Trung Quốc mời chào các tỷ phú tham gia cuộc đua AI với Mỹ

"Trò chơi Vương quyền"

Các tỷ phú, kỹ sư bậc trung và cựu nhân viên doanh nghiệp ngoại tại Trung Quốc đang mang trong mình một tham vọng chung, đó là đánh bại đối thủ địa chính trị của Bắc Kinh trong lĩnh vực công nghệ có thể định đoạt vị thế toàn cầu.

Trong số đó có ông Wang Xiaochuan, người sáng lập và sau đó đã bán công ty tìm kiếm Sogou cho Tencent với giá 3,5 tỷ USD. Ông Wang gia nhập cuộc đua sau khi ChatGPT của OpenAI gây bão trên mạng xã hội hồi tháng 11 năm ngoái.

Cùng với ông Wang, hàng loạt nhà khoa học, nhà tài chính và lập trình viên của Trung Quốc dự kiến sẽ giúp rót khoảng 15 tỷ USD vào lĩnh vực AI trong năm nay.

Ông Wang đã hành động nhanh chóng khi cơ hội xuất hiện. Vào tháng 4, ông thành lập startup mới có tên Baichuan và huy động thành công 50 triệu USD vốn hạt giống. Hai tháng sau, công ty của ông cho ra mắt một mô hình ngôn ngữ nguồn mở và nó đang được sử dụng bởi các nhà nghiên cứu tại hai trường đại học danh giá nhất Trung Quốc.

Ông Wang nói với Bloomberg: “Chúng tôi đều nghe thấy tiếng còi khởi động cuộc đua. Trung Quốc vẫn chậm hơn Mỹ ba năm, nhưng chúng tôi có thể không cần đến ba năm để bắt kịp họ”.

Cuộc đua AI có ý nghĩa lớn đối với xung đột giữa Bắc Kinh và Washington. Các nhà phân tích và doanh nhân cấp cao tin rằng AI sẽ định hình những thủ lĩnh công nghệ trong tương lai, giống như cuộc cách mạng Internet và smartphone đã tạo ra nhóm các gã khổng lồ công nghệ toàn cầu.

Hơn nữa, AI có thể cải tiến các ứng dụng phục vụ cho quân đội, đồng nghĩa với việc công nghệ này có khả năng thay đổi cán cân địa chính trị.

Các lệnh trừng phạt của Mỹ và yêu cầu kiểm soát dữ liệu chặt chẽ của các nhà chức trách sẽ cản trở khả năng doanh nghiệp Trung Quốc bắt kịp với Mỹ về AI. Các khoản đầu tư vào AI của Mỹ cũng lớn hơn hẳn Trung Quốc.

Công ty tư vấn Preqin cho biết quy mô các khoản đầu tư AI của Mỹ trong vòng 12 tháng tính đến tháng 6 năm nay lên đến 26,6 tỷ USD, còn của Trung Quốc là 4 tỷ USD.

Bắc Kinh cũng hiểu rằng AI sẽ đóng vai trò quan trọng để duy trì uy thế của Trung Quốc và nhiều khả năng sẽ huy động nguồn lực quốc gia để thúc đẩy sự tiến bộ.

Theo tờ Bloomberg, cảm nhận chung ở Trung Quốc là chính phủ đang khuyến khích việc nghiên cứu AI. 

Đối với các doanh nghiệp công nghệ Trung Quốc, AI là một mỏ vàng tiềm năng. Không ai muốn bỏ lỡ “thời khắc iPhone” của thời đại ngày nay, theo cách ví von của CEO Nvidia. 

Ông Daniel Ives, nhà phân tích cấp cao tại Wedbush Securities, bình luận: “Cuộc chạy đua AI đang diễn ra ở cả Mỹ và Trung Quốc. Ngành công nghệ Trung Quốc phải hoạt động trong môi trường kiểm soát chặt chẽ hơn Mỹ, do đó họ gặp bất lợi trong ‘Trò chơi Vương quyền’ này.

Wedbush ước tính AI sẽ mở ra một thị trường trị giá 800 tỷ USD trong thập kỷ tiếp theo, và chúng ta mới chỉ ở trong giai đoạn đầu”.

Quyết tâm bắt kịp OpenAI của các doanh nghiệp Trung Quốc được thể hiện rõ rệt qua việc các đại gia như Baidu, SenseTime Group và Alibaba cho ra mắt chatbot AI chỉ trong vài tháng.

Lửa thử vàng, gian nan thử sức

Một số tên tuổi lớn nhất ngành công nghệ Trung Quốc đã gia nhập cuộc chơi, bao gồm ông Wang Changhu, cựu Giám đốc AI Lab của công ty mạng xã hội ByteDance; ông Zhou Bowen, cựu Giám đốc bộ phận AI và điện toán đám mây của công ty thương mại điện tử JD.com; tỷ phúWang Huiwen, nhà đồng sáng lập nền tảng mua sắm Meituan; và nhà đầu tư mạo hiểm Kai-fu Lee, người nổi danh khi sớm đầu tư vào Baidu.

Ông Zhang Yaqin, cựu Giám đốc Baidu, nay là người đứng đầu Viện Nghiên cứu Công nghiệp AI của Đại học Thanh Hoa, nói với tờ truyền thông Trung Quốc vào tháng 3 rằng các nhà đầu tư tìm kiếm ông gần như mỗi ngày.

Ông Wang Changhu, trưởng nhóm nghiên cứu tại Microsoft Research trước khi gia nhập Bytedance vào năm 2017, cho biết hàng chục nhà đầu tư đã tiếp cận ông trên WeChat chỉ trong một ngày khi ông chuẩn bị thành lập startup về AI tạo sinh.

Ông Wang nói với tờ Bloomberg: “Đây là cơ hội 10 năm có một để các startup tạo ra những công ty sánh ngang với những gã khổng lồ”.

Doanh nghiệp Trung Quốc đang tìm cách phát triển ứng dụng tích hợp AI, từ chatbot giúp các nhà sản xuất theo dõi xu hướng tiêu dùng cho đến công cụ thông minh để ghi chép và phân tích các cuộc họp.

Tuy nhiên cho tới nay, các bản demo cho thấy hầu hết doanh nghiệp Trung Quốc vẫn còn một chặng dường dài nữa mới thành công. Những người hoài nghi chỉ ra rằng muốn đổi mới thì doanh nghiệp phải khám phá và thử nghiệm tự do như ở Mỹ.

Ông Grant Pan, Giám đốc Tài chính của Noah Holdings, tập đoàn đầu tư vào hàng trăm quỹ tại Trung Quốc, nhận xét: “Các nhà đầu tư đang mải mê theo đuổi khái niệm AI. Tuy nhiên, ứng dụng thương mại và tác động tới chuỗi công nghiệp của các sản phẩm tạo ra từ công nghệ AI vẫn chưa thực sự rõ ràng”.

Thêm nữa, để huấn luyện các mô hình AI lớn, doanh nghiệp cần chipset mạnh mẽ từ Nvidia và AMD, nhưng Washington đã cấm bán chúng sang Trung Quốc. Tuy vậy, những trở ngại trên không dập tắt được quyết tâm của các doanh nhân Trung Quốc trong việc bắt kịp và vượt mặt Mỹ về AI.

Ông Wang cho biết startup Baichuan của ông đang xoay xở với chip A800 của Nvidia, và sẽ mua thêm mẫu chip H800 trong tháng 6.

Những người khác, ví dụ như ông Lan Zhenzhong, người sáng lập công ty Westlake Xinchen được Baidu đầu tư, sử dụng phương pháp hỗn hợp tốn kém.

Westlake sử dụng chưa đến 1.000 GPU để huấn luyện mô hình, sau đó triển khai các dịch vụ đám mây trong nước để duy trì chương trình. Ông Lan cho biết chi phí thuê chip A100 từ các dịch vụ đám mây “rất đắt”, vào khoảng 7 đến 8 nhân dân tệ mỗi giờ, nhưng ông vẫn chấp nhận.