Trung Quốc hạn chế xuất khẩu 7 loại đất hiếm, đe doạ siết chặt nguồn cung toàn cầu

Trung Quốc đã tăng cường sử dụng các khoáng sản thiết yếu như một vũ khí thương mại với lệnh hạn chế xuất khẩu đất hiếm sang Mỹ mới đây.

Động thái này đe doạ sẽ làm rung chuyển nguồn cung toàn cầu của các vật liệu quan trọng trong sản xuất công nghệ cao, trải dài trên nhiều sản phẩm từ xe điện cho đến vũ khí.

Là một phần trong chính sách trả đũa thuế quan đối ứng của Tổng thống Mỹ Donald Trump, Trung Quốc hôm 4/4 thông báo họ sẽ thắt chặt kiểm soát xuất khẩu đối với 7 loại đất hiếm gồm scandium, dysprosium, gadolinium, terbium, lutenium, samarium và yttrium.

Hiện tại, Trung Quốc là nhà cung ứng đất hiếm lớn nhất thế giới. Theo Cục Khảo sát Địa chất Mỹ, Trung Quốc chiếm gần 70% sản lượng đất hiếm của thế giới. Ưu thế này từ lâu đã được coi là một vũ khí địa chính trị tiềm tàng do Mỹ phụ thuộc vào nguồn cung của Trung Quốc.

Trong hai năm qua khi căng thẳng thương mại với Mỹ leo thang, Trung Quốc đã triển khai các biện pháp hạn chế tương tự đối với những khoáng sản thiết yếu khác như gallium, gernamnium, graphite và antinomy.

Các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới nhất không phải là lệnh cấm toàn diện, nhưng bất kỳ lô hàng nào xuất khẩu ra nước ngoài đều phải chịu sự giám sát chặt chẽ hơn về người mua và lý do mua, theo Bloomberg.

Trước đó, các kim loại khác đã chứng kiến khối lượng xuất khẩu tụt mạnh xuống mức 0 sau khi Trung Quốc triển khai các biện pháp hạn chế, bởi các nhà xuất khẩu cần thời gian xin giấy phép từ cơ quan chính phủ.

Trong một lưu ý, các nhà phân tích từ Citic Securities cảnh báo: “Các biện pháp xuất khẩu mới có thể siết chặt hơn nữa nguồn cung toàn cầu. Chính sách này bảo vệ lợi ích an ninh quốc gia của Trung Quốc và củng cố giá trị chiến lược khi đầu tư vào chuỗi công nghiệp đất hiếm”.

Một số chuyên gia khác lưu ý trong danh sách hạn chế mới không có hai loại đất hiếm phổ biến nhất là neodymium và praseodymium. Chúng được sử dụng trong các nam châm mạnh, một trong những ứng dụng nổi tiếng nhất của đất hiếm.

“Không giống với 7 loại đất hiếm bị hạn chế xuất khẩu, hai loại này [neodymium và praseodymium] có sẵn bên ngoài Trung Quốc. Vì vậy, tác động của biện pháp kiểm soát xuất khẩu có thể giảm bớt”, Giáo sư David Abraham thuộc Đại học Boise State cho hay.

Chia sẻ với Bloomberg, vị giáo sư giải thích rằng Trung Quốc có thể đang tạm thời loại trừ hai loại đất hiếm kể trên để đưa vào các biện pháp hạn chế trong tương lai.

Theo tuyên bố của Hiệp hội Công nghiệp Kim loại màu Trung Quốc vào ngày 6/4, các hạn chế xuất khẩu mới nhất sẽ không gây hại đến sự ổn định của chuỗi cung ứng quốc tế.

“Miễn là các doanh nghiệp không tham gia vào hoạt động gây tổn hại đến chủ quyền, an ninh và lợi ích phát triển của Trung Quốc, thì các biện pháp xuất khẩu sẽ không ảnh hưởng đến hoạt động và giao thương bình thường của họ”, cơ quan này nhấn mạnh.