Thị trường tôm Trung Quốc biến động mạnh ngay từ đầu năm 2025
Sau khi giảm xuống mức thấp nhất gần hai năm vào đầu tháng 1, giá đã tăng vọt lên mức cao nhất gần một năm vào tháng 3, khiến nhiều người trong ngành bối rối.
Theo cổng thông tin giá của Undercurrent News, giá tôm cỡ 60 con/kg tại tỉnh Quảng Đông, miền Nam Trung Quốc, đã giảm xuống mức thấp kỷ lục là 31 nhân dân tệ/kg (tương đương 4,28 USD/kg) vào tuần thứ ba của năm 2025.
Tuy nhiên, đến tuần thứ 9, giá đã tăng lên 38 nhân dân tệ/kg, và tiếp tục tăng lên 40 nhân dân tệ/kg vào tuần thứ 10 — đây là mức giá đủ để hầu hết nông dân có lãi.
Sự biến động này đã khiến không chỉ nông dân mà cả các công ty sản xuất thức ăn và thương lái trung gian ngạc nhiên, khi họ đã đánh giá sai xu hướng thị trường. Ban đầu, nhiều người cho rằng nhu cầu tiêu thụ sẽ yếu và giá sẽ khó tăng.
Dự báo bi quan này dựa trên xu hướng giảm giá kéo dài trong quý IV năm trước, gây thiệt hại lớn cho nông dân nuôi tôm.
Trong khi đó, giá tôm tại tỉnh Giang Tô, miền Đông Trung Quốc, còn biến động mạnh hơn. Giá tôm cỡ 60 con/kg đã tăng từ 27 nhân dân tệ/kg trong tuần thứ ba lên 54 nhân dân tệ/kg trong tuần thứ 9, và tiếp tục lên 56 nhân dân tệ/kg trong tuần thứ 10 — tức là tăng gấp đôi.
Giang Tô được biết đến là trung tâm nuôi tôm trong nhà kính của Trung Quốc và cũng là nguồn cung tôm sống lớn nhất cho khu vực Thượng Hải mở rộng.
Một giám đốc công ty sản xuất thức ăn nói với Undercurrent rằng phần lớn nhà kính ở Giang Tô đã thu hoạch xong, và lượng tôm còn lại hiện đang rất khan hiếm.
“Đợt giảm giá mạnh trong tháng 1 khiến hầu hết nông dân ở Giang Tô bị lỗ, vậy mà giờ giá đã tăng gấp đôi. Đây thực sự là điều hiếm gặp,” ông nói thêm, đồng thời cho biết có những thương lái từ Phúc Kiến và Quảng Đông đã vận chuyển tôm ra Thượng Hải để bán do tình trạng thiếu hàng tại Giang Tô.
“Không phải mùa cao điểm tiêu thụ vì không có kỳ nghỉ lễ nào, vậy mà giá vẫn tăng mạnh — điều mà không ai lường trước được,” vị giám đốc chia sẻ.
Khi được hỏi liệu tôm nuôi trong nước có bị ảnh hưởng bởi tôm nhập khẩu hay không, ông cho biết tác động không còn lớn như trước vì lượng nhập khẩu đã giảm.
Theo dữ liệu từ Hải quan Trung Quốc, trong năm 2024, Trung Quốc nhập khẩu 915.778 tấn tôm, giảm 7% so với cùng kỳ năm trước, với tổng giá trị nhập khẩu đạt 4,55 tỷ USD, giảm 8%. Ecuador — nhà cung cấp tôm lớn nhất cho Trung Quốc — đã xuất khẩu 671.991 tấn, giảm 4%, với giá trị 3,09 tỷ USD, giảm 13%.
“Nếu tôi là người tiêu dùng, tôi sẽ ra chợ mua tôm sống nuôi trong nước, chứ tôi sẽ không mua tôm nhập khẩu ở đó. Tôi chỉ mua tôm Ecuador qua các nền tảng thương mại điện tử thôi. Đó là sự khác biệt. Nhưng với nhà hàng và khách sạn, thì cả tôm sống lẫn tôm đông lạnh nhập khẩu đều cần thiết. Tuy nhiên, tỷ lệ giữa hai loại này thì không rõ ràng,” ông nói.
Chi phí tăng, nông dân thận trọng
Dù giá tôm nuôi trong nước tăng, nhiều nông dân vẫn thận trọng và tiếp tục “nghe ngóng” thị trường.
Theo Tongwei — nhà sản xuất thức ăn thủy sản lớn thứ hai tại Trung Quốc — hiện vẫn chưa có dấu hiệu thả giống trên diện rộng.
“Giá tôm giống vẫn chưa tăng, và nhiều nông dân vẫn đang quan sát. Chưa có việc thả giống đại trà,” một người phát ngôn của Tongwei nói với Undercurrent.
Tuy nhiên, một điều rõ ràng là nông dân nuôi tôm tại Trung Quốc sắp phải đối mặt với chi phí đầu vào tăng, bao gồm cả thức ăn và con giống.
Các công ty sản xuất thức ăn đã bắt đầu tăng giá sau khi chính phủ Trung Quốc tuyên bố áp thuế trả đũa nhằm đáp trả các biện pháp thương mại từ phía Mỹ.
Ngày 5/3, một số công ty thức ăn thủy sản nội địa đã công bố tăng giá thức ăn tôm từ 200 đến 300 nhân dân tệ mỗi tấn.
“Do giá nguyên liệu thô tăng mạnh và chi phí sản xuất tăng cao, công ty quyết định điều chỉnh giá các sản phẩm thức ăn tôm nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm,” Tập đoàn Haid — công ty thức ăn thủy sản lớn nhất Trung Quốc — thông báo gần đây.
Việc tăng giá thức ăn phản ánh thực tế là nông dân hiện đã có lãi ở mức giá tôm hiện tại, điều này đã tạo điều kiện để các nhà sản xuất thức ăn tăng giá, theo nhận định của hai nguồn tin trong ngành.
Giá tôm giống cũng được dự báo sẽ tăng nếu tỉ lệ thả giống gia tăng.
“Nếu giá tôm tiếp tục tăng hoặc ổn định ở mức cao, điều đó sẽ thúc đẩy nhiều nông dân tăng cường thả giống, kéo theo giá tôm giống cũng sẽ tăng,” người phát ngôn Tongwei nhận định.
Một xu hướng khác tại Trung Quốc là ngày càng nhiều nông dân chuyển sang nuôi tôm kích thước lớn để tối đa hóa lợi nhuận, đặc biệt ở khu vực phía Bắc và Đông Trung Quốc.
Với nguồn cung tôm cỡ lớn tăng, khoảng cách giá giữa tôm lớn và tôm cỡ vừa/nhỏ đang thu hẹp, theo Tongwei.
Cổng thông tin của Undercurrent cũng cho thấy trong khi giá tôm cỡ 40 con/kg tại Quảng Đông vẫn ổn định trong vài tuần gần đây, thì giá tôm cỡ 60 con/kg đã tăng đáng kể.
