ra chậm chạp và nhà nước sẽ thất thu lớn ngân sách do ít thu hút được đông đảo các nhà đầu tư chiến lược tham gia, VAFI lo ngại.