Thanh tra Chính phủ công bố loạt sai phạm tại dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2

Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết luận thanh tra đối với dự án Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 với nhiều sai phạm và trách nhiệm được xác định thuộc về PVN, Bộ Công thương, các cơ quan, đơn vị và cá nhân tham mưu, đề xuất, chỉ đạo đối với chủ đầu tư dự án.

Điều chỉnh giảm tổng mức đầu tư để không trình Quốc hội

Theo kết luận thanh tra, Dự án Nhiệt điện Thái Bình 2 có tổng mức đầu tư trên 31.000 tỉ đồng (vốn chủ sở hữu 30%, vốn vay 70%) do Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) làm chủ đầu tư và Tổng công ty cổ phần xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC) làm tổng thầu EPC. 

Trước ngày 1/8/2010, theo Nghị quyết số 66/2006/QH11, đây là dự án, công trình quan trọng quốc gia, do Quốc hội xem xét, thông qua chủ trương đầu tư (dự án có tổng đầu tư từ 20.000 tỉ đồng trở lên và 30% vốn nhà nước trở lên) và Thủ tướng phê duyệt.

Nhưng PVN và Bộ Công Thương đề xuất qui đổi tổng mức đầu tư dự án về mặt bằng giá năm 2006 là 18.495,5 tỉ đồng để không trình Quốc hội thông qua và kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao HĐQT PVN quyết định đầu tư dự án là không đúng.

Dự án chưa được Quốc hội thông qua, Hội đồng quản trị PVN căn cứ trên công văn do Phó thủ tướng kí và hồ sơ thẩm định dự án của PVN để phê duyệt là không đúng qui định theo Luật Xây dựng năm 2003.

Đồng thời, việc điều chỉnh tổng mức đầu tư thêm 10.700 tỉ đồng, theo kết luận, cũng là sai qui định do việc điều chỉnh hợp đồng EPC không đúng theo qui định của Chính phủ.

Các gói thầu vướng nhiều vi phạm

Bên cạnh đó, Thanh tra Chính phủ còn chỉ ra việc chỉ định gói thầu EPC cũng vướng nhiều vi phạm. Mặc dù, chưa xác định được các điều kiện chỉ định thầu theo qui định nhưng PVN đã đề xuất để Bộ Công Thương đồng ý trình Thủ tướng xem xét và uỷ quyền để chỉ định thầu. 

Trong khi đó, nhà thầu PVC lại chưa có năng lực và chưa từng làm tổng thầu xây dựng các dự án lớn tương tự. Hồ sơ năng lực của PVC cũng chưa đáp ứng yêu cầu để thực hiện nhưng vẫn được chỉ định làm.

Đặc biệt, sau khi kí kết hợp đồng tổng thầu EPC, PVC không làm theo đúng cam kết. "Việc này là một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến dự án chậm tiến độ, phát sinh chi phí lãi vay giai đoạn năm 2016-2019 gần 82 triệu USD (hơn 1.800 tỉ đồng).

Đề xuất cơ chế đặc thù sai qui định

Việc bổ sung Nhiệt điện Thái Bình 2 vào danh sách các dự án nguồn điện cấp bách để được hưởng chính sách đặc thù cũng sai qui định. Để được hưởng cơ chế đặc thù, dự án phải đảm bảo một số tiêu chí nhưng trong khi chưa làm rõ được, Bộ Công Thương đã kiến nghị Thủ tướng. Từ kiến nghị này, Phó thủ tướng đã chấp thuận đưa dự án này vào danh sách dự án nguồn điện cấp bách.

Ngoài ra, kết luận cũng nêu rõ, PVN điều chỉnh gói thầu EPC tăng trên 5.400 tỉ đồng không tuân thủ theo hợp đồng đã kí, không đúng qui định của Thủ tướng. 

Dự án được khởi công vào năm 2011 và kì vọng hoàn thành vào năm 2018, nhưng đến nay dự án Nhiệt điện Thái Bình 2 vẫn còn nhiều hạng mục dang dở. Tính đến tháng 4, dự án giải ngân trên 33.000 tỉ đồng (tương ứng khoảng 80% giá trị tổng mức đầu tư). Dự án đang hoàn thiện việc mua sắm vật tư, nhiên liệu, thiết bị và hoàn thành 4 hạng mục đang chạy thử.