Thời sự

TPP-11 mở ra cánh cửa cho các thành viên mới

Nhật Bản mong muốn mở rộng hiệp ước thương mại TPP-11 (còn gọi là CPTPP) mặc dù không phải tất cả bên ký kết đã phê chuẩn.

tpp 11 mo ra canh cua cho cac thanh vien moi

Các bộ trưởng từ các quốc gia thành viên của Hiệp định TPP-11 chụp ảnh tại cuộc họp báo chung ở Tokyo vào ngày 19/1. (Nguồn: Nikkei)

TPP-11 sẵn sàng mở cửa cho các nước tham gia

Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (TPP-11, còn gọi là CPTPP), một hiệp ước thương mại giữa 11 quốc gia Vành đai Thái Bình Dương, đã chính thức mở cửa cho các thành viên mới vào thứ Bảy (19/1) trong một động thái nhằm thúc đẩy thương mại tự do trong bối cảnh Mỹ và Trung Quốc vẫn chìm trong một cuộc chiến thương mại.

Sau khi tổ chức các cuộc hội đàm cấp bộ trưởng đầu tiên tại Tokyo kể từ khi được gọi là TPP-11 có hiệu lực vào ngày 30/12/2018, các bên ký kết đã đồng ý về quy trình phê chuẩn thành viên mới.

Tại cuộc họp TPP-11 ở thủ đô Tokyo vào ngày 19/1, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe nói rằng: "Đối với tất cả quốc gia cộng hưởng với triết lý của chúng tôi và sẵn sàng chấp nhận các tiêu chuẩn cao của TPP-11, cánh cửa đang mở. Tôi mong đợi sự tham gia từ nhiều quốc gia tìm kiếm thương mại tự do và công bằng".

Thủ tướng Nhật phát biểu về TPP-11 hôm 19/1. (Nguồn: Nikkei)

Trong một tuyên bố chung, các bên ký kết TPP-11 cũng cho biết thỏa thuận này "gửi một tín hiệu mạnh mẽ hỗ trợ thương mại tự do".

TPP-11 tạo ra một khối thương mại bao gồm 500 triệu người và 10 nghìn tỉ USD tổng sản phẩm quốc nội (GDP), tương đương khoảng 13% GDP toàn cầu.

Các bên ký kết, bao gồm Nhật Bản, Australia, Canada và Việt Nam, đã cam kết cắt giảm thuế đối với mặt hàng rượu, cá và các sản phẩm nông nghiệp khác, và các quy tắc về yêu cầu lưu trữ dữ liệu đã được soạn thảo để đối phó với các ngành công nghiệp kỹ thuật số đang mở rộng nhanh chóng.

Hiệp ước có hiệu lực gần hai năm sau khi Tổng thống Donald Trump rút Mỹ ra khỏi thỏa thuận.

Mở rộng TPP-11 tới càng nhiều quốc gia càng tốt

Các quốc gia và khu vực từ Thái Lan, Đài Loan đến Colombia và Mỹ bày tỏ sự quan tâm đến việc tham gia TPP-11. Toshimitsu Motegi, Bộ trưởng phụ trách các cuộc đàm phán của Nhật Bản, không bình luận về những quốc gia cụ thể nhưng cho biết trong một cuộc họp báo rằng "mở rộng các quy tắc mới của TPP-11 tới càng nhiều quốc gia và khu vực càng tốt là mục tiêu chung của chúng tôi."

Các cuộc đàm phán với Thái Lan dự kiến bắt đầu sớm nhất là vào mùa xuân này. Motegi cũng đề nghị Nhật Bản sẽ thúc giục Mỹ xem xét quay trở lại TPP. Nhật Bản đã đặc biệt quan tâm đến vai trò của mình như là một phần cốt lõi trong thương mại tự do khi họ chuẩn bị tổ chức hội nghị thượng đỉnh G-20 tại Osaka năm nay.

TPP-11 thêm thành viên mới liệu có dễ

Trong khi mở rộng hiệp ước có thể thúc đẩy hơn nữa hoạt động thương mại, chấp nhận thành viên mới là một quá trình mệt mỏi.

Một quốc gia muốn tham gia cần có sự chấp thuận của tất cả thành viên hiện có, những người thảo luận về vấn đề này trong một ủy ban làm việc.

Ngoài ra, 4 trong số 11 người ký hiện tại gồm Brunei, Chile, Peru và Malaysia hiện vẫn chưa phê chuẩn hiệp ước, một quá trình mà Motegi nói là "ưu tiên hàng đầu".

Nhật Bản nhẫn nại trong một năm thương mại tự do rộng mở

Malaysia, dưới chính quyền mới của Thủ tướng Mahathir Mohamad, vẫn chưa quyết định có phê chuẩn TPP-11 hay không. "Cần có thời gian để đánh giá vì thỏa thuận này đã được thực hiện trong chính phủ nhiệm kỳ trước đó.

Thật công bằng khi chính phủ hiện tại được trao cơ hội để đánh giá thỏa thuận, liệu nó có thực sự mang lại lợi ích thương mại tự do và công bằng cho người dân Malaysia hay không, "Isham Ishak, đại diện Malaysia, người đã tham gia cuộc họp hôm thứ Bảy, nhận định.

Việc TPP-11 có thể tiếp tục chương trình nghị sự tự do hóa hay không sẽ là thước đo cho thấy thương mại tự do sẽ phát triển như thế nào tại thời điểm quan hệ thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, tiếp tục bị bao vây bởi sự không chắc chắn.

Hai nước được cho là đang tiến tới một thỏa thuận sẽ giảm leo thang bổ sung thuế quan đối với hàng nhập khẩu của nhau, nhưng trong khi đó, các thỏa thuận thương mại khu vực liên quan đến hai nước đã bị đình trệ.

Trung Quốc, không phải là thành viên của TPP-11, đang theo đuổi một thỏa thuận thương mại đa phương khổng lồ khác gọi là Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RECP). Nhưng những nỗ lực để kết thúc đàm phán đã bị trì hoãn khi các cuộc đàm phán về mức độ tự do hóa của các thành viên chủ chốt như Ấn Độ phải đối mặt với những khó khăn. Các cuộc đàm phán dự kiến sẽ tăng tốc sau khi Ấn Độ tổ chức cuộc tổng tuyển cử vào tháng 5.

Một kế hoạch đầy tham vọng để thành lập một khối thương mại thậm chí còn lớn hơn trong số 21 thành viên của Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương, bao gồm Mỹ và Trung Quốc, đã bị đình trệ vào năm ngoái khi Washington và Bắc Kinh trao đổi về vấn đề thương mại.