Ukraine đã đẩy mạnh tận dụng tiền ảo như thế nào khi xung đột với Nga leo thang?

Đó là một kế hoạch được triển khai vội vàng vào ngày thứ 2 Nga thực hiện chiến dịch quân sự tại Ukraine. Ông Mykhailo Fedorov, Bộ trưởng chuyển đổi số của Ukraine tìm đến cộng sự của mình và yêu cầu ông lập một ví chính thức của chính phủ có thể nhận thanh toán bằng tiền mã hoá.

Khi hàng dài người đợi bên ngoài các điểm rút tiền mặt và siêu thị ở Kyiv, ông Alex Bornyakov, Thứ trưởng bộ chuyển đổi số, biết rằng ông cần hành động nhanh hơn.

"Các ngân hàng của chúng tôi bị hạn chế, việc sử dụng tiền pháp định bị giới hạn và chúng tôi đang dần hết nguồn cung", ông nói. "Ngay cả khi bạn có thể thanh toán bằng tiền pháp định, việc chuyển tiền vẫn mất vài ngày để người nhận nhận được tiền. Ở thế giới tiền mã hoá, quá trình này chỉ tốn vài phút".

Ukraine đón nhận tiền mã hoá ngay cả trước khi căng thẳng nổ ra với Nga. Quốc gia này xếp thứ 4 trong danh sách các quốc gia đón nhận tiền mã hoá rộng rãi nhất, theo một báo cáo mà Chainalysis.

Thế nhưng căng thẳng với Nga là chất xúc tác để thúc đẩy tham vọng xây dựng một nền kinh tế sáng tạo và thân thiện với công nghệ blockchain của chính phủ. Tham vọng này được dẫn dắt bởi một nhóm lãnh đạo trẻ, quan tâm đến công nghệ: ông Fedorov 31 tuổi, ông Bornyakov 40 tuổi và Thủ tướng Volodymyr Zelensky 44 tuổi.

Chính phủ Ukraine đã kêu gọi được hơn 100 triệu USD giá trị quyên góp dưới dạng tiền mã hoá kể từ khi căng thẳng với Nga nổ ra. Mặc dù con số này vẫn là rất nhỏ khi so sánh hàng tỷ USD viện trợ Ukraine nhận được từ chính phủ các nước Phương Tây và IMF, ông Bornyakov cho rằng tiền mã hoá là một công cụ quan trọng trong giai đoạn xung đột nhờ sự linh hoạt và tốc độ của nó.

"Đây là một thành tựu lớn của chính phủ với những lãnh đạo trẻ. Chúng tôi nhiệt thành hơn và sẵn sàng chấp nhận thay đổi", ông Bornyakov chia sẻ. Vị lãnh đạo này nói thêm rằng đây chính là thái độ mà ông tin rằng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện các chính sách liên quan đến tiền mã hoá.

Sự ủng hộ tiền mã hoá của Ukraine tiến thêm một bước nữa vào tuần trước khi chính phủ thông qua một khung pháp lý để thúc đẩy ngành công nghiệp này.

Các sàn giao dịch tiền mã hoá lúc này được cho phép hoạt động tại Ukraine, người dùng được bảo vệ khỏi nguy cơ lừa đảo và Ngân hàng Quốc gia Ukraine cũng như Uỷ ban thị trường chứng khoán và cổ phiếu quốc gia được đề cử là các cơ quan điều hành. Nguồn tin thậm chí nói thêm với Financial Times rằng Ngân hàng Quốc gia Ukraine có kế hoạch ra mắt đồng tiền số của riêng mình.

Chính phủ Ukraine đã dùng một nửa giá trị tiền mã hoá nhận được để trang bị thêm áo chống đạn, thực phẩm, mũ bảo hộ và vật phẩm y tế. Ukraine chọn cách dùng số tiền quyên góp này cho các trang thiết bị không làm nguy hại đến tính mạng con người để không làm chùn bước những người đóng góp trong tương lai.

Cùng thời điểm, chính phủ cũng hành động nhanh chóng trong việc đạt được các thoả thuận mới với các đơn vị cung ứng quân sự để họ lần đầu chấp nhận thanh toán bằng tiền mã hoá.

Michael Chobanian, người sáng lập sàn giao dịch tiền mã hoá Kyna và chủ tịch Hiệp hội Blockchain Ukraine, cũng hợp tác với chỉnh phủ để tăng quy mô các nỗ lực liên quan đến tiền số. Một số đơn vị khác cũng tham gia vào dự án này bao gồm sàn giao dịch FTX và nền tảng Everstake.

"Chúng tôi là một hệ thống ngân hàng song song cho đất nước", ông Chobanian nói. "Chúng tôi không quan tâm ai đang hỗ trợ mình lúc này, dù là hacker hay tội phạm tiền số, miễn là họ gửi tiền cho chúng tôi", ông nói thêm.

Khi xung đột tiếp tục leo thang, chính phủ cũng tinh chỉnh cách tiếp cận của mình. Tuần này, chính phủ ra mắt website Aid for Ukraine để nhận các khoản quyên góp bằng 9 đồng tiền mã hoá khác nhau gồm bitcoin, ether, tether, solana và dogecoin. Trước đó, chính phủ cũng chia sẻ địa chỉ ví mã hoá chính thức của mình trên Twitter.

Thế nhưng những vụ lừa đảo tiền mã hoá trá hình hoạt động gọi vốn cho Ukraine cũng bắt đầu xuất hiện nhiều trên mạng xã hội và các ứng dụng nhắn tin như Telegram.

Bà Lisa Cameron, một nghị sĩ Anh, nói rằng xung đột đã cho thấy "cách tiền điện tử có thể trở thành một động lực tốt vào thời điểm khủng khiếp này trong lịch sử".

"Thế nhưng vẫn còn những quan ngại thực sự liên quan đến việc mảng này chưa được điều hành và người Nga cũng có thể dùng nó để vượt qua các lệnh trừng phạt", bà nói thêm.

Thế nhưng, chính phủ Ukraine cũng có những sai lầm nhỏ trong quá trình tìm cách tốt nhất để ứng dụng tiền số trong tình hình hiện tại.

Đầu tháng này, chính phủ cho biết sẽ cảm ơn những người ủng hộ tới ví tiền mã hoá dưới hình thức airdrop (hình thức khi NFT và các token khác được tặng cho nhà đầu tư để khuyến khích thêm sự ủng hộ). Dù vậy, vài giờ sau đó, ông Fedorov huỷ dự án này "sau khi cân nhắc cẩn trọng".

Trên mạng xã hội, cộng đồng tiền mã hoá gọi đây là đợt "rug pull tốt nhất trong lịch sử". Rug pull là khái niệm để chỉ khi một ai đó huỷ một dự án NFT hứa hẹn sau khi các nhà đầu tư đăng ký và sau đó ôm tiền biến mất.

Động thái tiếp theo của Ukraine có thể là trở thành quốc gia đầu tiên có một bộ sưu tập NFT chính thức. Ukraine lên kế hoạch ra mắt một series NFT có tên Meta History: Museum of War. Bộ sưu tập này sẽ có thêm một token mỗi ngày kèm theo một tác phẩm nghệ thuật gắn liền với một câu chuyện tin tức.

"Đây là lần đầu tiên sức mạnh của tiền mã hoá được sử dụng theo cách này", Sergey Vasylchuk, người sáng lập của Everstake, nói. "Việc đón nhận rộng rãi lúc này là không thể tránh được".