Trung Quốc: Sẵn sàng cùng Mỹ giải quyết êm thấm cho Afghanistan, nhưng ông Biden phải nhượng bộ

Hôm 16/8, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã lần lượt thực hiện các cuộc điện đàm cùng Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Nga Sergey Lavrov cũng như người đồng cấp từ Pakistan, Anh và Thổ Nhĩ Kỳ để tìm hướng xử lý cuộc khủng hoảng tại Afghanistan.

Ngoài ra, ông Blinken còn trao đổi về cuộc chính biến tại đất nước Nam Á với Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg và đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell, theo SCMP.

Mỹ phải nhượng bộ nếu muốn Trung Quốc giúp Afghanistan

Trong khi Bộ Ngoại giao Mỹ cung cấp rất ít thông tin về cuộc điện đàm giữa ông Blinken và người đồng cấp Trung Quốc, truyền thống nhà nước Trung Quốc cho biết Bắc Kinh sẵn sàng hợp tác, nhưng Washington cần phải giảm bớt sức ép đối với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Chia sẻ với Xinhua, Ngoại trưởng Vương Nghị cho hay: "Trung Quốc sẵn sàng liên lạc và đối thoại với Mỹ để tìm hướng giải quyết êm thấm cho vấn đề Afghanistan, ngăn chặn nội chiến hoặc thảm họa nhân đạo xảy ra, cũng như để ngăn cản Afghanistan trở thành nơi sinh sôi và trú ẩn cho khủng bố..."

Phiến quân Taliban đã nắm quyền kiểm soát Afghanistan vào đầu tuần này, chấm dứt hai thập kỷ hỗ trợ mà chính phủ Mỹ dành cho chính quyền đất nước Nam Á này.

Chiều ngày 16/8, Tổng thống Joe Biden đã có bài phát biểu để bảo vệ quyết định rút quân đội Mỹ khỏi Afghanistan sau cuộc sơ tán hỗn loạn các nhà ngoại giao của nước này hồi cuối tuần.

Ngoại trưởng Vương Nghị nói thêm, những gì xảy ra tại Afghanistan "một lần nữa chứng minh việc áp dụng máy móc một mô hình nước ngoài vào một quốc gia có lịch sử, văn hóa và hoàn cảnh khác biệt sẽ chỉ dẫn đến thất bại".

"Một chế độ không thể trụ vững nếu không có sự ủng hộ của người dân. Quyền lực áp đảo và các biện pháp quân sự sẽ chỉ dẫn đến nhiều thắc mắc trong lòng dân chúng", ông Vương tiếp tục.

Ngoại trưởng Vương Nghị nhắc lại lập trường của Bắc Kinh về quan hệ song phương, nói rằng Trung Quốc và Mỹ nên phối hợp giải quyết các thách thức toàn cầu cũng như một số vấn đề nóng của khu vực.

Tuy nhiên, ông Vương cảnh báo Washington không nên kỳ vọng vào sự hợp tác của Bắc Kinh nếu họ cố tình kiềm chế Trung Quốc và làm tổn hại lợi ích của đất nước tỷ dân.

"Mỹ không nên một mặt cố tình kiềm chế và đàn áp Trung Quốc để gây hại đến lợi ích hợp pháp của chúng tôi, đồng thời vẫn trông chờ Trung Quốc hỗ trợ và chìa tay ra giúp đỡ. Thứ logic này không bao giờ tồn tại trong quan hệ quốc tế", ông Vương nhấn mạnh.

Ở diễn biến khác, cũng hôm 16/8, Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đã tổ chức một cuộc họp liên quan đến cuộc chính biến tại Afghanistan.

Trong khi hội đồng này yêu cầu chấm dứt bạo lực ở đất nước Nam Á và bảo vệ quyền lợi của phụ nữ cũng như trẻ em gái, thì Trung Quốc lại đổ lỗi cho Mỹ về quyết định rút quân, vốn tạo tiền đề để Taliban thâu tóm Afghanistan.

Ông Cảnh Sảng, Phó Đại sứ Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc, cho hay: "Sự hỗn loạn hiện nay ở Afghanistan có liên đới trực tiếp đến việc Mỹ và NATO rút quân một cách vội vàng khỏi nước này".

"Mỹ và NATO nên nghiêm túc thực hiện các cam kết của họ trong việc củng cố hòa bình, hòa giải và tái thiết ở Afghanistan, cũng như đóng vai trò xây dựng ở đây", Nikkei Asia dẫn lời ông Cảnh nhấn mạnh.

Dù chỉ trích Mỹ, ông Cảnh Sảng vẫn kêu gọi cộng đồng quốc tế tăng cường hỗ trợ nhân đạo cho Afghanistan và các quốc gia láng giềng đang phải tiếp nhận một số lượng lớn người dân Afghanistan tháo chạy khỏi đất nước.