Thông cửa vào Trung Quốc bằng mác 'made in Việt Nam', sầu riêng tăng giá, thương lái lùng mua tận vườn

Giá sầu riêng tăng cao, ngày nào cũng có thương lái hỏi mua 

Những ngày qua, thông tin Việt Nam ký Nghị định thư về kiểm dịch sầu riêng vào thị trường Trung Quốc đang giúp cho trái sầu riêng trở nên "có giá" hơn với cả người nông dân lẫn người thu mua. 

Theo số liệu của Bộ NN&PTNT, cả nước có khoảng 90.000 ha sầu riêng đang cho thu hoạch với sản lượng 1,3 triệu tấn mỗi năm. Trong đó Đắk Lắk là địa phương đứng thứ hai cả nước (sau Tiền Giang) về diện tích lẫn sản lượng, khoảng 15.000 ha và hơn 115.000 tấn mỗi vụ.  

Huyện Krông Pắc là một trong những địa phương có diện tích sầu riêng lớn nhất của Đắk Lắk. Thông tin từ trạm Khuyến nông huyện Krông Pắc cho biết hiện tại, diện tích sản xuất sầu riêng chất lượng như Dona đã được tiểu thương vào tận vườn đặt mua với giá từ 50.000 - 60.000 đồng/kg (tùy chất lượng sản phẩm của từng vườn cây).

Ngoài ra, các công ty cũng đến đặt mua với giá 54.000 - 56.000 đồng/kg đối với sản phẩm quả tươi Dona trên cây, còn sầu riêng Ri6 diện tích chưa được 10% so với tổng diện tích sầu riêng của địa phương, đã bán hết với giá 35.000 - 40.000 đồng/kg từ cuối tháng 7 đến đầu tháng 8.   

So với hai năm qua, giá sầu riêng năm nay cao hơn 20 - 40%, nhưng ngược lại năng suất sầu riêng giảm 20 - 50% tùy theo từng vườn, từng vùng tiểu khí hậu. 

Chia sẻ với người viết, bà Đỗ Thị Dung (huyện Krông Pắc) cho hay sầu riêng năm nay mất mùa, với diện tích 1,5 ha năng suất thu về chỉ đạt khoảng 30 tấn, giảm gần một nửa so với năm trước nhưng bù lại giá bán lại đang lên từng ngày và ngày nào cũng có thương lái hỏi mua.  

"Giá thu hoạch sầu riêng hiện tại khoảng hơn 60.000 đồng/kg, đầu mùa mức giá khoảng hơn 40.000 đồng/kg, nhìn chung giá tăng gấp đôi so với năm ngoái và hiện tại đã được đặt cọc mua gần hết", bà Dung cho hay.

Ghi nhận trên các hội nhóm trồng sầu riêng của nông dân, nhiều thương lái cũng đang lùng mua số lượng lớn sầu riêng với giá cao và sẵn sàng đặt cọc, chốt giá ngay tại vườn để chuẩn bị lượng hàng xuất đi Trung Quốc. 

 Các thương lái thông báo tìm mua sầu riêng trên các hội nhóm mạng xã hội. (Ảnh chụp màn hình) 

Bà Ngô Tường Vy, Phó Giám đốc Công ty TNHH Xuất nhập khẩu trái cây Chánh Thu, cho biết sau thông tin sầu riêng Việt Nam được xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc nguồn cung có phần "hút hàng" hơn, cùng với việc sản lượng sầu riêng Thái Lan đang ít, giá bán cao, đã khiến cho giá sầu riêng tại Việt Nam tăng lên.

"Đây là thời điểm nghịch vụ nên giá thường tăng cao. Bên cạnh đó, năm nay, cả Thái Lan và Việt Nam đều mất mùa, cung không đủ cầu càng khiến giá tăng thêm", bà Vy cho hay.

Còn theo bà Ngô Thị Minh Trinh, Phó Chủ tịch UBND huyện Krông Pắc, Nghị định thư kiểm dịch vào Trung Quốc đã nhanh chóng tác động tích cực đến thị trường thu mua sầu riêng ở địa phương. 

"Sầu riêng của huyện Krông Pắc đã thu hoạch được nửa vụ với giá trung bình trên 40.000 đồng/kg, tăng gần gấp đôi so với năm ngoái. Mức giá này có được là do nhu cầu của thị trường đang lớn và giá sầu riêng dần ổn định hơn", bà Trinh cho hay.

Phó Chủ tịch UBND huyện Krông Pắc cho biết thêm năm nay mặc dù năng suất giảm 30-40% do thời tiết không thuận lợi nhưng diện tích tăng đã giúp sản lượng sầu riêng của huyện duy trì khoảng 45.000 - 50.000 tấn. 

Cơ hội nhận diện thương hiệu từ 'visa' chính thức

Cũng như nhiều doanh nghiệp khác, Trung Quốc hiện là thị trường xuất khẩu chính của công ty Chánh Thu chiếm hơn 60% giá trị xuất khẩu. Theo bà Ngô Tường Vy, nhu cầu đối với sầu riêng của thị trường này rất lớn và doanh nghiệp đang trông chờ danh sách nhà đóng gói, mã vùng trồng được phê duyệt của nước bạn để mặt hàng này có thể chính thức đi vào quốc gia tỷ dân bằng xuất xứ của mình.

"Việc sầu riêng được xuất chính ngạch sang Trung Quốc sẽ là cơ hội tăng khả năng cạnh tranh, nhận diện thương hiệu sầu riêng Việt Nam tại thị trường láng giềng”, Phó Giám đốc Công ty TNHH Xuất nhập khẩu trái cây Chánh Thu nhấn mạnh. 

Trung Quốc là quốc gia đứng thứ ba trên thế giới về tiêu thụ sầu riêng. Chỉ tính riêng năm 2021, nước này nhập khẩu hơn 821.000 tấn sầu riêng và nhu cầu tiêu thụ tăng bình quân 16% mỗi năm trong các năm qua.

Trong đó, chủ yếu nhập khẩu từ Thái Lan. Tuy nhiên, những năm gần đây, nhu cầu bùng nổ cộng với chi phí vận chuyển tăng cao đã khiến giá sầu riêng tăng. Giá trung bình của sầu riêng tươi ở Trung Quốc đã tăng lên 4 USD/kg vào năm 2020 và năm 2021 lên mức cao là 5,11 USD/kg.

Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), quốc gia này là thị trường tiêu thụ sầu riêng tươi nhiều nhất của Việt Nam và chủ yếu là xuất tiểu ngạch. Tuy nhiên, kể từ ngày 11/7/2022, sầu riêng của Việt Nam được xuất chính ngạch qua tất cả cửa khẩu của Trung Quốc. 

Như vậy, có thể thấy đây là một thị trường tiềm năng của trái sầu riêng và việc Việt Nam đạt được thỏa thuận xuất khẩu sầu riêng chính ngạch sang Trung Quốc là một cơ hội mở rộng thị trường, nâng cao giá trị xuất khẩu cho mặt hàng nông sản này của Việt Nam. 

Ông Đoàn Nguyên Đức (bầu Đức), Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Hoàng Anh Gia Lai (HAGL, Mã; HAG), cũng đang kỳ vọng vào loại trái cây này.

Theo báo Người lao động, đại diện HAGL cho biết trong tháng 8, tháng 9 vùng trồng sầu riêng tại Gia Lai của công ty sẽ bắt đầu bán trái bói (lứa đầu) ra thị trường, sản lượng khoảng 100 tấn với giá 70.000 đồng/kg. Ước tính, sầu riêng sẽ mang về khoảng 7 tỷ đồng đầu tiên cho HAGL trong quý III năm nay.

"Sầu riêng nông dân trồng chỉ cần bán giá 25.000 đồng/kg là có lãi. Riêng HAGL, mảng sầu riêng có biến phí là 5.000 đồng, tính cả chi phí đất đai...thì giá vốn sầu riêng là 10.000 dồng/kg. Với giá bán dao động từ 70.000-90.000 đồng, biên lãi trái này cực kỳ cao", bầu Đức nói.  

Cũng theo đại diện HAGL, đến nay, công ty đã trồng được 1.000 ha sầu riêng 3-5 năm tại Lào và Việt Nam. Sầu riêng HAGL sẽ tiêu thụ chính ở thị trường Trung Quốc và thương lái tự hái tại vườn. Theo kế hoạch, sẽ tiêu thụ và ghi nhận doanh thu từ năm 2023. 

Như vậy, với việc sầu riêng được cấp "visa" sang thị trường Trung Quốc, Việt Nam trở thành quốc gia thứ hai sau Thái Lan được tiếp cận thị trường chính thức cho sầu riêng tươi, loại trái cây nhập khẩu có giá trị cao tại Trung Quốc.  

Đây cũng được là động lực giúp người nông dân thay đổi nhận thức, đáp ứng quy trình xuất khẩu nghiêm ngặt so với cách làm nhỏ lẻ, tự phát của trước đây.

"Người nông dân, thương lái và cả doanh nghiệp đều đang chuẩn bị đầy đủ các điều kiện để có thể xuất khẩu chính ngạch sầu riêng sang Trung Quốc. Và không chỉ Trung Quốc, việc đáp ứng các quy trình xuất khẩu nghiêm ngặt cũng là yêu cầu của các nước châu Á, châu Âu khi chúng ta muốn xuất khẩu sang các thị trường này", Phó Chủ tịch UBND huyện Krông Pắc cho hay.

Còn theo các nhà vườn, lâu nay, người dân chỉ biết bán cho thương lái, còn sau đó xuất khẩu đi đâu không rõ, giá cả bấp bênh. Do đó, khi sầu riêng được xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc kỳ vọng sẽ giúp giá cả ổn định hơn, khi đó người nông dân sẽ có điều kiện đầu tư, đồng thời tuân thủ các quy trình canh tác để cây cho quả đạt chất lượng xuất khẩu.