Thu thuế đất theo giá thị trường nhưng đền bù theo giá Nhà nước

Bộ Tài chính vừa có văn bản trả lời cử tri tỉnh Lâm Đồng về vấn đề bất cập trong đề án chống thất thu thuế của các địa phương khi thu thuế đối với giao dịch bất động sản (chuyển nhượng quyền sử dụng đất) thì thu trên cơ sở giá thị trường, còn khi thu hồi đất thì được bồi thường theo giá Nhà nước.

Cử tri cho rằng, tình trạng trên đã phát sinh nhiều quan hệ tranh chấp kéo dài, khiếu kiện đông người gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự tại địa phương.

Trả lời vấn đề này, Bộ Tài chính cho biết, việc bồi thường khi thu hồi đất bằng tiền được tính theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do UBND tỉnh quyết định tại thời điểm thu hồi đất xác định theo phương pháp hệ số điều chỉnh hoặc các phương pháp theo quy định tại Nghị định 44/2014 của Chính phủ theo nguyên tắc căn cứ vào giá đất trên thị trường. 

Cụ thể, Bộ Tài chính dẫn theo quy định của Luật đất đai năm 2013, tại Khoản 2 Điều 74, việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do UBND cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất.

Tại điểm đ, Khoản 4 Điều 114 cũng đã quy định giá đất cụ thể được sử dụng để làm căn cứ “tính tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất”.

Trên cơ sở quy định của Luật Đất đai, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 44/2014 quy định về giá đất, được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định số 01/2017. 

Theo đó, giá đất cụ thể được xác định bằng phương pháp hệ số điều chỉnh giá đất được áp dụng với các trường hợp quy định tại điểm đ, Khoản 4 Điều 114 của Luật Đất đai với các dự án có các thửa đất liền kề nhau, có cùng mục đích sử dụng, khả năng sinh lợi và thu nhập từ việc sử dụng đất tương tự nhau hoặc trường hợp tại khu vực thu hồi đất không bảo đảm yêu cầu về thông tin để áp dụng các phương pháp xác định giá đất quy định tại khoản 1, 2, 3 và 4 Điều 4 Nghị định này để xác định giá đất cụ thể của từng thửa đất. 

Đối với các trường hợp trên, UBND cấp tỉnh quyết định hệ số điều chỉnh giá đất đối với từng loại đất theo dự án hoặc theo khu vực để xác định giá đất tính tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất.

Đồng thời, tại Khoản 1 Điều 15 Nghị định số 44 cũng quy định: Căn cứ nguyên tắc định giá đất quy định tại Điều 112 của Luật Đất đai, phương pháp pháp xác định giá đất quy định tại khoản 1, 2, 3 và 4 Điều 4 Nghị định này và kết quả tổng hợp, phân tích thông tin về thửa đất, giá đất thị trường, UBND cấp tỉnh quyết định giá đất cụ thể.

Cũng tại Nghị định 44, Khoản 1, Điều 18 quy định: Căn cứ vào giá đất phổ biến trên thị trường, điều kiện kinh tế - xã hội ở địa phương và bảng giá đất, UBND cấp tỉnh quy định, quyết định hệ số điều chỉnh giá đất để xác định giá đất cụ thể.

Bộ Tài chính cho biết, trong thời gian tới, Chính phủ đang giao Bộ Tài nguyên và Môi trường tổng kết, đánh giá để báo cáo Chính phủ trình Quốc hội sửa đổi Luật Đất đai, trong đó có nội dung liên quan đến xác định giá đất cho các mục tiêu tính thuế, bồi thường tái định cư,…

“Trên cơ sở quy định pháp luật về đất đai được sửa đổi, Bộ Tài chính sẽ rà soát các văn bản quy phạm pháp luật thuế liên quan đến hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản để sửa đổi, bổ sung, đảm bảo thống nhất, đồng bộ”, văn bản nêu rõ.