Triển vọng thị trường năng lượng không quá mức bi đát

Một cơ sở lọc dầu ở gần al-Khurj, phía nam thủ đô Riyadh của Saudi Arabia. Ảnh: AFP/ TTXVN

Giữa bối cảnh giá dầu tăng đột ngột trong tuần qua đã làm dấy lên những lo ngại về khả năng thiếu hụt nguồn cung, các nhà phân tích lại tỏ ra bình tĩnh hơn và cho rằng triển vọng thị trường năng lượng không quá mức bi đát như nhiều người lo sợ.

Sau cuộc tấn công bất ngờ ngày 14/9 vào các cơ sở dầu mỏ quan trọng của Saudi Arabia khiến sản lượng dầu của nước này giảm một nửa, giá dầu Brent đã tăng hơn 15% chỉ trong một ngày và vượt mức 70 USD/thùng.

Kể từ đó, giá dầu đã bình ổn hơn và kết thúc tuần giao dịch ngày 20/9 ở quanh mức 65 USD/thùng.

Cuộc tấn công trên đã khiến thị tường chao đảo và xuất hiện những nghi ngại về triển vọng nguồn cung dầu cho toàn cầu, cũng như tác động của nó đến tăng trưởng kinh tế thế giới.

Song, giới phân tích đã chỉ ra giữa bối cảnh kinh tế thế giới “hạ nhiệt” và tình trạng dôi dư nguồn cung, khả năng giá dầu đạt ngưỡng 100 USD/thùng tính đến hiện tại vẫn là khá thấp.

Ông Harry Tchilinguirian, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu hàng hóa tại ngân hàng BNP Paribas, giải thích rằng về bản chất, các nền kinh tế thế giới được chuẩn bị tốt hơn để đối phó các cú sốc giá dầu so với những năm 70 của thế kỷ trước.

Khi đó, một loạt biến động địa chính trị tại Trung Đông đã khiến giá dầu thô tăng vọt chỉ sau vài tháng và khiến nhiều nền kinh tế phát triển “gục ngã”.

Lưu ý mới nhất gửi tới khách hàng của ngân hàng Commerzbank cũng có đồng quan điểm. Các nhà kinh tế của Commerzbank cho rằng hiện tại, một cú sốc giá dầu khó có thể dẫn tới những tác động tàn phá tương tự, bởi các quốc gia đã quen với các sự kiện như vậy.

Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là các nền kinh tế đã giảm sự phụ thuộc vào dầu mỏ. Chẳng hạn như mức tiêu thụ dầu ở Mỹ đã tăng từ 17,3 triệu thùng mỗi ngày hồi năm 1973 lên 20,5 thùng/ngày trong năm 2018. Con số này chỉ tiến thêm 18% ngay cả khi Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) thực tế của Mỹ đã tăng 230%.

Còn ở Đức, các hộ gia đình năm 2018 chỉ dành 2,6% tổng các khoản chi tiêu cho nhiên liệu.

Nhiều nền kinh tế khác cũng có những bước tiến lớn trong việc giảm phụ thuộc vào dầu thô, nhờ vào các ngành công nghiệp tiết kiệm năng lượng và các nguồn thay thế như khí đốt tự nhiên hoặc năng lượng tái tạo.

Ngoài ra, thế giới giờ cũng ít phụ thuộc hơn vào một vài nhà sản xuất lớn tại Trung Đông.

Ông Tchilinguirian đề cập đến hoạt động khai thác dầu mỏ tại Biển Bắc từ những năm 1980, hay hoạt động khai thác dầu ngoài khơi bờ biển Tây Phi và Brazil cũng như khai thác dầu cát của Canada.

Mỹ, nước từng phụ thuộc rất lớn vào nguồn dầu nhập khẩu, đã trở thành nhà sản xuất và xuất khẩu lớn trên thế giới nhờ hoạt động khai thác dầu đá phiến.

Giới phân tích cho rằng chính những yếu tố nêu trên sẽ giúp mọi việc “suôn sẻ” hơn trong trường hợp xảy ra những sự kiện gây gián đoạn nguồn cung như cuộc tấn công vào các cơ sở dầu của Saudi Arabia.

Các nhà phân tích cũng lưu ý ngay cả khi giá dầu đạt trên 100 USD/thùng vào giai đoạn từ năm 2011-2014, nó cũng không dẫn đến sự sụp đổ của nền kinh tế thế giới.