Thống nhất trình Quốc hội xem xét dự án cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành

Tiếp tục chương trình phiên họp thứ 32, chiều 17/4, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Tờ trình của Chính phủ về Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc - Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa (Đắk Nông) - Chơn Thành (Bình Phước).

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, trình bày Tờ trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng cho biết, cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành là trục quan trọng kết nối vùng Tây Nguyên với Đông Nam Bộ, Tây Nam Bộ và TP HCM. Tuyến sẽ giải quyết điểm nghẽn về hạ tầng giao thông, tạo không gian phát triển mới, động lực thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh khu vực vùng Đông Nam Bộ và Tây Nguyên.

Theo quy hoạch, cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành có quy mô 6 làn xe. Giai đoạn phân kỳ đầu tư với chiều dài khoảng 128,8 km. Đoạn đi qua địa phận tỉnh Đăk Nông 27,8 km, qua địa phận tỉnh Bình Phước 101 km. Sơ bộ tổng mức đầu tư dự án khoảng 25.500 tỷ đồng, gồm gần 12.800 tỷ đồng vốn Nhà nước, còn lại do nhà đầu tư thu xếp.

Dự kiến, dự án được triển khai thành 5 dự án thành phần. Dự án đầu tiên là cao tốc đoạn Gia Nghĩa - Chơn Thành đầu tư theo phương thức đối tác công - tư (loại hợp đồng BOT), thời gian thu phí hoàn vốn khoảng 18 năm. Bốn dự án thành phần còn lại là thực hiện giải phóng mặt bằng, xây dựng đường gom và cầu vượt ngang qua địa phận các tỉnh Đắk Nông, Bình Phước; triển khai theo hình thức đầu tư công.

“Chính phủ kiến nghị Quốc hội chấp thuận bố trí 8.770 tỷ đồng từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi thường xuyên của ngân sách Trung ương năm 2022 và 1.500 tỷ đồng từ nguồn dự phòng của kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách Trung ương giai đoạn 2021-2025.”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nêu rõ.

Đánh giá kỹ các yếu tố tác động đến tiến độ triển khai 

Thẩm tra về nội dung Chính phủ trình tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, Thường trực Ủy ban Kinh tế nhất trí phương án đầu tư dự án cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành.

Tuy vậy, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế đề nghị ban soạn thảo phân tích rõ hơn các chi phí thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, đặc biệt chi phí liên quan đến việc chuyển mục đích sử dụng rừng và đất lúa của dự án.

Bên cạnh đó, Chính phủ cần thống nhất với nhà đầu tư việc thu xếp vốn cho dự án, tránh phải điều chỉnh chủ trương từ đầu tư theo phương thức đối tác công - tư sang đầu tư công.

Ủy ban Kinh tế cho biết hiện có 2 dự án BOT có cùng hướng tuyến với cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành là BOT Cầu 38 - thị xã Đồng Xoài và dự án nâng cấp mở rộng Quốc lộ 14 đoạn Km817 - Km887, tỉnh Đăk Nông.

Dự án cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành được đầu tư sẽ làm giảm doanh thu và thay đổi phương án tài chính dự kiến ban đầu của các dự án trên. Do đó, Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ bổ sung giải pháp đối với vấn đề này.

Theo quy hoạch, mạng lưới đường bộ cao tốc gồm 41 tuyến với tổng chiều dài khoảng 9.014 km. Cả nước hiện đã đưa vào khai thác khoảng 1.892 km đường cao tốc, đang xây dựng 1.600 km, chuẩn bị đầu tư khoảng 1.267 km. Trong đó, tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông sẽ cơ bản hoàn thành vào năm 2025.

Kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất trình Quốc hội chủ trương đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc - Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa (Đắk Nông) - Chơn Thành (Bình Phước) tại Kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV.

Đồng thời, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị lưu ý cần tiếp tục rà soát để đảm bảo đầu tư dự án phù hợp với các quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, tính toán sơ bộ tổng mức đầu tư và phương án thiết kế sơ bộ đảm bảo tiết kiệm, hiệu quả, đúng quy định pháp luật, tránh ảnh hưởng đến môi trường sinh thái.

"Đánh giá kỹ các yếu tố tác động đến tiến độ triển khai, đặc biệt là việc thu hồi đất, đền bù hỗ trợ tái định cư, việc lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức PPP, khả năng bố trí nguồn lực và khả năng hấp thụ vốn và giải ngân vốn...  Cần có giải pháp xử lý các khó khăn vướng mắc, không để thiếu nguyên vật liệu, bãi đổ thải, các điều kiện đảm bảo khác để hoàn thành dự án bảo đảm chất lượng, đúng tiến độ",  Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh lưu ý. 

Về các cơ chế đặc thù, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản thống nhất trình Quốc hội cho phép dự án áp dụng các cơ chế về tổ chức thực hiện, chỉ định thầu, khai thác khoáng sản làm vật liệu thông thường,…